بخشی از مقاله
چکیده
از آنجایی که تلاقی رسانه و تکنولوژی در فرهنگ جهانی، روش یادگیری ما را درباره دنیا در فرهنگ جهانی به چالش کشیده و آموزش بطور اساسی تغییر کرده است. دیگر توانایی خواندن و نوشتن کلمات چاپی کافی نیست. بلکه کودکان، جوانان و بزرگسالان نیز نیازمندند تا توانایی تحلیل انتقادی تصاویر قدرتمند فرهنگ چند رسانه ای را داشته باشند و با اشکال رسانه ای مختلف عقاید خود را بیان کنند.آموزش سواد رسانه ای چهارچوب و روش آموزشی را برای سواد جدیدی فراهم می کند که برای زندگی، کار و شهروندی در قرن بیست ویکم لازم است. به علاوه سواد رسانه ای راه را برای کسب مهارت های لازم برای یادگیری درازمدت در دنیایی که مرتباً در حال تغییر است فراهم می نماید. مهم ترین وظیفه ما در صفحه خانواده و سلامت آگاه کردن خانواده ها به اهمیت تاثیر فیلم ها، مجموعه ها و حتی آثار پویانمایی است که کودکان و نوجوانان روزانه در معرض آن هستند. لازم است خانواده ها محدود کردن ساعت تماشای برنامه های تلویزیون و ممنوعیت تماشای بعضی از فیلم ها را برای فرزندان خود از یک امر تشریفاتی به یک امر ضروری تبدیل کنند. این کار میسر نیست مگر با افزایش آگاهی و اطلاعات والدین از قدرت رسانه ها و افزایش سواد رسانه ای مردم.واقعیت این است که رسانه ها با روان و ذهن انسان کاری می کنند که ممکن است هرگز به عمق آن پی نبریم. تاثیر رسانه گاه به صورت تقلید و الگوبرداری در بیشتر مواقع چنان نرم و ناخودآگاه است که کمتر کسی متوجه آن می شود.
مقدمه
رشد تکنولوژی های نوین ارتباطی، معنای با سواد بودن را در دنیای امروز تغییر داده است و در قرن جدید تنها دیگر به فردی که خواندن و نوشتن می داند، با سواد اطلاق نمی شود. بلکه توانایی تعبیر و تفسیر پیام های رسانهای، به همان اندازه سواد محسوب میشود که خواندن و نوشتن ضروری و مهم است. ما باید به این نکته توجه داشته باشیم که آشنایی هر چه بیشتر با مفهوم سواد رسانه ای موجب می شود که رسانه در خدمت افراد جامعه باشد نه اینکه آن ها در خدمت رسانه باشند. اصولا سواد رسانه ای را برخورداری از مهارت های کافی برای دریافت سودمند اطلاعات و پیام های رسانه ای تعریف می کنند و مفهوم گسترده تر آن، به معنای دریافت، تجزیه و تحلیل، ارزشیابی و پردازش اطلاعات رسانه ای است .
سطح سواد رسانه ای یک جامعه مهم ترین عاملی است که افراد را در مواجهه با رسانه ها در حالت انتخاب یا انفعال قرار می دهد. درک سواد رسانه ای موجب می شود که مخاطبان رسانه ها با توانایی درک پیام های رسانه ای، به تعبیر و تفسیر آن ها پرداخته و از وضعیت مصرف کننده منفعل به مصرف کننده هوشیار و انتقادی رسانه ها تبدیل شوند و این همان مواجهه هوشمندانه با دنیای رسانهای است. از همین منظر باید گفت که سواد رسانه ای، نهضتی علیه رسانه ها نیست بلکه این پدیده عادات رسانه ای افراد را تغییر داده و با هوشیار کردن مخاطب به او می آموزد که چطور از رسانه ها استفاده کند .افرادی که با مفهوم سواد رسانه ای آشنا هستند، از طریق رسانه میزان آگاهی و توان دریافت اطلاعات خود را تقویت کرده و با همین توان در راستای روحیه انتقادی و برخورد هوشمندانه، بیشتر حرکت می کنند و به این ترتیب رابطه یک سویه و انفعالی آنها در مواجهه با رسانه ها، تبدیل به یک جریان دوسویه و فعال می شود.
برخی از محققان معتقدند سواد رسانه ای یعنی مجموعه دانشها و آگاهیهایی که افراد جامعه را به سمت کنترل درونی در زمینه بهره وری از رسانه های جمعی هدایت می کند. بدین طریق افراد بدون اینکه دچار تعارض شخصیتی یا رفتاری شوند، برنامه ها و محتوای رسانه های جمعی را کنترل می کنند. همه افراد به شکلی در رویارویی با پیامهای رسانه ها مهارت هایی را کسب کرده و اطلاعاتی را نیز به دست می آورند .بنابراین فردی نیست که اصلا سواد رسانه ای نداشته باشد. همچنین در مقابل، فردی هم نیست که کاملا از نظر سواد رسانه ای در سطح بالایی باشد. سواد رسانه ای یک مسیر است که بر روی آن، درجاتی وجود دارد و همه جایگاهی را بر روی آن به خود اختصاص می دهیم. با سواد رسانه ای شدن یک فرآیند مداوم است و موقعیت ما بر روی این مسیر یا فرآیند میتواند به سطح بالاتر ارتقا یابد. افزایش سواد رسانه ای به مثابه سفری به مقصد چشم اندازهای بهتر است که از آن بتوان به رسانه نگریست و انتخاب های بهتر و هدفمندتری انجام داد. در حال حاضر که دیش های ماهواره ای رفته رفته بام های منازل ما را به تسخیر خود درآورده اند و اینترنت به واقعیتی از زندگی تبدیل شده است، با دیدن شمایل عجیب و غریب بعضی جوانان و شنیدن گویشی که هیچ تناسبی با ادبیات غنی این کشور و با سابقه فرهنگی کهن آن ندارد، می توان پی برد که تنها با ممنوع کردن بهره وری از فنآوری های نوین نمی توان با آنها مقابله کرد و تمایل جوانان به استفاده از آنها را کاهش داد، بلکه باید تکتک افراد جامعه از آگاهی و دانش لازم برخوردار شوند تا بتوانند به درستی از رسانه ها استفاده کرده و از آثار سو آن تاحد ممکن در امان باشند .
