بخشی از مقاله
چکیده
انشا فرزند اندیشه و فعالیت ذهنی بسیار پیچیدهای است . دراهمیت این درس میتوان گفت زمینهساز یادگیری خلاق، عادت به تفکر، تأمل و تدبر و شکوفایی استعدادها میباشد، به دلیل کم اهمیت شمردن آن در مدارس، اکثر دانشآموزان دراین درس مشکل داشته و پس از فارغ التحصیلی نمود این امر در عدم مهارت آنها در امور نوشتاری نمایان میشود. در این میان امروزه استفاده از پاورپوینت در کلاسهای آموزشی، سخنرانیها، کنفرانسها و ... جهت ارائه مطالب جایگاه ویژه ای پیدا کرده است.این نوشتار به بررسی تأثیر استفاده از پاورپوینتهای آموزشی بر انشانویسی دانش آموزان به روش شبه آزمایشی باطرح پیش آزمون- پس آزمون است. جامعه آماری دانشآموزان دختر پایه سوم مقطع ابتدایی ناحیه 2 همدان درسال تحصیلی 95-96 می باشد. حجم نمونه برای هر دو گروه آزمون و گواه 25 دانشآموز می باشد . در گروه آزمایش ،از آموزش به صورت پاورپوینت و در گروه گواه ، از آموزش معمول کلاسی استفاده شده است . از آزمون پیشرفت تحصیلی طراحی شده استفاده گردید و پس از تحلیل داده ها کسب شده این نتیجه حاصل شد که پاورپوینت آموزشی دربهبود در انشا فارسی موثر بوده است.
واژگان کلیدی: انشا، دانش آموز، پاورپوینت آموزشی.
1 مقدمه
یکی از اهداف اصلی دوره ابتدایی آموزش نوشتن میباشد، نوشتن به عنوان یکی از چهار مهارت اصلی زبان آموزی سطوحی دارد. یکی از این سطوح نگارش و انشا است، که از نوع نوشتن فعال بوده و مرحله نهایی و متکامل آن است و از اهداف اصلی فارسی دوره ابتدایی میباشد.انشا فرزند اندیشه و فعالیت ذهنی بسیار پیچیدهای است؛ اندیشه وتفکری که به عنوان فصل ممیز انسان و سایر موجودات هستی شناخته میشود. این ویژگی در انسان یکی از بزرگترین نعمتهایی است که در وجود او قرار داده شده است. توانایی ثبت و مکتوب کردن این اندیشه که به مراتب از خواندن دشوارتر است را میتوان یکی از مهمترین ابداعات بشر در طول تاریخ برشمرد. این درس یکی از مفیدترین ابزارهای آموزش نوشتن است. انشا از ریشه نشا به معنای خلق کردن و پدید آوردن چیزی است و در اصطلاح به نوشتهای اطلاق میشود که نویسنده آن را از ذهنیات خود وگنجینهی واژگان ذهن خویش انتخاب کرده و نگارش میکند. این درس از نظر کاربردی در زندگی نقش بسزایی دارد، زیرا بخش بزرگی از ارتباطات در محیط مدرسه و خارج از آن از طریق نوشتن فراهم میشود. میتوان آن را زمینهساز یادگیری خلاق، عادت به تفکر، تأمل، تدبر و اشکارنمودن استعدادهای نهفته دانست. به وسیله انشا میتوانند خلاقیتهای درونی خویش را با هم ترکیب کنند و اثری جدید پدیدآورند و از آن بهره جویند و لذت ببرند. - شیردل، - 1394
انشا باعث رشد تخیلات و افکار دانشآموزان شده و هر چه این افکار و تخیلات بیشتر ابراز شوند و مورد توجه قرار گیرند باعث شکوفایی ذهن و بروز دانستهها و افزودن آنها میشود. کما اینکه تمام اختراعات و اکتشافات جهان امروز از همین تخیلات و افکار سرچشمه گرفته است و تمام پیشرفتهای انسان امروزی مرهون همین افکار و اندیشههایی است که از ذهن این کودکان نشات گرفته است. بنابراین در پی آن هستیم که با شیوههای جذاب علاقه دانش آموزان درخصوص پرورش این مهارت فزونی بخشیم.
