بخشی از مقاله
چکیده
با در نظر گرفتن ملزومات زندگی امروزي(سرعت، شلوغی و آلودگی صوتی، پیشرفتهاي تکنولوژیکی و کمرنگ شدن ارتباطات نزدیک عاطفی و ...) لزوم توجه به مسکن و ایجاد فضاهایی که در برقراري تعاملات اجتماعی و ارتقاي روابط همسایگی موثر باشد بیشتر نظر ما را به خود جلب می کند. از این رو فضاي سبز به عنوان عاملی که می تواند پویایی اجتماعی، فرهنگی و روانی افراد را سبب شود مورد توجه این تحقیق قرار گرفته است. در این راستا، پس از انجام تحلیل محتوایی روي متون تخصصی، براي سنجش فرضیه تحقیق که عبارت است از بررسی هاي میدانی و مطالعات موردي
1 مدرس مدعو دانشگاه پیام نور مرکز ساري، 09112571106، pishehvar@arch.iust.ac.ir
2 مدرس مدعو دانشگاه پیام نور مرکز ساري، 09112528616،f_jeddi_saravi@arch.iust.ac.ir
همایش ملی سازه، راه، معماري
دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس
اسفند 1390
درشهرك غرب، بوستان سپهر صورت گرفت که پس از تجزیه و تحلیل پرسشنامه، این نتیجه حاصل گردید که فضاي سبز در برقراري تعاملات اجتماعی و میل به ایجاد ارتباط با دیگر افراد تاثیر دارد اما تحت تاثیر عوامل گوناگونی چون امنیت، دسترسی و نوع زندگی انسان هاي امروزي این تاثیر گذاري می تواند قوت گیرد یا اینکه کمرنگ شود.
کلید واژه: مسکونی، تعاملات اجتماعی، فضاي سبز، پویایی اجتماعی
-1 مقدمه
پیدایش احساس بیگانگی یکی از عواملی است که امروزه گریبانگیر مردم جهان گشته است و این مساله بیش از همه بین مردم و محیط مصنوع آنها ظاهر می گردد، در حالی که فضاهاي سبز عمومی به عنوان یک محیط طبیعی در اطراف ما هم از دیدگاه تامین نیاز هاي زیست محیطی شهر نشینان، هم از نظر تامین فضاي فراغتی و بستر ارتباط و تعامل اجتماعی آنان جایگاهی درخور اهمیت دارند.
-2 انسان و محیط
الگوهاي رفتاري یک گروه انسانی که محصول ویژگیهاي فرهنگی ـ اجتماعی جامعه است، تعیین کنندة چگونگی استفادة مردم از یک فضا است و از همین طریق در طراحی محیط بسیار تأثیر گذار است. در تئوريهاي جدید طراحی شهري با اصالت یافتن فرد در شهر و عمده شدن تأثیرات محیط کالبدي بر او، ادراك فضایی شهروند و نحوة ارتباط او با محیط کالبدي پیرامون اهمیت پیدا میکند. در این دیدگاه میزان موفقیت کالبدي یک فضا بسته به میزان رضایت انسان از آن است(لینچ،.(8:1390 بنابراین رفتار نتیجه تأثیر رفت و برگشتی پیچیده میان دو گروه اصلی و متفاوت متغیرها است. اولی محیط است که انسان را در خود فراگرفته و بر او اثر میگذارد. دومی وضعیت داخلی فرد است. اگرچه تحلیل تأثیرات
همایش ملی سازه، راه، معماري
دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس
اسفند 1390
روابط متقابل اجتماعی بر طراحی و چگونگی تشویق و یا جلوگیري از این روابط در محیط طراحی شده مفید به نظر می رسد ولی نتایج این مشاهدات همیشه به پیش بینی هاي دقیقی براي طراحی منجر نمی شود. مشکل پیش بینی این است که در رابطه ي انسان و محیط متغیر هاي شخصیتی، اجتماعی و فرهنگی زیادي وجود دارد که در مواردي در تناقض با یکدیگر قرار می گیرند. اگر طراحان بخواهند از یافته هاي تحقیق به شکلی منطقی استفاده نمایند، باید مطالعات مربوط به نتایج فوق و دلایل رد و قبول آنها را به خوبی تحلیل و درك نمایند(لنگ،.(179:1381
-3 فضا
