دانلود مقاله مگامال ها و فرصت های توسعه گردشگری شهری

بخشی از مقاله

چکیده

خرید به عنوان فعالیتی فراغتی و محرکی برای زندگی عمومی در شهر منجر به شکل گیری مراکز خریدی از جمله مال و مگامال شد. مگامال ها 60 سال بعد از شکل گیری اولین مال ها، که در ارتبـاط بـا خیابـان هـای اصـلی در امریکا شکل گرفتند، با هدف جذب گردشگر در اروپا و امریکا ساخته شدند. مقاله حاضر ضمن شناسایی روند شکل گیری مگامال ها، با بررسی تجارب جهانی موفق به استخراج ویژگی های آنها در ارتباط با نقش گردشگری شـهری می پردازد. جمع آوری داده ها با روش اسنادی و میـدانی انجـام مـی شـود و از روش چـارچوب طراحـی شـهر ی (UDF) به منظور تجزیه و تحلیل موضوع مورد مطالعه بهره گرفته شده است. در نتیجه گیری این پژوهش سـعی می شود به تحلیل و ارائه پیشنهادهایی برای نمونه موردی (مگامال اکباتان) بپردازیم به گونه ای که کاربسـت ایـن راهکارها موجب جذب گردشگر بیشتری شود.

واژگان کلیدی: خرید، گردشگری شهری ، مال، مگامال، مگامال اکباتان

* این مقاله مستخرج از پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد طراحی شهری است که با راهنمایی سرکار خانم دکتر مـدیری در تاریخ بهمن ماه 1392 در دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی دفاع شده است.

** نویسنده مسئول مقاله: 09112918564

1

1. مقدمه

خرید کردن و تماشای مغازه ها به عنوان یکی از فعالیت های جذاب و پرطرفدار شهری به شـمار مـی آیـد. ریشـه های تاریخی "جامعه شناسی خرید " تقریبا به دهه ی 1950 میلادی بر می گردد. ادوارد تابر در سـال 1972 مـیلادی بین انگیزه ی به خرید رفتن و خرید کردن تفاوت گذاشت و موجب گردید تا خرید به عنوان شـکلی از فراغـت در نظـر گرفته شود. در سال 1977 میلادی بلنگر و همکاران او در میان انواع مختلف مشتری های موجود، مشتری تفریحی را نیز تشخیص دادند (اباذری و کاظمی، .(1384

فراغتی و تفریحی شدن مراکز خریدصرفاً به دلیل وجود مواردی چون کافی شاپ، گیم نت، فست فود و ... نیست، بلکهاساساً نفس خرید نیز در جامعه ی جدید، امری تفریحی شده است. در چنین فضاهایی مصرف نقـش اساسـی ایفـا می نمایدکه صرفاً به کالاها و ابزارها محدود نمی گردد و فضاها نیز در این مکان ها تولید و مصرف می گردند (کاظمی، .(1388

"شورای بین المللی شاپینگ سنتر " اصطلاح شاپینگ سنتر (مرکز خرید) را برای منتسب نمـودن بـه هـر گـروه خرده فروشی و تأسیسات تجاری دیگر که به عنوان یک دارایی منفرد با پارکینگ روی سایت، برنامه ریزی شده، توسعه یافته و مالکیت و مدیریت شده به کار می برد .(Jones and Williamson , 2009) مـال (شـاپینگ مـال) عبـارت است از هر شاپینگ سنتر بزرگ با کاربری مختلط که فروشگاه ها، خدمات، ادارات، رستوران هـا، تفـریح و کارکردهـای دیگر را ترکیب می کند .(Easternct, 2009) شاخص ترین مال ها در ارتباط با خیابان های اصـلی در امریکـا شـکل گرفته اند که عبارتند از: مال نواری، مال دهلیزی، مال شهری، خیابان اصلی تبدیل شده به مال، ترکیب مـال + خیابـان اصلی، مال خیابان اصلی.

