بخشی از مقاله
خلاصه
پژوهش حاضر تاثیر تمرینات و فعالیتهای ورزشی در آب بر رفع خستگی در زنان مبتلا به بیماری ام اس را مورد بررسی قرار داده است. مولتیپل اسکلروزیس - ام اس - را می توان از شایع ترین بیماری های سیستم اعصاب مرکزی دانست. به طوری که سومین عامل ناتوانی های عصبی محسوب می شود. ام اس بیماری مزمن و ناتوان کننده سیستم عصبی است که میلین سیستم اعصاب مرکزی - مغز و نخاع - را تخریب می کند و به دنبال آن به تدریج بخشی از عضلات بدن توانایی خود را از دست می دهند
این. بیماری در زنان حدوداً سه برابر شایع تر از مردان است. بیش از 90 درصد بیماران مبتلا به ام اس خستگی را تجربه می کنند و 50 تا 60 درصد آنها، این مشکلات را بدترین علامت بیماری خود معرفی می نمایند. تحقیقات نشان داده است که ورزش و تمرینات ابی - آب درمانی - یکی از موثرترین راههای کاهش خستگی بخصوص در زنان می باشد.
مواد و روش ها : این مطالعه نیمه تجربی بر روی 30 نفر از زنان مبتلا به ام اس با عرضه اندام تحتانی انجام شد. بیمارن به سه گروه 10 نفری تقسیم شدند.گروه شاهد هیچ تمرینی را انجام ندادند،گروه کنترل و تحت مطالعه تمرینات خشکی - روی پارالل - و گروه سوم تمرینات خاصی را در آب به ترتیب به مدت هشت هفته، هر هفته سه روز و هر روز یک ساعت انجام دادند.پارامترهای خستگی در روز اول، بیست و هشتم و پنجاه و شش با استفاده از آمار توصیفی، وان وی انواع یک طرفه و آزمونT، تحلیل کوواریانس و مقایسه زوجی میانگین های تعدیل شده و با بهره گیری از نرم افزارSPSS18 انجام مورد ارزیابی قرار گرفت.
بحث و نتیجه گیری: بررسی های اماری نشان داد که بیمارانیکه به مدت هشت هفته تمرینات منظم ورزشی در آب داشته باشند تاثیر بسیار چشمگیری در کاهش خستگی عضلانی آنها به وجود می آید..این افرادهمچنین تمایل داشتند مدت زیادتری رابدون اظهار خستگی در اب انجام دهند.نتایج ما همچنین نشان دادکه ورزش در آب باعث بهبود حرکات در مقایسه با گروه کنترل شده است.
مقدمه
بدون شک بیماری مولتیپل اسکلروزیس1 - ام اس - را می توان از شایع ترین بیماری های سیستم اعصاب مرکزی دانست. به طوری که سومین عامل ناتوانی های عصبی محسوب می شود.[3] ام اس بیماری مزمن و ناتوان کننده سیستم عصبی است که میلین سیستم اعصاب مرکزی - مغز و نخاع - را تخریب می کند و به دنبال آن به تدریج بخشی از عضلات بدن توانایی خود را از دست می دهند.
در این بیماری، دستگاه ایمنی بدن فرد مبتلا بر علیه بافت عصبی خود واکنش التهابی نشان داده و موجب میلین زدایی بافت می شود.1[] علت دقیق این بیماری هنوز شناخته نشده است، احتمالاً چندین عامل مختلف در این روند دخالت دارد که عبارتند از: شرایط جوی در سراسر جهان، استرس، وراثت و نقص ایمنی، ژنتیکی، سازوکار خود ایمنی و عوامل محیطی به خصوص عفونت های ویروسی را در بروز بیماری مؤثر می دانند. این بیماری یک بیماری چند عاملی است و این عوامل باید در یک سیر و تعاقب خاص وجود داشته باشد تا بیماری ایجاد شود.2[] معمولاً ام اس در افراد بین 15 تا 50 ساله دیده می شود.
