بخشی از مقاله
چکیده
هوش فرهنگی ابزار مهمی جهت مواجههی مناسب با موقعیتهای چندفرهنگی است، این هوش کمک میکند تا با درک سریع و صحیح مؤلّفههای گوناگون فرهنگی، رفتاری متناسب با هریک از آنها ابراز گردد. لذا در این مطالعه عوامل موثر بر هوش فرهنگی دانشآموزان شهرستان گیلانغرب و راهکارهایی جهت ارتقای آن ارائه میگردد.
جامعه آماری مطالعه شامل دانشآموزان مقطع اول متوسطه شهر گیلانغرب بودند که با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای ساده300 نفر جهت مطالعه انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق آزمونهای t - دو گروه مستقل، r ضریب همبستگی پیرسون و - f انجام گرفت.یافتههای نشان داد که بین سن و جنس،پایه تحصیلی، بازیهای رایانهای حادثهای ملی، بازیهای رایانهای ماجراجویی ملی با هوش فرهنگی رابطه معنیداری وجود نداشت
در حالیکه رابطه محل سکونت، وسیله بازی، میزان استفاده از بازیهای رایانهای، پایگاه اقتصادی-اجتماعی، بازیهای رایانهای ورزشی ملی و بازیهای رایانهای تاریخی ملی با هوش فرهنگی معنادار میباشد.نتایج تحلیل رگرسیون گام به گامحاکی از آن استکه بازی رایانهای تاریخی ملی، پایگاههای اقتصادی-اجتماعی، میزان بازی و محل سکونت
مقدمه:
با توجه به محیط متلاطم و پر رقابت امروز، بسیاری از محیطها چندفرهنگی شدهاند. »هوش فرهنگی« مهمترین ابزاری است که میتواند برای مواجهه مناسب با موقعیتهای چندفرهنگی به کار گرفته شود.کسی که دارای هوش فرهنگی بالایی است، حصارهای فرهنگی را درک کرده، میداند که همین حصارها میتوانند رفتار ما و دیگران را چارچوببندی کند و بر این اساس، میتواند نحوه فکر کردن و واکنش نشان دادن در موقعیتهای متفاوت را تعیین کند و نیز در مواقع حسّاس، هم او قادر است تا این قید و بندها و حصارها را در جهت اهداف خود کاهش دهد.تحقیقات نشان میدهد
تفاوت بین فرهنگهای ملّی و فراملّی از جمله عوامل مهم تعیینکننده نوع رفتار استهوش فرهنگی توانایی فرد در سازگاری موفقیتآمیز با محیطهای فرهنگی جدید، که معمولاٌ با بافت فرهنگی خود فرد ناآشناست
هوش فرهنگی، تعریف هوش در عرصه فرهنگ است، که به افراد اجازه میدهد تا تشخیص دهند دیگران چگونه فکر میکنند، چگونه به الگوهای رفتاری پاسخ میدهند. هوش فرهنگی به افراد قدرت مدیریت تنوّع فرهنگی میدهد. عقاید، ارزشها، انتظارات، نگرشها و مفروضات عناصری از فرهنگ هستند که دیده نمیشوند اما بر رفتار افراد موثرند و گاهی موجب تعارض و تناقض میشوند برای این منظور، به سازگاری و تعدیل مؤثر فرهنگها نیاز است. هوش فرهنگی سازگاری سریع با موقعیتهای جدید و راحتتر عمل کردن با توجه به شرایط محیطی است
نیمه دوم سده بیستم با رشد فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی و در اثر ورود رایانه و اینترنت به عرصهی اجتماع تحولات چشمگیری در ابعاد مختلف زندگی انسان امروزی به وجود آمده است و هم اکنون به چنان شتابی رسیده است که تمامی ساختارهای علمی، اقتصادی، فرهنگی و آموزشی را در سرتاسر دنیا با تغییر شگرف مواجه کرده است حال در پی این پیشرفت فناوری و عمومی شدن ابزارهای الکترونیکی مانند رایانه، بازیهای پیشرفتهتری رواج یافتهاند.
یکی از این بازیها، بازی رایانهای است که انجام آن مستلزم پردازش سریع اطلاعات و ارائه پاسخهای منطقی و فوق العاده سریع است. بازیهای رایانهای به عنوان یک پدیده اجتماعی درکنار سایر رسانههای صوتی و تصویری در دنیای امروز به دلیل رشد چشمگیر فناوریهای ارتباطی، طی سالهای اخیر با کشش و جاذبهای حیرت انگیز، عمدهترین مخاطبان خود را از میان کودکان و نوجوانان انتخاب میکند.
