بخشی از مقاله
چکیده
در عصر حاضر، شبکه های اجتماعی مجازی برای بسیاری از عموم مردم چنان عادت شده که در این فضاهای مجازی زندگی میکنند تا جایی که شبکه های اجتماعی مجازی، رفتارها ، کنش ها و واکنش ها وحتی باورهای دینی افراد را محک می زند و این بازخوردها دربسیاری ازموارد به تغییر سبک زندگی افرادمنجر می شود که ممکن است در بسیاری ازموارد به علت استفاده نادرست، باعث فروپاشی نظام و بنیان خانواده ها وامنیت جامعه گرددو درصورت فرهنگ استفاده صحیح ازآن باعث افزایش ارتباطات انسانی می شود.
البته با توجه به اینکه امروزه تقریبا همه جوانان به تلفن همراه و رایانه دسترسی دارند و خانواده ها با آگاهی یا بدون آگاهی آن را خیلی راحت در اختیار فرزندان قرار می دهند ، دوری از این امر نیز اجتناب ناپذیر است، لذا به جهت احتمال تغییرات منفی سبک زندگی لازم است،خانواده هاوجامعه جهت افزایش بینش فرهنگ استفاده صحیح شبکه های اجتماعی مجازی راتربیت و آموزش دهند.مقاله حاضر به اهداف، تاثیرات وتهدیدات شبکه های اجتماعی مجازی درسبک زندگی و چگونگی تاثیر آن بر امنیت خانواده ها وجامعه را بررسی وراهکارهای پیشگیری آن را معرفی می نماییم.
مقدمه
شبکه های اجتماعی مجازی مانند شمشیر دو لبه ای است که کاربر هم می تواند از آن استفاده مثبت کرده و از تأثیرات مثبت آن در زندگی خود بهره ببرد و هم با استفاده افراطی و خارج از برنامه از این شبکه پیام رسان به عنوان ابزاری منفی و با تأثیرات سو بهره ببرد. شبکههای اجتماعی مجازی تغییرات بنیادین در سبک زندگی و فرهنگ جوامع مختلف ایجاد میکنند، این شبکههای میتوانند بر ادبیات افراد جامعه تاثیر بگذارند، پوشش آنها و همچنین روابط با جنس مخالف را دگرگون کنند.
دراین میان با توجه رهنمودهای مقام معظم رهبری - مدظله العالی - پیرامون فضای مجازی می فرمایند: » در برخورد با مسائل تهاجمی، پدیده را در اول ورود، حتی قبل از ورود باید بشناسیم. فرض کنید یک چیزی، یک فکری، یک روشی در دنیا دارد رایج میشود؛ پیدا است که این اینجا خواهد آمد - خب دنیا دنیای ارتباطات است، دنیای اتصال و ارتباط است، نمیشود حصار کشید - قبل از آنکه بیاید، به فکر باشید که برخورد حکیمانه با این چیست.
معنای این همیشه این نیست که ما آن را رد کنیم؛ نه، گاهی یک پدیدهای است که ما آن را میتوانیم قبول کنیم، گاهی پدیدهای است که میتوانیم اصلاح کنیم
اهمیت و ضرورت پژوهش حاضر را میتوان از دو جنبه نظری و کاربردی مورد بررسی قرار داد. از جنبه نظری با توجه به ماهیت فرهنگی،اجتماعی ، امنیتی فنآوریهای ارتباطات و اطلاعات، شبکه های اجتماعی مجازی اثرات زیادی بر سبک زندگی دارد؛ بنابراین ضرورت پژوهش در قالب یک الگوی عملی احساس میشود که بتوان میزان این اثرات را بر متغیرهای فردی، اجتماعی، فرهنگی و سبک زندگی سنجید. از جنبه کاربردی، نوع استفادهای که افراد از شبکه های اجتماعی مجازی دارند در تغییرات سبک زندگی آنان ، دارای اهمیت است.