با فراغتی شدن خرید و مصرف و تکامل مال ها ساختار جدیدی از فضاهای تجاری و خدماتی- تفریحـی و فراغتـی با نام مگامال در جهان ایجاد شد. مگامال به یک شاپینگسنترِ بسیاربزرگِ سر پوشیده گفته می شود که سه یا چهـار بار بزرگ تر از یک مرکز خرید منطقه ای معمولی است و شامل فضای مراکز خـرده فروشـی، هتـل هـا، رسـتوران هـا، تسهیلات تفریحی و جاذبه هایی مانند پارک های تفریحی می باشد .(Calgary Real Estate Board, 2010)

تاکنون مطالعات محدودی در مورد مراکز خرید به ویژه مگامال صورت گرفته، به همـین دلیـل مقالـه پـیش رو از نخستین مطالعات انجام شده در این زمینه در ایران می باشد. بنابراین هدف ما این است که بر شـناخت انـواع مگامـال مروری داشته باشیم، سپس با بهره گیری از معیارهای شاخص آنها با تاکید بر نقش گردشگری شهری بـه دنبـال ارائـه پیشنهادهایی برای طراحی مگامال های آینده باشیم. بنابراین آنچه اهمیت این پژوهش را دو چندان می کند این اسـت که در پایان مشخص گردد که با کمک چه راهکارهایی می توان به الگوی یک مگامال موفق با ویژگی هـای گردشـگری شهری رسید که کاربست آنها را در مگامال اکباتان نیز نشان داده می شود.

2

2. روش شناسی تحقیق

بر اساس موضوع پژوهش روش غالب در این تحقیق روش چـارچوب طراحـی شـهری(UDF) 1 اسـت. در جمـع آوری داده از روش های مطالعه اسنادی (اسناد فرادست؛ طرح تفصیلی، طرح جـامع و ...) و روش میـدانی بهـره گرفتـه شده است. مرحله شناخت و تحلیل روش چارچوب طراحی شهری در بخش تجزیه و تحلیـل داده بـه کـار مـی رود بـه طوری که الگوی استخراج شده برای تحلیل و نتیجه گیری از نمونه موردی، حاصل ترکیـب مرحلـه شـناخت و تحلیـل UDF و معیارهای مال های تجارب جهانی است که در سه سطح الگوی کاربری، الگوی حرکتی و شکل شـهری انجـام می گیرد. هرکدام از این سه سطح شامل موارد زیر است:

الگوی کاربری ها: کاربری زمین، فعالیت ها و رویدادها، فعالیت های اقتصادی

الگوهای حرکتی: دسترسی و حرکت پیاده، دسترسی و حرکت سواره، حمل و نقل، مسیرها و غیره

شکل شهری: الگوی توسعه، توپوگرافی و منظر، دید و منظرها، شکل ساختمان هـا، تـأثیرات خـرد اقلـیم، اثـرات نـور خورشید و سایه اندازی و غیره.

3. مبانی نظری

1,3 شکل گیری مگامال

دپارتمان استور مال2، به عنوان پیچیده ترین نـوع فروشـگاه کـه خـدمات کـاملی را در گسـتره کامـل خـدمات و کالاهای خاص عرضه می کند شناخته می شود. دپارتمان استور مال نوع خاص مال، بـه عنـوان یکـی از موفـق تـرین و مردم پسندترین فرم طرح های مال در تاریخ شاپینگ سنترها بوده و از زمان ظهور آن، جنبه هایی از آن در شکل های دیگرشاپینگ مال همچون مگامال تقلید شده است. توسعه ی دپارتمان استور مال در دهه ی 1970 میلادی از بسیاری از مشخصات طراحی و عرضه ی کالای فضاهای مصرف کننده ی قرن نوزدهم (و اوایل قرن بیسـتم) اسـتفاده کـرد. بـه خصوص شیوه هایی که سازندگان دپارتمان استور مـال هـا محـیط موضـوعی3 رامجـدداً معرفـی کردنـد و اسـتفاده از