1-1بیان مسئله
انشا باعث رشد تخیلات وافکار دانشآموزان شده و هر چه این افکار و تخیلات بیشتر ابراز شوند و مورد توجه قرار گیرند باعث شکوفایی ذهن و بروز دانستهها و افزودن آنها میشود. کما اینکه تمام اختراعات و اکتشافات جهان امروز از همین تخیلات و افکار سرچشمه گرفته است و تمام پیشرفتهای انسان امروزی مرهون همین افکار و اندیشههایی است که از ذهن این کودکان نشات گرفته است. از همه مهمتر این که خواندن آن در مقابل جمعی از افراد باعث اعتماد به نفس کودکان و برخورد صحیح با مسائل روزمره و اجتماع میشود. تدریس این درس با شیوههای خلاق،که دانش آموز را در نوشتن توانا سازد، در هیچ یک از مقاطع تحصیلی کشور ما رایج نیست و به همین علت دانشآموزان اغلب از این درس گریزانند و بسیاری از آنان تا آخرین سال تحصیلی انشا نوشتن را یاد نمیگیرند. درصورتی تحقیقات تورنس - 1962 - نشان داده است که کودکان تا سن 10سالگی در اوج خلاقیت هستند، ولی به دلیل اقرار در مطابقت با دگرانی معمولاً از بین میرود. منحنی خلاقیت بسیاری از کودکان در حدود ده سالگی افت مییابد و آنان هرگز خلاقیت دوره اولیه کودکی را باز نخواهند یافت. با توجه به اینکه آنان در این سن در مدرسه هستند نباید تأثیر خانواده، مدرسه، محتوای درسی، روش تدریس و شخصیت معلم را در افت خلاقیت کودکان نادیده گرفت. بررسی و مطالعه تحولات گسترده دو دهه اخیر قرن بیستم، نشانه خلاقیت، جوهره اساسی کلیه فرآیندهای اجتماعی، اقتصادی و فناورانه است که عمقاًی ارکان نظامهای آموزشی را دگرگون کرده است. تغییر جهت نظامهای آموزشی از ارائه برنامههایصرفاً آموزشی به سوی برنامههای تربیت تفکر خلاق با تغییر محتوا و روشهای آموزش همراه بوده است - دو بونو، 2003؛ بارون، 2003؛ لیپمن . - 2003 در سایر دروس که وابسته به انشا و هنر نویسندگی است، شاید علل ضعف بر اثر مشکلات درس انشا باشد و اگر از خود علت پرسیده شود، چنین اظهارمیدارند که بحثها و فرمولهایی که در کلاس توسط معلم ارائه میشود را متوجه نمیشویم. وجود چنین مشکل دلالت بر مشکل اصلی و ضعف اساسی در ماده درسی انشا دارد. - عامری هفتادر،. - 1393 ماده درسی انشا جز سطح ترکیب از حیطه یادگیری شناختی» بنیامین بلوم« است که با تفکر واگرا سروکار دارد. این سطح فراگیر را از اندیشه کلیشهای و دوبعدی تفکر همگرا به سوی اندیشهای گسترده و رهنمون میسازد و او را با جهان تخیل و تجسم و شیوههای تصویری، تشبیه و توصیف و تبیین، استعاره، کنایه، ایجاز، ایهام و ابهام آشنا میکند. بااین تفاسیر میتوان به این نکته هم اشاره نمودکه معلمان حداقل تلاشی درجهت مشکلات انشا نویسی - تکراری بودن اغلب موضوعات انشا که ضعف بزرگی در ارائه این واحد درسی است - به کمک وسایل کمک آموزشی وشیوه های بدیع وخلاقانه انجام نمیدهند. بدیهی است در چنین شرایطی این درس به عنوان یک درس وقتگیر و بیاهمیت در اذهان دانشآموزان ثبت میگردد درحالی که آن به عنوان یکی از دروس مهم در رشد تفکر انتقادی و خلاقیت فراگیران لحاظ میگردد. - میرمحمود میرنسب، منصور بیرامی و غفور احراری، . - 1394
