بخشی از مقاله
چکيده
در طي سال هاي رشد و توسعه زندگي انسان ها دانش بشر به صورت نمايي رشد يافته و به طور کلي در زمان حال با پيشرفت روز افزون دانش و تکنولوژي چهار اصل کلي تغييرات سريع ، رقابت تنگاتنگ ، کمبود منابع و افزايش دانش مشخصه بارز ميباشند.
حال آنکه با اين پيشرفت ما با پيچيدگيها و چالش هايي در بخش هاي مديربت استراتژيک ، طراحي و برنامه ريزي و تا مرحله بهره برداري روبرو شده ايم که ما را در کارا بودن و ميل به هدف نهايي دچار مشکل کرده و در اين راستا با تمرکز محقق در بخش طراحي و برنامه ريزي متوجه مشکلات و چالشهاي پيچيده اي در اين بخش براي پروژه ها شده و با روش مشاهده ، دور شدن از هدف يا حتي نرسيدن به هدف در پروژه ها به علت بوجود آمدن چالش هاي گفته شده مشهود بوده است . بنابراين محقق برآن شده است تا با يافتن راهکارهايي جهت بهبود روند پيشرفت پروژه ها با وجود چنين چالشهايي، پياده سازي تکنيک مهندسي ارزش به منظور کاهش مشکلات برنامه ريزي و طراحي پروژه ها را مورد بررسي قرار دهد. مهندسي ارزش يک تلاش نظام مند با هدف تحليل و بررسي تمام فعاليت هاي يک طرح از ابتدايي تفکر شروع کار تا بهره برداري است و به عنوان يکي از کارامد ترين و مهمترين روش ها جهت بهبود روند پروژه شناخته شده است .
اين تکنيک با هدف اجراي پروژه با حداقل هزينه در زمان کمتر بدون کاستن از کيفيت و حتي افزايش کيفيت و عملکرد انجام مي پذيرد. اين تکنيک مي تواند به عنوان ابزار مديريتي براي بازگشت سرمايه در پروژه هاي با پيچيدگي بالا و بخصوص در پروژه هاي استراتژيک بکار برده شود. حذف بخش هايي که هزينه هاي اضافي را به پروژه تحميل ميکند بدون اينکه آسيبي به کارکردهاي آن بخش وارد آيد از مهمترين ويژگيهاي اين تکنيک ميباشد. اين تکنيک در سراسر دوره عمر پروژه انجام ميگيرد و موجب اصلاح و بهبود کيفيت کارکردهاي هر بخش با توجه به هدف پروژه ميشود. در اين راستا در اين پژوهش راهکارهاي لازم به منظور استفاده از مهندسي ارزش به منظور کاهش چالش هاي برنامه ريزي و طراحي پروژه مورد مطالعه ارائه مي گردد. عملکرد اين تکنيک را در بخش طراحي و برنامه ريزي با توجه به پروژه موردي مرکز تجاري ا. ب با روش هاي مشاهده و مطالعات پيشين مورد بررسي و مطالعه قرار ميگيرد. اين مهم نشانگر اين مطلب ميباشد که براي قلبه با برخي موانع و چالش ها بخصوص در پروژه هاي جديدتر و پيچيده تر تا چه اندازه با پياده سازي تکنيک مهندسي ارزش ميتوان به نتايج مطلوب تر رسيد.
