بخشی از مقاله
چکیده
این آزمایش به منظور بررسی اثر مکمل آنزیمی ناتوزایم پلاس در جیرههاي حاوي گندم و کنجاله کلزا بر خصوصیات مورفولوژیکی و میزان ویسکوزیته روده کوچک جوجههاي گوشتی، با استفاده از 336 قطعه جوجهي گوشتی سویهي تجاري آربورایکرز در قالبطرح کاملاَ تصادفی با شش تیمار و چهار تکرار انجام شد.
جیرههاي آزمایشی عبارت بودند از -1 جیره بر پایه ذرت و کنجاله سویا - شاهد - -2 جیره حاوي 30 درصد گندم و -3 جیره حاوي 20 درصد گندم10+ درصد کنجاله کلزا که با افزودن ناتوزایم به مقدار 350 گرم در تن در مجموع شش تیمار منظور شد. استفاده از ناتوزایم در جیره، در دوره آغازین، میزان ویسکوزیته دستگاه گوارش را به طور معنیداري کاهش داد .
- p<0/05 - مکمل کردن جیره حاوي گندم و کنجاله کلزا با ناتوزایم ابعاد خمل را در نواحی مختلف روده کوچک تحت تأثیر قرار داد عمق غدد کریپت را به طور معنیداري کاهش داد - . - p<0/05 نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که استفاده از ناتوزایم پلاس در جیرههاي حاوي گندم به همراه کنجاله کلزا، با بهبود صفات مورفولوژیک روده و کاهش ویسکوزیته محتویات آن، موجب جذب بهتر مواد مغذي و در نتیجه افزایش عملکرد جوجه هاي گوشتی می شود.
مقدمه
در بسیاري از کشورهاي جهان، گندم به عنوان منبع عمده انرژي در جیرهي جوجههاي گوشتی مورد استفاده قرار میگیرد که نسبت به ذرت حاوي پروتئین بیشتر، ولی داراي مقدار انرژي کمتري است. مقدار بالاي کربوهیدراتهاي غیرنشاستهاي موجود در این غله به شکل پنتوزان و آرابینوزایلانها، یکی از محدودیتهاي اصلی استفاده از گندم در جیرههاي طیور است
- . - 2 کنجاله کلزا نیز به عنوان یک ماده خوراکی با کیفیت بالا، حاوي مقادیر زیادي اسیدهاي آمینه ضروري و فسفر به شکل اسید فایتیک است که مواد ضد تغذیهاي موجود در آن از جمله پلی ساکاریدهاي غیر نشاستهاي و اسید فایتیک، مانع از استفاده از سطوح بالاي آن در جیره هاي طیور میشود. استفاده از آنزیمهاي تجزیهکننده این مواد ضد تغذیهاي، اثرات منفی آنها را بر روي عملکرد طیور کاهش داده و منجر به بهبود ارزش ضد تغذیهاي جیرههاي حاوي گندم و کنجاله کلزا میشود - . - 4 هدف از انجام این آزمایش مطالعه اثرات مولتی آنزیم ناتوزایم پلاس در جیره هاي حاوي گندم و کنجاله کلزا بر صفات مورفولوژیکی روده و ویسکوزیته محتویات دستگاه گوارش جوجه هاي گوشتی بود.
مواد و روشها
در این آزمایش از 336 قطعه جوجه گوشتی سویه آربورایکرز در قالبطرح کاملاَ تصادفی با شش تیمار، چهار تکرار و 14 قطعه جوجه گوشتی - به نسبت مساوي از هر دو جنس - در هر تکرار استفاده شد. جیرههاي آزمایشی عبارت بودند از: -1 جیره بر پایه ذرت و کنجاله سویا - گروه شاهد - -2 جیره حاوي ذرت و کنجاله سویا با آنزیم -3 جیره حاوي 30 درصد گندم -4 جیره حاوي %30 گندم با آنزیم -5 جیره حاوي 20 درصد گندم و10 درصد کنجاله کلزا و -6 جیره حاوي 20 درصد گندم و10 درصد کنجاله کلزا با آنزیم. از آنزیم ناتوزایم پلاس به مقدار 350 گرم در تن استفاده شد. جیرهها بر اساس احتیاجات توصیه شده NRC - 1994 - و به کمک نرمافزار UFFDA براي دورههاي آغازین - 21-1 - و رشد - 42-22 - تنظیم شد - جدول. - 1
جوجه ها در طول دوره پرورش 24 ساعت کامل نور دریافت نمودند. آب و غذا در تمام مدت بطور آزاد در دسترس آنها قرار گرفت. جهت اندازهگیري میزان ویسکوزیته محتویات روده در دو دوره آغازین و پایانی، تعداد 4 پرنده از هر تیمار کشتار شده و بخشی از محتویات ایلئوم - انتهاي ژژنوم و اوایل ایلئوم - آنها مورد استفاده قرار گرفت. در پایان آزمایش تعداد 3 قطعه خروس از هر تیمار بطور تصادفی انتخاب و پس از کشتار قطعات 10سانتیمتري از سه ناحیه روده باریک - دئودنوم، ژژنوم و ایلئوم - آنها جدا شد و با استفاده از روش تشفام و همکاران - - 1988، تثبیت و سپس ابعاد خملها و عمق غدد کریپت اندازهگیري شد. دادهها با استفاده از نرمافزار SAS - نسخه نه - تجزیه و میانگینها با استفاده از آزمون چند دامنهاي دانکن مقایسه شدند.