1 چارچوب طراحی شهری (Urban Design Frameworks) روشی است که وزرات حمل و نقل و برنامه ریزی استرالیا به منظور وضع مقررات توسعه، ارزیابی زیست محیطی و برنامه ریزی های استراتژیک روی انواع کاربری ها و فضـاهای شـهری در مقیاس های مختلف در زمینه طراحی شهری به کار می گیرد. آنچه از UDF در ادامه آمده است نکات کلیدی این روش می باشد به طوری که مراحل شناخت، تحلیل و نتیجه گیری پروژه با روندی یکسان پیش برود.

2 Department Store Mall 3 Themed Environment

3

نورگیرهای سقفی1 و در سال های بعد فضای آتریوم2 در طراحی دپارتمان استور مال ها امتحان شد Henderson-)

.(Smith, 2002

مگامال ها از اوایل دهه ی 1980 میلادی ایجاد و خرده فروشی، در تلاش سنجیده برای جذب دلارهای توریست ها به شاپینگ مال، متصل شد. مگامال ها به عنوان فرم های مختلط (پیوندی)3 دپارتمان استور مال بررسی می شوند و با شیوه هایی همه ی ویژگی های موفق دپارتمان استور مال را به ویژگی های پارک موضوعی4 و پارک شـادی5 متصـل می کنند .(Henderson-Smith, 2002) اولین مگامال جهان "وست ادمونتون مال"6 در آلبرتای کانادا می باشـد که در 1981 - 1985 میلادی افتتاح شد و مدتی طولانی بزرگتـرین مـال دنیـا بـود ( Answers Corporation, .(2010c طراحان و سازندگان شاپینگ مال وست ادمونتون مال اصطلاح "مگامال" را در اوایل دهه ی 1980 میلادی اختراع کردند و از آن زمان تا کنون سازندگان دیگر شاپینگ مال ها در مقیاس مشابه و عرضه شـده، ایـن عنـوان خـود اطلاق شده را به عنوان وسیله ی بازاریابی اتخاذ کرده اند. اما عنوان مگامال در ادبیات صنعت برای تعریـف مگامـال بـه عنوان مقوله ای مجزا از دیگر فرم های شاپینگ سنترها استفاده نمی شـود، بلکـه مگامـال هـا در مقولـه ی مراکـز فـرا منطقه ای7 طبقه بندی و تعریف می شوند .(Henderson-Smith, 2002)

مگامال ها از شاپینگ مال های منطقه ای وسیع، متفاوت هستند زیرا فقط جمعیت منطقه ای را مورد هدف قرار نمی دهند بلکه به خصوص برای جذب و داشتن راهبرد تجاری که بر نقش شـان در بـازار توریسـم منطقـه تأکیـد دارد طراحی می شوند و علت آن این است که اکثر مگامال ها حداقل یک هتل دارنـد. وارد کـردن پـارک هـای موضـوعی و سرگرمی و شادی در فضای مگامال علاوه بر ایجاد واقعیت شبیه سازی شده در فضای خرده فروشی، تجربه خرید را بـه تجربه توریستی تبدیل کرده است. نوع مگامال، نخست روی چشم انداز خرده فروشی در سال 1983 میلادی با تکمیـل فاز دوم وست ادمونتون مال در آلبرتای کانادا ظاهر شد .(Henderson-Smith, 2002)