روش تحقیق
پژوهش حاضر از نوع توصیفی - تحلیلی می باشد. همچنین این پژوهش از نظر هدف منجمله تحقیقات توسعه ای می باشد و تلاش دارد تا علوم و اطلاعات را در حوزه موضوعی تحقیق بسط دهد. روش تحقیق به صورت کتابخانه ای و مبتنی براطلاعات و مستندات حاصل ازاسناد در کتب مرتبط، مقالات منتشره خواهد بود. برای جمع آوری اطلاعات از ابزار فیش و تکنیک فیش برداری استفاده خواهد شد. با توجه به ماهیت این پژوهش که از نوع مطالعات نظری و کتابخانه ای می باشد لذا جامعه و نمونه آماری ندارد. بعد از جمع آوری اطلاعات از طریق فیش برداری، فیش ها با توجه به عنوان، موضوع جزئی و فصل بندی تحقیق طبقه بندی شده و اطلاعات و مطالب در بخش های مختلف آورده خواهد شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات بصورت توصیفی و تحلیلی انجام خواهد گرفت.
شبکه های اجتماعی مجازی و تغییر سبک زندگی انسان
شبکه های اجتماعی مجازی به عنوان یکی از ابزار مهم تبلیغاتی و عملیات روانی دشمن در صحنه جنگ نرم است. دیگر منابع نفتی و جنگهای بینالمللی راهی مناسب برای غارت منابع مالی و تحکم بر کشورهای دنیا نیست، بلکه ابرقدرتها عرصهای را در پیشروی انسان نهادهاند تا با تغییر باورهای آنان موجب شوند که مرز کشورهای هدف بدست مردمان خود آن کشور در نور دیده شود و نیاز به هزینههای هنگفت برای تدارکات جنگ نیست.
مهم ترین نوآوری در مفهوم سبک زندگی اسلامی این است که به آموزههای اسلامی و کلیت اسلام نگاه شده است. سبک »زندگی اسلامی« عنوانی شناخته شده است در اکثر علوم انسانی در سطح بین الملل، اما از زاویههای متعدد به آن نگاه می شود و مورد مطالعه قرار میگیرد.
سبک زندگی اسلامی، با تمام زندگی افراد و ابعاد آن مرتبط است. سبک زندگی اسلامی شامل مجموعهای به هم پیوسته از الگوهای رفتاری در حوزههای مختلف حیات بشری است، سبکی که از دل اصول کشف شده از مبانی تربیتی، یعنی هستیها و داراییهای آدمی بر میخیزد و ضمن ایجاد روابط پایدار میان افراد خانواده و یکسان سازی رویهها در جامعه، نقش بسزایی در تزکیه روانی، پرورش صفات کمالی، نیل به سعادت و رشد ارزشهای انسانی دارد
تأثیرات شبکه های اجتماعی مجازی در امنیت عمومی و تربیت اسلامی
با افزایش فراگیری شبکه های اجتماعی مجازی ، اعتیاد تازهای شکل گرفته است که سبب دور شدن اعضای خانواده از یکدیگر میشود. از سوی دیگر، بسیاری از کاربران شبکه های اجتماعی مجازی ، جوانان متأهلی هستند که در اتاقهای گفتوگو و شبکههای اجتماعی عضو میشوند و برخی از تصاویر بدحجاب به نمایش درآمده در آلبومها یا نمایههای فیسبوک، زنان شوهردار هستند و این به معنای آن است که فضای مجازی، نظام ارزشی موجود در جامعهی ما را از طریق تغییر در سبک زندگی، دچار دگرگونی نموده است.
همین تصاویر و پوششهای نامتعارف اما خط قرمزهای ارتباط نامحرم را میشکند و در نهایت، موجب فراهم آمدن زمینههای خیانت در زندگی و ارتباطات نامشروع میشود که باعث سرد شدن ارتباطات عاطفی و نارضایتیها از زندگی خانوادگی است که باعث ناکامیها و شکستهای بزرگی در زندگی جوانان شده است. اینها نشان از مشکلات عمیقی در سطح خانواده دارد که بهنوعی باید ریشهیابی و درمان شوند.
یکی از زمینههای اصلی در بروز مشکلات خانوادگی اصولاً نارضایتی از زندگی مشترک است که باعث شده تا سطح توقع از زندگیهای مشترک را بهویژه در میان نسل جوان بالا ببرد. تحتتأثیر این فضا، آنچه جوان باید از زندگی مشترک انتظار داشته باشد به نوعی تحریف میشود. لذت و صمیمیتی که از برنامهها و محتویات شبکه های اجتماعی مجازی در اذهان جوانان نقش میبندد تا حد بسیار زیادی در زندگی طبیعی قابلدستیابی نخواهند بود و این میتواند تبعات زیانباری برای امنیت عمومی جامعه به همراه داشته باشد.
