بخشی از مقاله
چکیده
درس پژوهی یک رویکرد توسعه ی حرفه ای با پژوهش گروهی در کلاس درس است که طی آن معلمان با یکدیگر برای تدوین طرح درس، اجرا ومشاهده ی نتایج آن در جهت بهبود یادگیری دانش آموزان همکاری و مشارکت می نمایند.جهت انجام پروژه ی درس پژوهی و بررسی یک درس برای تدریس بهینه و موثر بر آن شدیم که درس پژوهی گروهی خود را با توجه به ناتوانی برخی از غراگیران در درک مفهوم کوچکترین مضرب مشترک از پایه هفتم قرار دهیم در این پژوهش تلاش شده است تا بهترین تدریس را با توجه به مطالب و روش کتاب برای دانش آموزان انجام داد تا بیشترین بازده را در کلاس داشته باشد با توجه به اینکه مطالب ارائه شده پایه بسیاری از دروس ریاضیات می باشد از اهمیت بالایی بر خوردار است اهمیت این موضوع در صفحات بعد به طور کامل شرح داده شده است اما همین بس که اشاره کنیم استفاده از روشهای که در کتاب های قبلی وجود داشت از بازده خوبی برخوردار نیست مخصوصا" از لحاظ کاربرد ک.م.م که مهم ترین قسمت آن همان مخرج مشترک گرفتن برای دو کسر می باشد که متاسفانه با توجه به تجربیات قبلی می توان به جرات گفت که بیش از 70 درصد کلاس نمی توانند از روشهای قبل مخرج مشترک دو کسر را به دست آورند
واژههای کلیدی: درس پژوهی،تدریس ریاضی به کمک بازی ، روش های فعال یاد دهی -یادگیری
.1مقدمه.
هدف از انجام این پژوهش ارائه بهترین تدریس با توجه به روش کتاب برای تدریس ک.م.م و کاربرد آن می باشد شاید به جرات می توان گفت که مخرج مشترک گرفتن به کمک ک.م.م و کلا"جمع و تفریق کسرها در بیش از 30 درصد از مطالب کتابهای راهنمایی در درسهایی چون جمع و تفریق اعداد گویا مطرح شده است و با توجه به تجربیات قبلی تعداد بسیار کمی از دانش آموزان با توجه به تکرار های فراوان در سال اول و دوم می توانستند مناسب ترین مخرج مشترک را بیابند و بسیار به جا بود که از روش بهتر و جدیدی برای ارائه این مطلب از پایه در سال اول استفاده کرد این روش در کتاب ارائه شده است پس وضعیت مطلوب و ایده آل در پایان این درس این است که دانش آموزان کلاس در هر سطحی باشند بتوانند مخرج مشترک مناسب را برای دو کسر را بدست آورند.
رسیدن به بهترین روش برای ارائه این درس و پی بردن به این مطلب که آیا فعالیت ها و کار در کلاسها وتمرینات کتاب ما را در فرایند یاددهی -یادگیری به طور کامل به هدف می رساند گروهی شدن و چیدمان کلاس تاثیری در بهبود یادگیری دارد یا طرح درس ارائه شده با توجه به امکانات محدود می تواند بهترین باشد آیا حس رقابت و ایجاد خلاقیت را در دانش آموزان پرورش می دهد .چرا روشهای قبلی کار آمد نبودند و احتیاج است که این مطلب با روش تجزیه به عاملهای اول ارائه شود.یادگیری در این مرحله برای ارائه این مطلب به صورت جدید ضرورتی دارد یا شما ترجیح می دهید از روش های قبلی استفاده کنیم.