مگامال به یک شاپینگ سنتر خیلی بزرگ سر پوشیده گفته می شود که سه یا چهار بار بـزرگ تـر از یـک مرکـز خرید منطقه ای معمولی است و شامل فضای مراکز خرده فروشی، هتل ها، رستوران هـا، تسـهیلات تفریحـی و جاذبـه هایی مانند پـارک هـای تفریحـی مـی باشـد .(Calgary Real Estate Board, 2010) در اکثـر مگامـال هـا مزایایی مانند تخلیه ی آسان بار و خروج راحت کالا از فروشگاه؛ وجود چندین طبقه و امکان حـداکثر اسـتفاده از فضـا؛ امکان مقایسه ی کالاها و قیمت ها برای مشتری به دلیل رقابت در داخل فروشگاه؛ ایمنی بالا در برابـر آتـش سـوزی و زلزله؛ نبود راهبندان در اطراف فروشگاه؛ وجود سیستم تهویه ی قوی و هوای ایده آل؛ وجود بهتـرین حالـت بهداشـتی؛

1 Skylights 2 Atrium Space 3 Hybrid Forms 4 Theme Park 5 Amusement Park

6 West Edmonton Mall (WEM) 7 Super-Regional Centers

4

ناچیز بودن امکان تماس بدنی افراد با یکدیگر؛ وجود پارکینگ کـافی بـرای مغـازه داران و مشـتریان؛ امکانـات رفـاهی، تفریحی، سرگرمی و فراغت و محل استراحت برای خریداران؛ خدمات رسانی آسان در صورت بروز سانحه؛ جاذبه ی بالا برای جلب مشتری؛ تنوع کالا و ... به چشم می خورد (معافی، .(1386

مگامال ها شامل امکانات سرگرمی و پارک های موضوعی بوده معمولاً خیابان های موضوعی1 وغالباً هتل هـایی دارند که زیر یک سقف در خود جـای مـی دهنـد. .(Henderson-Smith, 2002) مگامـال هـا انـواع جدیـدی از "خرید سبک زندگی"2 را فراهم می کنند و مرزهای مابین فعالیت تفریحی و دشوار را محـو مـی کننـد ( Timothy, .(2005 مگامال ها اصول معماری و تکنیک های عرضه ی کالای قرن نوزدهم را برای جذب و حفظ مشـتری بـه کـار می گیرند و تأکید خاص بر کاربرد مدل پارک موضوعی است .(Henderson-Smith, 2002)

همه ی مگامال ها به همان شیوه ی تبلیغات سیرک و بازار مکاره ی اواخر قرن نـوزدهم و اوایـل قـرن بیسـتم در ارائه کردن فرصت و شانسی برای مردم جهت دیدن چیزی منحصر به فرد تبلیغ می کنند. ثلاً،م وسـت ادمونتـون مـال خودش را به عنوان "بزرگ ترین مال دنیا"3 و "تنها شهر سرپوشیده ی کامل دنیا"4 تبلیغ می کنـد. بـه همـین منـوال "مال آو آمریکا" به خود می بالد که بزرگ ترین پارک تفریحی سرپوشیده ی آمریکا، "نـاتس کمـپ اسـنوپی"5 را دارد .(Henderson-Smith, 2002) اگر یک خریدار 10 دقیقه در هر فروشگاه در "مال آو آمریکا"6 وقت بگذارد سه و و نیم روز وقت خواهد برد که شخص به سراسر مگامال برود(.(Mitchell, 2008

1 Themed Streets 2 Lifestyle Shopping 3 The Worldʼs Largest Mall

4 The Worldʼs Only Fully Self-Contained Indoor City 5 Knottʼs Camp Snoopy 6 Mall of America

5

شکل :1 مگامال های"وست ادمونتون مال" و "مال آو امریکا"
(Lamb, Hair and MCDaniel, 2008, P380 and Answers Corporation, 2009)

