بخشی از مقاله
چکیده
زمینه و هدف: تمرین و فعالیت بدنی از عوامل افزایش آنزیمهای خون میباشد. از آنجا که نوع تم رین از عوامل اثرگذار بر آسیبها و سازگاریها است و بنا بر مطالعات پیشین انجام تمرینات منظم توسط افراد چاق ترکیب بدن و ظرفیتهای عملکردی آنها را بهبود میبخ شد: هدف این پژوهش برر سی تأثیر یک دوره تمرینات پیلاتس بر سطوح سرمی کراتین کیناز و لاکتات دهیدروژناز زنان دارای اضافه وزن میباشد.
روش برر سی: در این مطالعه نیمه تجربی و کاربردی تعداد 28 زن دارای اضافهوزن - میانگین سنی 29/2±3/5 سال و میانگین 27/2±1/1 BMI کیلوگرم بر مترمربع - به طور هدفمند انتخاب و سپس به طور تصادفی به دو گروه تمرین و کنترل تقسیم شدند. برنامه تمرینی به مدت دوازده هفته 3 - جل سه در هفته، هر جل سه 60 دقیقه - اجرای حرکات پیلاتس بود. نمونههای خونی در حالت نا شتا قبل و 48 ساعت پس از اجرای آخرین جل سه تمرین به د ست آمد. از آزمون آماری تی واب سته جهت برر سی تغییرات درونگروهی و از آزمون تحلیل کوواریانس جهت بررسی اختلاف بین گروهها استفاده گردید.
یافته ها: نتایج نشان داد که پیلاتس باعث افزایش معناداری در غلظت سرمی کراتین کیناز و لاکتات دهیدروژناز گروه تمرین شد . - P 0/05 - همچنین بین گروه تجربی و کنترل نیز تفاوت معناداری وجود داشت . - P 0/05 -
نتیجهگیری: بر ا ساس یافتههای تحقیق میتوان نتیجه گرفت که شاخصهای آ سیب ع ضلانی در زنان دارای ا ضافهوزن پس از 12 هفته برنامه تمرینی پیلاتس افزایش معناداری داشتند که نشاندهنده آسیب عضلانی پس از دورهی تمرینی میباشد.
مقدمه
به دنبال فعالیت بدنی و تمرینهای ورزشی، آنزیمهای درونسلولی و پلاسمایی دچار تغییرات مختلفی میشوند. بررسی رفتار و تغییرات این آنزیمها در شناخت سازوکارهای فیزیولوژیکی مؤثر میباشد. پروتکلهای مختلف ورزشی در کنار نقش مثبتی که بر سیستمهای فیزیولوژیکی دارند میتوانند با آسیب سلولهای عضلانی همراه باشند. چنان که ممکن است عضله در اثر فعالیتهای شدید دچار آسیب شود و برخی آنزیمها مانند کراتین کیناز و لاکتات دهیدروژناز به درون خون انتشار یابد
کراتین ترانسفراز کیناز آنزیم کلیدی ا ست که در سوخت و ساز سلول ع ضلانی نقش دا شته و روند تبدیل کراتین به ف سفات یا به عکس را ت سریع میکند. این آنزیم در افراد سالم داخل غ شای سلول قرار دارد و مقدار آن در خون پایین ا ست. کراتین کیناز به عنوان یک شاخص اطمینانبخش از نفوذپذیری غشای عضله مطرح است، چرا که این آنزیم فقط در عضله اسکلتی و قلبی یافت می شود؛ بنابراین تخریب خطوط Z و صدمه سارکولما، انتشار آنزیمهای محلول در عضله نظیر کراتین کیناز را به درون آب میان بافتی امکانپذیر میکند. افزایش این ماده در خون ممکن ا ست ن شانه آ سیب ع ضلانی و التهاب با شد
لاکتات دهیدروژناز نیز آنزیمی ا ست که به مقدار فراوان در سیتوپلا سم تمام بافتهای بدن با غلظتهای متفاوت یافت میشود و در تبدیل اسید پیرویک به اسید لاکتیک یا بالعکس در مسیر گلیکولیز بیهوازی باعث افزایش سرعت این واکنش می شود؛ بنابراین، افزایش غلظت پلا سمایی این آنزیمها به دنبال فعالیتهای ورز شی نا شی از نفوذپذیری و از هم گسیختگی غشای سلولهای عضلانی بوده که ممکن است حین فعالیت و یا پس از آن اتفاق بیفتد . - 6 - تخریب تارهای عضلانی باعث ایجاد درد ع ضلانی متعاقب تمرینهای برونگرا و مقاومتی می شود. نمونهبرداری آزمای شگاهی از ع ضلات در روز بعد از ورزش شدید ن شان میدهد خونریزی و قطع اتصال فیلامان های عضله مسؤولیت نگهداری و کوفتگی میشود .