.2×تعیین سوالات پزوهش
.1آیا روش ارائه شده در کتاب برای ک.م.م روش مناسبی است؟.2 آیا فعالیتها و کاردر کلاسهای کتاب برای یادگیری درس کافی است ؟.3آیا گروهی کردن دانش آموزان به درک بهتر مطلب در آنها منجر می شود ؟ .4آیا می توان برای ارائه بهتر مطلب اسلایدهای در رابطه با آن تهیه کرد ؟.5آیا لازم است فعالیتهای غیر از کتاب برای تدریس بهتر ارائه شود ؟.6چند درصد از دانش آموزان در پایان کلاس می توانند مطلب را یاد بگیرند ؟.7آیا طرح درس ارائه شده می تواند فعالیت یاد دهی-یادگیری را کامل کند؟.8آیا معلم از ارائه این درس با طرح درس عنوان شده رضایت دارد ؟.9آیا حس رقابت بین دانش آموزان با این طرح تقویت می شود ؟ 10 .آیا حس خلاقیت و ایجاد انگیزه در آنها تقویت می شود؟.11آیا این طرح درس توانسته است دانش ×آموزان را با چالش هاروبه رو کند؟
.3× گزارش مختصری از دو تدریس
برای اجرای روشها و نتیجه گیری مطلوب دو تدریس با روش های مختلف انجام شد با دو طرح درس متفاوت که به طور ×خلاصه بیان می گردد:
در تدریس اول ابتدا سئوالاتی توسط گروه مطرح شده و در برگه های به گروه ها داده شد تا به صورت گروهی به سئوالات پاسخ دهند ودر پایان معلم با جملاتی از جمله عالی خوب متوسط نتایج کار گروه ها را اعلام کرد .معلم با بر زبان آوردن کلمه مضرب و پرسیدن معنی آن از دانش آموزان درس را شروع کرد و بعد از نوشتن چند مضرب از اعداد خواست فعالیت 2 و کار در کلاس 1 صفحه 65راحل کنند و سپس با کمک گرفتن از آنها سئوالات جواب داده شد و در مرحله بعد جدول های از 1 تا100 که در برگه هایی قبلا"تایپ شده بود بین دانش آموزان پخش گردیدو وظیفه دانش آموزان پیدا کردن مضربهای و در آن البته با دو رنگ بود و در پایان معلم با استفاده این سئوال توضیحات ک.م.م دو عدد را کامل کرد و سپس با دادن دو عدد دیگر و نیز تجزیه آن از طریق نمودار درختی روش بدست آوردن ک.م.م به کمک عاملهای اول را توضیح داد سپس یکی از کاربردهای مهم درس که همان مخرج مشترک گرفتن بود را توضیح داد
در طرح درس 2و اجرای تدریس در مدت 50 دقیقه و استفاده از اسلایدهای جدید برای ارائه طرح 2 توجهات لازم اعمال گردیدو شروع درس با بازی - جهت ایجاد انگیزه بیشتر دانش آموزان و تکراری نبودن حالت کلاس - و شروع کلاس با تلاوت آیاتی از قرآن توسط خود بچهها و ارزشیابی برای کل گروهها ومشارکت همه گروهها در تدریس و در حین تدریس نمونه های از طرح درس 2 را در اختیار همکاران قرار دادیم تا با توجه به آن پرسشنامه ها را کامل کنند . و در کل می توان گفت نظر گروه در مورد اجرای دوم بسیار مثبت بود شاید دلیل این مطلب تکرار شدن دوباره تدریس است که یکی از مهمترین مشخصه تحقیق می باشد چرا که باعث می شود اعضائ گروه کاملا" روی کار دقیق شده و نکات مهمی را که در طرح درس 1 اجرا نمی شوند در طرح درس2 رعایت می کنند و نیز از نتایج پایانی کار و بررسی پرسشنامه ها و یادگیری دانش آموزان می توان از نتیجه کار بسیار راضی بود.