دلیل این که مگامال ها یکی از مشهورترین فرم های فضای مصرف کننده تفریحی در اواخر قرن بیسـتم هسـتند، فقط این نیست که بزرگ تر از "شاپینگ سنترهای منطقه ای و فرا منطقه ای"1 می باشند و نه به این دلیل اسـت کـه گزینه های خرید و تفریح متنوع تری را به مردم نسبت به همتاهای شان ارائه می کنند. سه عامل بر موفقیت و شـهرت نوعمگامال مؤثّر هستند. عامل اول به این واقعیت می پردازد که نوع مگامال، با موفقیت، محیط های شبیه سازی شـده ای را وارد فضای خرده فروشی کرد که ازدلتنگیِ کودکیِ" گمشده و تفریح سـالم"2 بهـره بـرداری نمودنـد و بنـابراین فضایی را ایجاد کردند که نیاز به کنترل خرج کردن، فراموش می شود. دومین عامل با اندازه، مقیاس و منحصر بـه فـرد بودن این محیط های شبیه سازی شده، چون پارک های موضوعی و گذرگاه های تفریحی، رابطه دارد. در اینجا مقیاس و منحصر به فرد بودن امکانات تفریحیصرفاً مهم است. سومین عاملمؤثّر بر موفقیت و شهرت مگامال با نقـش "نهـاد خدمات عمومی"3 رابطه دارد که سازندگان و توسعه دهندگان مال ها برای بهبود تصویر فضای مصرف کنندهاتّخاذ مـی کنند .(Henderson-Smith, 2002)

اتصال راهبردی عناصرموفقِ "پارک های موضوعی" و "پارک های شادی و تفریحی" بهعناصـر موفـقِ دپارتمـان استور مال، مگامال ها را به عنوان اماکن توریستی مطرح نمود. "نـاتس کمـپ اسـنوپی" در مگامـال "مـال آو آمریکـا"

1 Super Regional and Regional Shopping Centers 2 Lost Youth and Innocent Fun 3 Public Service Institution

6

مجموعه ای از خاطرات و ارزش ها را برای بازدید کننده زنده می نمایـد. عنـوان ایـن "ناحیـه ی موضـوعی"1 "مـال آو آمریکا" خاطراتی را برای کسانی زنده می کند که فرصـت داشـتند در اردوهـای مدرسـه در هنگـام تعطـیلات مدرسـه شرکت کنند. در این اردوها، مهارت های زندگی از طریق یک سری از آزمایشات استقامت چون بالا رفتن از صخره هـا، تعیین موقعیت و دیگر تکنیک های بقا توسعه می یافت. هم چنینعنصرِتفریح کودکی لذّت بی گنـاه بـودن2 بـه ایـن عنوان با معرفی شخصیت های کارتونی وارد می شود .(Henderson-Smith, 2002)

سازندگان مگامال ها پارک های موضوعی را به همان شیوه ای عرضـه مـی کننـد کـه شـاپینگ سـنترهای اولیـه دپارتمان استورها را عرضه کردند. تفاوت عمده این است که سازندگان مگامـال هـا مزایـای اثـرات روانشـناختی را کـه مشوق خرج کردن بسیار است، تشخیص می دهند. مقیاس غول پیکر مگامال ها فضایی را فراهم مـی سـازد کـه جلـوه های زنده کننده ی خاطرات را به حداکثر می رساندو خیابان ها، دهکده ها یا دیگر چشم اندازهایشهریِ شبیه سـازی شده را در فضای سرپوشیده ی مگامال قرار دهد. .(Henderson-Smith, 2002)

3,2 تجربه جهانی (وست ادمونتون مال)

اولین مگامال جهان "وست ادمونتون مال" در آلبرتای کانادا می باشد که در 1981-1985 میلادی افتتـاح شـد و مدتی طولانی، بزرگترین مال دنیا بود. این مال ترکیبی از محل دائمی نمایشگاه، بازی های شـهری، پـارک تفریحـی و
باغ های تفرّجی است(.(Southworth, 2006, 154

شکل :2 وست ادمونتون مال. ماخذ: google earth

این مال غول پیکر با 1,6 کیلومتر طول در سه فاز طی دوره ی 15 ساله توسعه یافت و از 1986 تا 2004 میلادی بزرگ ترین شـاپینگ مـال دنیـا بـود. میـانگین مـدت دیـدار یـک توریسـت از وسـت ادمونتـون مـال سـه روز اسـت. .(Henderson-Smith, 2002)