فضا مقوله اي بسیار عام است. تمام جهان هستی را پر می کند و ما را در تمام طول زندگی احاطه کرده است. می تواند چنان نازك و وسیع به نظر آید که احساس وجود بعد از بین برود و یا چنان مملو از وجود سه بعدي باشد که به هر چیزي در حیطه خود مفهومی خاص بخشد. فضاي سه بعدي قابلیت جالب توجهی در بالابردن کیفیت زندگی ما دارد، فضا به محیط زیست اطراف ما احساس راحتی و امنیت می بخشد که اهمیت آن در یک زندگی لذت بخش، از نور آفتاب و محلی براي آرامش کمتر نیست(هدمن، .(67:1370
-4 فضاي سبز
ریشه ارتباط و علاقه انسان به گیاه از سال هاي بسیار دور و شاید از دوران انسان هاي اولیه نشأت می گیرد. در طول تاریخ استفاده از گیاه مسیرتکاملی بسیار و اشتقاق علمی گسترده اي داشته است. در این راستا از زمان مهاجرت قوم ماد به فلات ایران، مردم این سرزمین همواره در توسعه فضاي سبز و کاشت گیاهان کوشا بوده اند به طوري که روزگاري ایران، به نام کشور گل و بلبل شهرت داشت. متأسفانه در دوران اخیر در کشور ما گیاهان مورد بی مهري بسیار قرار گرفته اند که این موضوع باعث آلودگی هوا و محیط زیست شده است (حکمتی،.(6-5:1370
همایش ملی سازه، راه، معماري
دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس
اسفند 1390
توجه به فضاي سبز شهري یا به عبارت دقیق تر توجه به سطوحی از کاربري هاي شهري با پوشش گیاهی انسان ساخت به منظور تولید اکسیژن، تعدیل دماي محیط، جذب برخی آلاینده ها، تثبیت برخی سطوح شیب دار، افزایش رطوبت و در نهایتا بازدهی اکولوژیک باعث ارتقاي کیفیت محیط زیست شهري می شود و برقراري تعاملات اجتماعی و مهمتر از ان نیاز به گذران اوقات فراغت و تفریح و استراحت شهروندان را فراهم می سازد(سعیدي نیا ،:1379پیشگفتار).
فضاهاي سبز را می توان به دو دسته " فضاهاي سبز شهري" و " فضاهاي سبز غیرشهري" تقسیم کرد.3 افزون بر آن فضاهاي سبز شهري خود، به سه دسته تقسیم می شوند: فضاهاي سبز عمومی4، فضاهاي سبز نیمه عمومی5، فضاهاي سبز خیابانی.6 از آنجایی که بحث ما راجع به فضاهاي سبز غیرشهري می باشد تعریف انواع فضاي سبز شهري به صورت زیرنویس آمده و تعاریف فضاي سبز غیرشهري در همین بخش آمده است.
فضاهاي سبز غیرشهري: فضاهاي سبز غیرشهري، فضاهایی هستند که کارکرد شهري ندارند. هرچند به علت توسعه هاي شهري در بافتهاي شهري قرار گرفته باشند؛ لیکن ازآن جا که کارکرد آن ها خاص مراکز شهري نیست، در دسته بندي
٣ نظر به این که" فضاهاي سبز خصوصی "فاقد بازدهی اجتماعی هستند .به رغم اهمیت بسیاري که در افزایش توان اکولوژیکی شهر دارند؛ اما آن
ها را در دسته بندي فضاهاي سبز شهري منظور نکرده ایم
4 نوعی فضاهاي سبز شهري هستند که واجد بازدهی اجتماعی می باشند. این فضاها براي عموم مردم در گذران اوقات فراغت، تفریح و مصاحبت با دوستان و گردهمایی هاي اجتماعی و فرهنگی استفاده می گردد. وجود نیمکت، روشنایی، آبخوري، دستشویی، کف سازي معابر و دسترسی، از مؤلف ههاي فضاهاي سبز اجتماعی(عمومی) به شمار می روند. ازاین فضاهاي سبز،معمولاً به عنوان " پارك" نام برده می شود. در واقع فضاهاي سبز اجتماعی شامل همه ي فضاهاي سبز عمومی مجهز به خدمات وتسهیلات می شود.
5 فضاها ي سبز ي که بازدهی اکولوژ یکی دارند، لیکن استفاده کنندگان آنها، نسبت به فضاهاي سبز عمومی محدودتر هستند و واجد بازدهی تام اجتماعی نیستند. محوطه هاي باز بیمارستان ها، پادگان ها و ادارات دولتی و ...در این دسته قرار می گیرند
6 نوعی از فضاهاي سبز شهري هستند که به طور معمول درخت کاري حاشیه ي باریکی از حد فاصل مسیرهاي پیاده رو وسواره رو را تشکیل می دهند و یا به صورت متمرکز در فضاهاينسبتاً کوچک میدان ها و یا زمین هاي پیرامون بزرگراه ها و خیابان ها شکل گرفته اند.