.4× جمع بندی نهایی:
در سال های اخیر روش غنی سازی برای کیفیت بخشی به ریاضی عنوان شده است ولی متاسفانه به صورت مطلوب به دبیران انتقال داده نشد و به درستی به اجرا در نیامد و به اندازه گزارش و عکس بسنده شد این درس پایه ای و مهم است ابتدا باید از دبیران عزیز و زحمت کش شروع کرد بهترین روش تدریس را یافت و آموزش درست آن را انتقال داد طی این مدت تدریس ما تجربیات زیادی را به دست آورده ایم ولی شاید باز هم برایم انتخاب روش تدریس درست سخت باشد در یک تدریس رضایت بخش که اکثر دانش آموزان آن را یاد بگیرند عوامل زیادی تاثیر دارد ولی ما باید بتوانیم با حداقل امکانات حداکثر استفاده را ببریم روش کلاسداری ، ایجاد انگیزه ،استفاده از وسایل کمک آموزشی، درک مفاهیم ریاضی وروش تدریس فعال وروش مطالعه درست ،خلاقیت و...که به اختصار بعضی را بررسی می کنیم. یادگیری یک لذت است ، اما چه بر سر آن آمده است ؟ چرا از یادگیری لذت نمی بریم و لذتهای دیگر را به آن ترجیح میدهیم ؟ اگر درک کنیم که ” یادیگری لذت است ” شاید بهتر بتوانیم پی ببریم که چرا از تلاش هایمان کمتر نتیجه میگیریم ؟ مگر میتوان در کسی به زور انگیزه ایجاد کرد ؟ مگر لذت بردن از چیزی میتواند تحمیلی باشد ؟ چه پیش میآید که یک دانش آموز کنجکاو و علاقمند به یادگیری ، در 6 سالگی به تدریج به فردی بدون انگیزه تبدیل میشود ؟
یک دلیل عمده آن همین است که فرایند یاددهی یادگیری در جامعه ما نه تنها منطقی نیست ، بلکه گاهی جنبه منفی هم دارد . مدارس و کلاسهای ما گاهی نه تنها ایجاد انگیزه نمیکنند ، بلکه انگیزه های داشته را هم از بین میبرند . بازخواستهای معلم و والدین از درس و مشق ، امتحانات ، سخت گیری- ها و کنترلها ، تکالیف تحمیلی و غیر فعال ، تاکید صرف و جایز و ایجاد انگیزههای بیرونی و سایر موارد ، منجر به یک نتیجه می شوند : یادگیری از عملی اختیاری به عملی اجباری تبدیل میشود . در این وضعیت کودک یا نوجوان ، دیگر از یادگیری لذت نمیبرد و آن راکاری برای خودش نمیداند . چرا بعضی از دانش آموزان به تدریج از درس و مدرسه نیز بیزار میشوند ؟ آیا این پدیده ذاتی است ، یا محصول اکتساب است ؟چرا به جای آنکه موقعیت هایی- برای لذت بردن از یادگیری تدارک ببینیم ، کاملاً برعکس عمل کرده و موقعیتها و فرصتها را علیه ” لذت یادیگری ” به کار میگیریم ؟ نیت مدارس و والدین خیرخواهانه است اما این خیرخواهی با ناشیگری و ناکارآمدی توام شده و بازخوردی منفی برجای میگذارد.
.5× پاسخ به سئوالات پژوهشی
.1روش ارائه شده در کتاب با روش دوره راهنمایی در سالهای قبل تفاوت دارد ما همیشه با این مشکل روبه رو بودیم که روش مورد نظر برای بدست آوردن ک.م.م در مخرج مشترک برای دو عددتوسط تعداد معدودی از دانش آموزان استفاده می شد و در سالهای بعد روش تجزیه به عاملهای اول استفاده می شود ولی این روش مناسب است به دلیل اینکه ادامه سالهای قبل است و بچه ها با مطالب جدید و قابل کاربرد برای سالهای بعد آشنا می شوند .و احتیاج به یادگیری روش نردبانی و خط کسری که به ظاهر در سال اول باقی می ماند نیستند .
.2در کتاب سئوال فعالیت صفحه 65 - سئوال محور - به نظر می رسد چرا که بهتر بود یک جدول تدوین گردد تا مضربهای مشترک بیشتری را دانش آموزان بدست آورند و نیز نتیجه مهم درس در مورد ک.م.م - ضرب عاملهای مشترک با بیشترین تکرار و عاملهای غیر مشترک - برای دقت بیشتر دانش آموزان بهتر بود در داخل کادر آبی رنگ نوشته شود و تمرینات این قسمت برای بدست آوردن ک.م.م کافی نیست و لازم است معلم تمرینات بیشتری اضافه کند .
.3 تاکید بر روش فعال و مشارکتی تدریس و جنبه های کاربردی دروس، زمینه های تفکر را در دانش آموزان تقویت نموده، یادگیری از دوام و عمق بیشتری برخوردار گردیده و انگیزه فراگیران را افزایش می دهد. که یکی از این روش های فعال، کار گروهی و بحث همگانی در کلاس است که سبب اعتلای آموزش و رشد خلاقیت های دانش آموزان می شود.
.4به کمک نرم افزار پاور پوینت به سادگی این کار امکان پذیر است یادر سایت های مختلف آموزشی می توان یافت.
.5بله متاسفانه کتاب در صفحه66کمبودهایی دارد .