اگر چه در بعضی از کودکان نیز ام اس گزارش شده ولی شیوع آن در این سنین شایع نیست. بیماری ام اس در زنان حدوداً سه برابر شایع تر از مردان است و این بیماری می تواند در هر مقطع از زندگی اهرظ گردد. حدوداً 10 درصد موارد، قبل از سنین 18 سالگی شروع می شوند. بیشترین شیوع شناخته شده ام اس 250 - مورد در 100000 نفر - در نواحی شمالی اروپاست، در حالی که در مناطق شمالی ایالات متحده و کانادا نیز به طور مشابه میزان ابتلا بالاست. در مقابل، شیوع بیماری در ژاپن - 6مورد در 100000 نفر - ، سایر مناطق آسیا، مناطق استویی آفریقا و خورمینه پایین است، که بیشتر رده ی سنی 20 تا 40 سال ا گرفتار می کند [5]و کشور ایران نیز ازاین قاعد مستثنی نیست، به طوری که بر اساس آمار انجمن ام اس ایران، حود چهل هزار نفر درکشور مبتلا به ام اس می باشند،
بنابراین کشور ایران نیز همسو با سایر کشورها، میتواند از مناطق با خطر متوسط تا بالای ام اس شناخته شود.[6] اطلاع از عوارض بیماری، شناخت جنبه های شخصیتی افراد مبتلا به بیماری و اقدامات حمایتی می تواند در بازگرداندن این بیماران به زندگی فعال و سازنده مؤثر باشد.[4] آب درمانی یک روش درمانی غیر دارویی مناسب می باشد که می تواند باعث کاهش درد، افزایش قابلیت انعطاف پذیری عضلات و استخوانها و در نتیجه کاهش اسپاسم های عضلانی استخوانی و افزایش قدرت و توان فرد می شود. ورزش در آب باعث کاهش ضربان قلب، بار کاری قلب، میزان اکسیژن مصرفی در طول حرکات نسبت به ورزش در خشکی می شود.[5]
روش شناسی تحقیق
این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی می باشدو در فاصله مرداد تا مهرماه سال 1394 انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل بیماران 20 تا 45 ساله مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس عضو انجمن ام اس ایران بودند که این بیماران تحت درمان و بدون تغییرات دارویی در طول دوره مطالعه بوده و امتیاز وضعیت گسترش ناتوانی - EDSS - آنها 0-5/5 بود و بر روی 30 نفر از خانمهای مبتلا به بیماری ام اس بر اساس معیارهای ورود و خروج از مطالعه طراحی و انتخاب شده بودند و بصورت کاملا تصادفی انتخاب شدند. ا
بتدا تمام ازمودنی ها قبل از ورود به مطالعه داوطلباان را بر اساس چک لیست طراحی شده امضاء و امادگی لازم برای شرکت در مطالعه را اعلام نمودند. بیماران به سه گروه تقسیم بندی شدند. گروه کنترل تعداد 10نفر از خانم های مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس که هیچ تمرینی را انجام ندادند. گروه شاهد تعداد 10 نفر از خانم های مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس که در مدت مشابه بر روی خشکی و بر روی پارالل تمرین انجام می دادند و راه می رفتندوگروه مطالعه، تعداد 10 نفر از خانمها مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس که در مدت مشابه در آب کم عمق تمرین داده شده و راه می رفتند.
تمرینات هر جلسه توسط محقق و متخصص تربیت بدنی و با هماهنگی پزشک معالج و بر اساس توانایی بیماران در انجام حرکات - در یک جلسه توسط 10 بیمار به صورت الگو حرکات ورزشی را انجام دادند و در انجام حرکات در آب هیچگونه مشکل خاصی که مانع از ادامه کار شود را نداشتند در صورتی که بعضی از بیماران عنوان می کردند که انجام این حرکات در خشکی برای آنها دشوار است و تا حدودی باعث افزایش درجه حرارت و سریعترخسته شدن آنها می گردد در جلسات 60 دقیقه ای تنظیم گردید و تحت نظارت و با نظارت محقق در طی 24 جلسه توسط بیماران انجام گرفت.
در هر جلسه 60 دقیقه ای آب درمانی تمرینات و حرکات در چهار قسمت انجام گرفت که شامل: حرکات گرم کننده 5 - دقیقه - ، حرکات کششی 16 - دقیقه - که شامل کشش عضلات کف دستها، عضله دو سر و سه سر بازو، عضلات کتف ها، شکم و کمر، عضله چهار سر ران و عضله خم کننده لگن درآب می گردید. - تمرینات ایروبیک 30 - دقیقه - که شامل 9 مرحله بود وحرکات شل کننده 13 - دقیقه - که مددجو با گرفتن میله های کنار استخر و با کمک محقق خود را تا جای امکان به حالت کاملا شل و شناور بر روی آب قرار می داد و محقق از بیماران می خواست کاملاً راحت تنفس نمایند، به موضوعات خوشایند فکر کنند و در این حال به ماساژ پاها، شکم و ران بیماران در آب می پرداخت. تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از افراد مورد مطالعه، با استفاده از آمار توصیفی، وان وی انواع یک طرفه و آزمونT، تحلیل کوواریانس و مقایسه زوجی میانگین های تعدیل شده و با بهره گیری از نرم افزارSPSS18 انجام شد.
جدول - - 1-1 میانگین، انحراف معیار، کمترین و بیشترین مقدار مربوط به سن، قد و وزن آزمودنیها