افزایش محسوس این آنزیمها به شدت و حجم تمرین، سلامت افراد و تفاوتهای فردی ب ستگی دارد. یکی از تمرینات تقریبا جدید پیلاتس ا ست. پیلاتس از جمله تمرینات هوازی است که از حرکات کششی با تمرکز بالا بر تنفس تشکیل شده است و از این جهت میتوان آن را ورزشی شکل گرفته از مجموعه حرکات یوگا و ژیمناستیک دانست
این تمرینات بدن و مغز را درگیر میکنند؛ قدرت و استقامت تمام اعضای بدن را با کمترین آسیبدیدگی افزایش میدهند. تمرینات پیلاتس هم چنین میتوانند باعث کاهش تودهی چربی بدن نیز شوند . - 1 - مطالعات صورت گرفته در سالهای اخیر نشان میدهد که تمرینات پیلاتس نقش مهمی در بهبود آمادگی جسمانی، ترکیب بدنی و اختلالات متابولیکی دارد
تحقیقات مختلف نشان داده است که انجام تمرینات منظم توسط افراد چاق - با طبقات مختلف چاقی - ترکیب بدن و ظرفیتهای عملکردی آنها را بهبود میبخ شد . - 17 - پتر سون و همکاران - 2008 - تأثیر فعالیت مقاومتی را بر شاخصهای شیمیایی بالینی در مردان را مطالعه کردند. آنها 15 مرد سالم دارای آمادگی بدنی که تمرین مقاومتی نکرده بودند را انتخاب کردند. برنامه تمرینی ا ستفاده شده یک ساعت کار با وزنه بود. نمونههای خونی برای ارزیابی شاخصهای کراتین کیناز، لاکتات دهیدروژناز، آسپارتات آمینوترانسفراز، آلانین آمینو ترانسفراز، بیلی روبین و میوگلوبین به طور متناوب تا 7 روز پس از فعالیت ورزشی گرفته شد. آنها مشاهده کردند که شاخصهای کراتین کیناز، لاکتات دهیدروژناز، آسپارتات آمینوترانسفراز، آلانین آمینو ترانسفراز و میوگلوبین پس از فعالیت ورزشی به صورت معناداری افزایش پیدا کرد و این افزایش تا روز پس از 7 روز فعالیت ورز شی باقی ماند .
هاگنر و همکاران - 2015 - اثر 10 هفته فعالیت ترکیبی ا سکی صحرانوردی را بر 32 زن چاق بررسی نمودند. نتایج نشان دهندهی کاهش معنادار در سطوح کراتین کیناز و لاکتات دهیدروژنار بود . - 13 - در مطالعه کیم و همکاران - 2014 - که به بررسی اثر 8 هفته تمرین پیلاتس بر دختران غیرفعال پرداختند نتایج نشان داد کراتین کیناز درگروه تمرینی ن سبت به گروه کنترل افزایش معناداری دا شت و این ن شاندهندهی آ سیب ع ضلانی پس از 8 هفته تمرین میبا شد .
کیم و همکاران - 2014 - گزارش کردند پس از یک وهله تمرینات پیلاتس در زنان سالخورده مقدار کراتین کیناز بلافا صله بعد از تمرین و در زمان ریکاوری فعالیت افزایش معنیداری داشت . - 15 - در مطالعه عجم زیبد و همکاران - 2016 - به مطالعه تأثیر فعالیت مقاومتی حاد بر سطوح سرمی برخی شاخصهای التهابی و آسیب عضلانی در زنان غیرفعال پرداختند. آزمودنیها ف ع ال ی ت مقاومتی حاد را با شدت 85 در صد یک تکرار بی شینه در 8 ای ستگاه در 3 نوبت انجام دادند. به این نتیجه ر سیدند که یک جل سه فعالیت مقاومتی شدید با آ سیب اک سای شی و ع ضلانی در زنان غیرفعال همراه ا ست .