در وست ادمونتون مال خیابان های موضوعی خیابان بوربون نیواورلئان را در طراحی گنجانـده انـد. شـبیه سـازی خیابان بوربون در وست ادمونتون مال، به هرِش نشان داده شده در فرم فستیوال اشاره دارد و فقط منظره خیابان نیسـت

1 Themed Area 2 The Pleasure of Innocence

7

که در وست ادمونتون مال بازتولید می شود بلکه سازندگان، این تصویرسازی را با قرار دادن همان امکانات تفریحی

شکل :3 فضای داخلی وست ادمونتون مال (ماخذ: (http://www.edmonton.com

موجود در خیابان که برای توریست هایی که از نیواورلئان دیدن می کنند، کامل و گسترش داده انـد. هـدف ایـن استراتژی تجاری، ایجاد تجربه ی توریستیواقعیِ مجازی است کـه بـه بازدیـد کننـده اجـازه مـی دهـد بهتـرین هـای نیواورلئان را ببیند، احساس کند، لمس کنـد، بـو کنـد، بچشـد و گـوش دهـد، بـدون ایـن کـهواقعـاً بـه آن جـا بـرود .(Henderson-Smith, 2002)

شکل :4 شبیه سازی خیابان بوربون درمگامالِ "وست ادمونتون مال" در کانادا ماخذ: (Henderson-Smith, 2002)

اندازه و منحصر به فرد بودن امکانات تفریحی و خرده فروشی، جزء مهمی از اسـتراتژی هـای تبلیغـاتی و تجـاری مگامالِ »وست ادمونتون مال« است و نقش مهمی را در جـذب مشـتری از سراسـر دنیـا ایفـا میکنـد Henderson-)
.(Smith, 2002

8

شکل :5 امکانات تفریحی وست ادمونتون مال (ماخذ: (http://www.edmonton.com
وست ادمونتون مال بازدیدکنندگان را از شهر ادمونتون و نیز قسمت اعظمی از ساکنان شمال غرب ادمونتون را به سوی خود می کشاند که این نشان می دهد، مکان تجمع مهمی برای این شهر و نیز حومه است. وست ادمونتـون مـال نسبت به مال های منطقه ایدیگرِ ادمونتون، بیش تر به عنوان مکان اجتماعی استفاده می شود و دلایـل اصـلی دیـدار با سرگرمی و تفریح ارتباط دارد، تا فقط خرید، و مراجعین تشویق می شوند تا بعد از بسته شدن مغازه ها و فروشگاه ها در مگامال بمانند .(Henderson-Smith, 2002)

4. شناخت و تحلیل نمونه موردی (مگامال اکباتان)

مجتمع فرهنگی- رفاهی اکباتان در غرب تهران در فاز 2 شهرک اکباتان از سال 1387 در حال احداث مـی باشـد که به عنوان بزرگترین مجتمع در حال احداث پایتخت شناخته شده است. در این مجتمع حدود هشت ساختمان مجـزا احداث می گردد که مساحت کل ساختمان های در دست احداث 000،300 متر مربع می باشد. مهم تـرین سـاختمان این مجتمع در بخش جنوبی قرار گرفته که شامل کاربری های متنوع فرهنگی، ورزشـی، خـدماتی و تجـاری اسـت کـه »مگامال« یا »بزرگ بازار« نام گذاری شده است (شرکت نگین مالزی، .(1387

در این مرحله از شناخت و تحلیل با توجه به معیارهای مستخرج از مبـانی نظـری بـه بررسـی مجموعـه مگامـال اکباتان با تکیه بر بررسی های میدانی می پردازیم. این معیارهای بر اساس الگوی UDF اسـتخراج شـده انـد و در سـه سطح الگوی کاربری، الگوهای حرکتی و شکل شهری تدوین شده اند.