نتایج
اثر استفاده از ناتوزایم پلاس در جیره هاي آزمایشی بر خصوصیات مورفولوژیکی روده و ویسکوزیته محتویات آن در جدول 2 آورده شده است. بیشترین میزان ویسکوزیته در دوره آغازین و دوره پایانی به ترتیب مربوط به تیمار حاوي گندم+کنجاله کلزا و گندم بود. افزودن ناتوزایم به تیمارهاي مذکور باعث کاهش معنیدار میزان ویسکوزیته محتویات روده در دوره آغازین شد - - P<0/05، ولی در دوره پایانی تأثیري بر مقدار ویسکوزیته نداشت . در هر 3 ناحیه روده کوچک، استفاده از جیرههاي حاوي گندم و کنجاله کلزا عمق غدد کریپت را به طور معنیداري افزایش داد - - P<0/05، و مکمل کردن این جیرهها با آنزیم باعث افزایش طول و عرض پرزها در مقایسه با جیرههاي بدون آنزیم آنها شد ولی این اختلاف از لحاظ آماري معنیدار نبود. بیشترین تأثیر افزودن آنزیم در ناحیه ایلئوم بود به طوریکه علاوه بر جیره حاوي گندم و کنجاله کلزا، مکمل کردن جیره حاوي گندم با ناتوزایم نیز عمق غدد کریپت را به طور معنیداري کاهش داد.
افزایش ویسکوزیته محتویات روده باعث افزایش فرسایش و ترنآور بافت مخاطی آن میشود و تغییر در میزان ترنآور سلولهاي اپیتلیال منجر به تغییرات در شکل و ابعاد خملها خواهد شد - . - 1 افزودن ناتوزایم به جیرههاي حاوي گندم و کنجاله کلزا، باعث شکستن مولکولهاي بزرگتر - آرابینوزایلان و سلولز - به مولکولهاي کوچکتر و قابل هضمتر و جلوگیري از باندهاي فیتاتی شده که این عوامل از طریق افزایش سطح خملها و اسیدهاي کنژوگه شده صفرا، باعث قابلیت هضم بیشتر مواد مغذي، افزایش پتانسیل جذب روده کوچک و بهبود عملکرد جوجههاي گوشتی میشوند - . - 3
نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که استفاده از آنزیم ناتوزایم پلاس در جیرههاي حاوي گندم و کنجاله کلزا، با کاهش ویسکوزیته محتویات روده و افزایش ابعاد خملهاي روده باریک، شرایط را براي جذب بهتر مواد مغذي از دستگاه گوارش فراهم می نماید و این می تواند منجر به بهبود عملکرد در جوجه هاي گوشتی که جیره هاي حاوي گندم و کنجاله کلزا دریافت می کنند، شود.
جدول - 1 ترکیب جیرههاي آزمایشی دورههاي آغازین و پایانی - 1 تا 21 روزگی - و پایانی - 22 تا 42 روزگی - 1
1. براي تهیه جیرههاي حاوي آنزیم به هر کدام از جیرههاي 1 و 2 و3 در هر دوره، مقدار 350 گرم در تن ناتوزایم پلاس اضافه شد.
2. هر کیلوگرم مکمل معدنی حاوي64/5 گرم منگنز، 33/8گرم روي، 100 گرم آهن، 8 گرم مس، 640 میلیگرم ید، 190 میلیگرم کبالت و 8 گرم سلنیوم میباشد.
3. هرکیلو گرم مکمل ویتامینی حاوي 4400000 واحد بین المللی ویتامین A ، 72000 واحد بین المللی ویتامینD، 14400میلیگرم ویتامین E، 2000 میلیگرم
ویتامینK،640 میلیگرم کوبالامین، 612 میلی گرم تیامین، 3000میلیگرم ریبوفلاوین، 4896 میلیگرم اسید پانتوتنیک، 12160 میلیگرم نیاسین،
612میلیگرم پیریدوکسین، 2000 میلیگرم بیوتین و 260 گرم کولین کلراید می باشد.