از یک سو برخی از پژوهشها تغییرات و پا سخ فعالیت آنزیمهای کراتین کیناز و لاکتات دهیدروژناز را پس از فعالیتهای ورزشی از جمله فعالیت مقاومتی بررسی کردهاند و برخی دیگر به جنبههای اثر مکملهای ورزشی بر پاسخ این آنزیمها پرداختهاند. از سوی دیگر اغلب تحقیقات دیگر برای کاهش وزن و چربی از تمرینات هوازی استفاده شده است و انجام فعالیتهای هوازی برای افراد چاق م شکل و حتی غیرممکن ا ست - 23 - پس به نظر میر سد: پیلاتس، ورز شی هوازی بدون پرش، جهش که کمتر باعث آ سیبدیدگی می شود و قابل اجرا برای همهی گروههای سنی ا ست برای افراد دارای ا ضافه وزن منا سب با شد. لذا تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر یک دوره تمرینات پیلاتس بر شاخصهای آسیب عضلانی زنان دارای اضافهوزن میباشد.
روش بررسی
جامعه آماری این تحقیق نیمه تجربی و کاربردی را زنان دارای اضافهوزن اهواز تشکیل داد. بعد از اجرای فراخوان با دریافت پرسشنامه و وارد نمودن اطلاعات لازم در مورد سابقه بیماری و مشخصات فردی رضایت خود جهت شرکت در این پژوهش را اعلام کردند. آزمودنیها شامل 28 زن دارای اضافهوزن با دامنه سنی 25 تا 35 سال و شاخص توده بدنی بین 25 تا 29 کیلوگرم بر مترمربع بودند که با روش نمونهگیری در دسترس و هدفمند که از میان داوطلبان واجد معیارهای ورود به پژوهش به صورت تصادفی انتخاب شدند.
افراد مورد مطالعه فاقد هرگونه ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی، کلیوی، دیابت و آسیب جسمانی و ارتوپدی بودند. لازم به ذکر است از جمله شرایط ورود به تحقیق عدم فعالیت منظم ورز شی طی 6 ماه گذ شته و توانایی انجام فعالیت ورز شی بود. آزمودنیها به طور ت صادفی در دو گروه تجربی 14 - نفر - شامل 12 هفته تمرین پیلاتس 3 جلسه در هفته، - هر جلسه 60 دقیقه - و کنترل 14 - نفر - تقسیم شدند. برنامه تمرینی هر جل سه تمرین شامل سه مرحله: - 1 گرم کردن، - 2 تمرینات پیلاتس و - 3 بازگ شت به حالت اولیه بود. تمرینات به بخش اول، تمرینات مبتدی بر روی تشک 6 - هفته اول - و بخش دوم، تمرینات پیچیده با استفاده از باند کشی و توپ 6 - هفته دوم - تقسیم گردید.
تمرینات هر جل سه ابتدا در حالت ای ستاده، سپس ن ش سته و خوابیده هدایت شد. شاخصهای وزن، قد و شاخص توده بدن هر آزمودنی قبل از شروع اولین جلسه مورد سنجش قرار گرفت. نمونههای خونی قبل از شروع تمرینات و 48 ساعت پس از آخرین جلسه تمرینی برای تعیین سطح کراتین کیناز و لاکتات دهیدر آزمودنیها در ساعت 8 تا 10 صبح پس از گذراندن حدود 12 ساعت ناشتایی از سیاهرگ بازویی جمع آوری شد. پس از سانتریفیوژ به مدت 10 دقیقه و با 3000 دور بر دقیقه، سرم خون جداسازی و در میکرو تیوبهای مخصوص ریخته شد و در دمای منفی 70 درجه نگهداری شد.
سطوح پلا سمایی آنزیمهای کراتین کیناز و لاکتات دهیدروژناز با ا ستفاده از کیتهای شرکت پارس آزمون - تهران، ایران - با ح سا سیت U/L 1، ضریب تغییر 1/6 در صد برای کراتین کیناز و U/L 5، ضریب تغییر 2/1 در صد برای لاکتات دهیدروژناز به کار برده شد. دادههای پژوه شی به کمک نرمافزار SPSS ن سخه 22 مورد پردازش قرار خواهد گرفت. جهت ن شان دادن شاخصهای گرایش مرکزی و پراکندگی از آمار تو صیفی ا ستفاده می شود. طبیعی بودن توزیع دادهها با ا ستفاده از آزمون شاپیرو ویلکز مورد بررسی قرار میگیرد. پس از اطمینان از طبیعی و همگن بودن گروهها، از آزمون تی همبسته و تحلیل کوواریانس به ترتیب برای برر سی تغییرات درونگروهی و تفاوتهای بین گروهی ا ستفاده خواهد شد. سطح معناداری آزمونهای آماری در سطح 3 0/05 تعریف شد.