1,4 الگوی کاربری

اولین مگامال ایران به مساحت بیش از 200 هزار متر مربع در 5 طبقه در زمینی به مسـاحت 19 هکتـار کـه 14 هکتار آن فضای سبز و آب نماهای شهری است، ساخته می شود. وجود امکاناتی مثل هتـل، تـالار رسـتوران، مسـجد و ایستگاه مترو و بیش از 2800 پارکینگ سر پوشیده از دیگر خدماتی است که به مگامـال کمـک مـی کنـد تـا میزبـان شهروندان و گردشگران داخلی و خارجی باشد.

9

شکل :6 کاربری های پیشنهادی. ماخذ: نگارندگان

2,4 الگوهای حرکتی (دسترسی و حرکت سواره، پیاده، دوچرخه و حمل و نقل عمومی)

کاربری های تجاری با ویژگی اصلی رقابتی بودن و نیاز به جذب بیشتر جمعیت نیازمند تقویت ایـن بعـد و تـامین زیرساخت های مرتبط با آن هستند. مگامال اکباتان با قرارگیری در میان محورهـای دسترسـی اصـلی و بزرگراهـی بـه عنصری جدایی ناپذیر از بافت شهری تبدیل شده است و دسترسی سواره با وسائل نقلیـه شخصـی بـه خـوبی و آسـانی فراهم است. وجود وسائل حمل و نقل عمومی اعم از اتوبوس شهری و مترو نیز می تواند کمک قابل تـوجهی بـه جـذب جمعیت به این مرکز خرید باشد. مگامال اکباتان با شش ورودی در سه سمت شرق و غرب و جنوب نزدیک به کـاربری های اصلی دست مراجعه کنندگان را برای دسترسی آسان تر به مکان مورد مراجعه خود باز گذاشته است. با این وجـود با توجه به وسعت مگامال در نظر گرفتن تعداد ورودی های بیشتر مفید به نظر می آید.

شکل :7 دسترسی و ورودی سواره وضع پیشنهادی. ماخذ: نگارندگان

10

با توجه به قرار گرفتن مجموعه در بین مسیرهای دسترسی اصلی شهری و فرم طولی آن دسترسی پیـاده تنهـا از خیابان صارمی مقدور است و مابقی محورها، محورهای بزرگراهی هستند که دسترسی از آن هـا دشـوار اسـت. در نظـر گرفتن مسیرهای متعدد برای دسترسی پیاده در داخل مجموعه و لحاظ کردن برخی فاکتورهای طراحانـه نظیـر منظـر سازی متنوع و مبلمان شهری پیاده از ویژگی های مثبت مجموعه به شـمار مـی رود، کـه البتـه در طراحـی دقیـق تـر بایستی به تکمیل هرچه تمام تر زیرساخت های پیاده اقدام نمود. محور مختص دوچرخه به صورت محوری نمایشـی در قسمت شمالی محدوده و نزدیک به ورزشگاه مکان یابی شده است.

شکل :8 دسترسی پیاده و دوچرخه. ماخذ: نگارندگان

نزدیکی به ایستگاه های اتوبوس متعدد و خط 4 مترو که طولانی ترین خط مترو از شرق به غـرب تهـران اسـت و ایستگاه اختصاصی اکباتان امکان دیگری برای سفرهای شهری به این مکان است. از ایستگاه های تاکسی موجـود تنهـا می توان به دو ایستگاه در ابتدای خیابان های هگمتانه اول و دوم اشاره کرد.

شکل :9 ایستگاه های حمل و نقل عمومی. ماخذ: نگارندگان

11

4,3 بررسی شکل شهری (دید و منظر، شکل ساختمانی، تاثیرات خرد اقلیم)

علاوه بر دسترسی فیزیکی به مگامال، دسترسی بصری نیز از دو محور اصلی یعنی خیابان صارمی و بزرگراه شـهید ستاری فراهم است.