کلمات کليدي: پروژه هاي تجاري ، مهندسي ارزش ، طراحي و برنامه ريزي
١.مقدمه
از جمله پروژه هاي جديد و پيچيده که همواره در حال گسترش و پيشرفت هستند مراکز تجاري ميباشند که تا کنون مجتمع هاي تجاري مختلفي با گونه ها و مدل هاي متنوعي ساخته شده است و دسته بندي آنها را با توجه به محصولات قابـل ارائه و يا مکان قرارگيري و يا مقياس عملکردي آنها انجام ميدهند. طبيعت پويا و پيچيدگي اين پروژه ها براي محيط کسـب و کار با چالش هايي همچون چالش هاي اجتماعي ، برنامه ريزي، طراحي و اجرا و مالي و اقتصـادي مواجـه ميشـوند. طـي بوجود آمدن اين پي يچدگي و گسترش در پروژه ها مسائل و چالشهاي متعددي در ارتباطات و هماهنگي ميان ارکان پـروژه ، طراحان و مهندسان و بهره برداران بوجود آمده و با ايجاد اين پي يچدگي و گسترش در ابعاد پروژه در اجزا و بخشهاي ديگـر پروژه نيز پي يچدگي هايي بوجود آمـده و دچـار چالشـهايي در طراحـي و محاسـبات و برنامـه ريـزي و کنتـرل پـروژه نيـز ميشوند. با بررسي چالش هاي برنامه ريزي و طراحي عملکرد تکنيـک مهندسـي ارزش در ايـن پـروژه خـاص مـورد تحقيق و بررسي قرار ميگيرد. از جمله دستاوردهاي تکنيک مهندسيارزش ارتقا سـطح دانـش ارکـان پـروژه ، آشکارسـازي نواقص ، ارائه راهکارهاي نو، کار تي يم ، ساده سازي ، بکارگيري فناوري روز، بهينه شدن عملکردهـا، همـاهنگي و يکپـارچگي ، ازبين رفتن ابهامات و کمک به مديريت پروژه براي حل مشکلات و... ميباشد که اين دستاوردها را در ضمينه برنامه ريـزي و طراحي براي پروژه مرکزتجاري ا.ب مورد بررسي قرار ميگيرد و در نهايت پياده سازي تکنيـک مهندسـي ارزش بـه منظـور کاهش مشکلات برنامه ريزي و طراحي پروژه مورد مطالعه قرار ميگيرد.
٢.مطالعات پيشین
٢.١پروژه هاي مجتمع تجاري در عصر امروز:
با گذشت بيش از يک دهه از قرن ٢١ چالش هاي جديدي در رابطه با طراحي گونه هاي متنـوعي از فروشـگاه هـا پـيش روي طراحان و معماران ميباشد که به عنوان بخشي از فضاهاي مرکزي شهر و شهرسازي و بافت هاي با ارزش و پرکـاربرد با بازدهي تجاري و آسايش و راحتي و... مورد استفاده قرار ميگيرند.
مراکز تجاري جديد اصول و سنت هاي قديم شهري و شهرسازي را از بين ن يم برند بلکه بر تنوع و کارکردهاي موجود مي افزايند و با توجه به شرايط روزمره به کارکردهاي بخش هاي مختلف آن مي افزايند از اين رو عملکرد تکنيک مهندسي ارزش در اين نوع از پروژه ها حائز اهميت بوده و اين مهم مورد مطالعه قرار ميگيرد. حائز اهميت بودن ايـن تکنيـک جهـت کاهش چالشهاي ايجاد شده نيازمند شناخت و درک مفهوم و کاربرد اين تکنيک ميباشد .
٢.٢مفهوم مهندسي ارزش :
از ديدگاه انجمن مهندسي ارزش آمريکا مهندسيارزش روشي نظام مند با تکنيک هاي مشخص است کـه کارکردهـا را شناسايي و براي آن کارکرد، تحليل و بازبيني و توسعه انجام ميدهد؛ به بيان ديگر مي توان گفت کـه مهندسـي ارزش يـک کوشش سازمان يافته براي تحليل عملکرد سيستم ها، تجهيزات ، خدمات و موسسات به منظور نيـل بـه عملکـرد واقعـي بـا کمترين هزينه در طول عمر پروژه است که سازگار با کيف ت ي و ايمني مورد نظر باشد. مهندسيارزش يـک روش بسـيار مهم براي مصرف بهينه بودجه تخصيص داده شده است . روش مهندسي ارزش را مي توان در تمام مراحل يک پروژه اجرايي به کاربست ، البته بيشترين مزاياي آن زماني حاصل ميشود که در نخستين مراحل برنامه ريـزي و طراحـي بـه کـار گرفتـه شود. شکل ١ نوآوري و جنبه هـاي کـاربردي مهندسـيارزش ، ايـن روش را از روش هـاي سـنتي و متعـارف کـاهش هزينه ها، متمايز مي گرداند. در نمودار شکل پايين مشاهده ميشود که تاثير بکارگيري تکنيـک مهندسـيارزش در مراحـل ابتدايي در بخش طراحي و برنامه ريزي بطور چشمگيري با گذشت زمان دستخوش تغييرات ميشود و هرچه اين مطالعـات در مراحل اوليه پروژه ها شکل گيرند تاثير بيشتري در روند پيشرفت پروژه خواهند داشت .