بازیهای رایانه ای می تواند اثرات مثبتی مانند تکامل شخصیت و رفتار، پرورش استعداد ها، ایجاد خلاقیت، پرورش تمرکز و دقت، افزایش بهره هوشی، گسترش جهان بینی، تقویت ذوق هنری، آموزش مفاهیم پیچیده، انتقال فرهنگ و غیره را به همراه داشته باشد - شایسته گلرخی، . - . - 1375 بازیهای رایانهای یکی از پر مخاطبترین و جذابترین رسانهها در بین کودکان و نوجوانان میباشد، به طوری که این بازیها، از اجزای شکلگیری هویت آنها شده است - 1دایتز،. - 1998 با توجه به اهمیت بازی در زندگی اجتماعی این قشر سنی، بازیهای رایانهای به صورت اجتناب ناپذیری بخش عمدهای از جامعهپذیری کودکان و نوجوانان را به خود اختصاص دادهاند
با توجه به این که عصر ارتباطات فاصلهها را کاهش داده و برخورد فرهنگها را افزایش داده است، هوش فرهنگی که توانایی برخورد با فرهنگهای متفاوت و نحوه مدیریت رفتار با فرهنگهای بیگانه است، لذا بررسی هوش فرهنگی حائز اهمیت است. در رابطه با عوامل موثر بر هوش فرهنگی مطالعاتی در داخل صورت گرفته است از جمله:
دلیری و همکاران - 1388 - بهبررسی تاثیر بازی های رایانه ای بر بهره هوشی، زمان واکنش و زمان حرکت نوجوانان،که با روش علّی- مقایسه ای روی گروه های سنی 14-18 پرداختند نتایج نشان داد بازی های رایانه ای بر بهره هوشی،زمان واکنش و زمان حرکت تاثیر معنی داری داشته است، کاظمی - 1387 - به بررسی ارتباط هوشفرهنگی و عملکرد کارکنان جامعه المصطفی العالمیه پرداخت.
نتایج حاکی از آن است که براساس آزمون همبستگی اسپیرمن بین هوشفرهنگی و عملکرد، ابعاد هوش فرهنگی - فراشناختی، شناختی، انگیزشی، رفتاری - و عملکرد کارکنان ارتباط وجود دارد. اولویت ابعاد هوشفرهنگی بر اساس نتایج آزمون فریدمن یه صورت، هوشفرهنگی انگیزشی، هوشفرهنگی فراشناختی، هوشفرهنگی رفتاری، هوشفرهنگی شناختی است. بر مبنای نتایج آزمون میانگین یک جامعه آماری، هوشفرهنگی شناختی در وضعیت مطلوبی نبود.
در مطالعهای تحت عنوان هوش فرهنگی؛ سازگاری با ناهمگونها صورت گرفت به این نتایج دست یافتند که: رشد روزافزون تعاملات و مبادلات بین المللی و ناهمگونی نیروی کار، توجه بسیاری از صاحبنظران مدیریت و کسب وکار را به شناسایی و تقویت قابلیت هایی که به حضور اثربخش در محیطهای بسیار پیچیده و پویای جهانی بینجامد، معطوف کرده است. در میان این قابلیت ها، هوش فرهنگی مهمترین ابزاری است که می توان برای مواجهه مناسب با موقعیت های چندفرهنگی به کار گرفت. از جمله مطالعات خارجی در زمینه هوش فرهنگی : چن و همکاران - - 2010 در پژوهشی تحت عنوان تأثیربازیهای رایانه ای ازنوع آموزشی وتحصیلی برهویت فرهنگی کودکان پرداختند. دراین پژوهش یک بازی رایانه ای مبتنی برآموزش ازنوع نقش آفرینی تهیه شده بود.
نتایج به دست آمده نشان دادکه گروه آزمایش شونده درمقابل گروه کنترل ،هویت فرهنگی محکمتری پیداکرده بودند.این امرنشان میدهدکه بازیهای آموزشی میتواند،برهویت فرهنگی کودکان تأثیربگذارد.ون دریل - - 2008 توسعه و سنجش کمی هوش فرهنگی را به عنوان یک ساختار حیاتی، در سطح سازمانی بررسی کرد. نتایج بیانگر رابطه مثبت هوش فرهنگی سازمانی با اثربخشی و عملکرد سازمانی بود.
ون داین، انگ و همکاران - 2007 - در پژوهشی به اندازهگیری هوشفرهنگی و میزان تاثیر آن بر سازگاری، تصمیمگیری، انطباق فرهنگی و عملکرد وظیفهای پرداختهاند. نتایج این تحقیق نشان داد که دو بعد راهبردی و دانش هوشفرهنگی بر قضاوت فرهنگی و تصمیمگیری فرد تاثیر گذار است. همچنین ابعاد رفتار و انگیزش هوشفرهنگی میزان انطباق فرهنگی فرد را با موقعیتهای جدید فرهنگی پیشبینی میکند و بالاخره ابعاد راهبردی و رفتار هوشفرهنگی بر عملکرد وظیفهای فرد تأثیر گذار است.
ایمای - - 2007 به بررسی تأثیر هوش فرهنگی بر اثربخشی مذاکره بین فرهنگی در میان مذاکره کنندگان آمریکایی و آسیای غربی پرداخته است، که در آن هوش فرهنگی به عنوان عامل کلیدی اثربخشی مذاکره بین فرهنگی معرفی شده است. هم چنین تحلیل های اکتشافی این تحقیق نشان می دهد که بعد انگیزش هوش فرهنگی قدرت پیشگویی کنندگی قویتری نسبت به سایر ابعاد داشته است.
آنگ، وان داین و کوه - - 2006 در مطالعهای با عنوان ارتباط میان شخصیت و ابعاد چهارگانه هوش فرهنگی به بررسی ارتباط ویژگیهای شخصیتی و وضعیت هوش فرهنگی در یکی از دانشگاههای سنگاپور پرداختهاند. نتایج تحقیق، دو مجموعه شواهد مختلف برای ساختار چهار عاملی هوش فرهنگی ارائه کرده اند.
