بخشی از مقاله
چکیده
پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر تشویق در افزایش یادگیری دانش آموازن از دیدگاه معلمان ابتدایی مدارس شهر مریوان صورت گرفته است. این پژوهش در دستهبندی بر مبنای هدف، جزء تحقیقات کاربردی در دستهبندی بر مبنای شیوه جمعآوری اطلاعات، از نوع تحقیقات توصیفیB تحلیلی می باشد.گردآوری داده ها ی این پژوهش با روش پیمایشی انجام شده است. و از نظر افق زمانی مقطعی و بر اساس محیط مطالعه از نوع میدانی است.
جامعه آماری این پژوهش راکلیه ی معلمان مقطع ابتدایی شهر مریوان که در سال 95-96 مشغول به خدمت هستند تشکیل می دهد. نمونه ی انتخاب شده در این تحقیق با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده بوده.
ابزار گرد آوری داده ها در این تحقیق پرسشنامه ی محقق ساخته بود به طوریکه این پرسشنامه در رابطه با اهداف وسؤالات مورد مطالعه به صورت مقیاس لیکرت درجه بندی شده اند نتایج نشان داد که مولفه های تشویق در یادگیری مبنی بر روش تشویق مستقیم و غیر مستقیم تشویق، روحیات دانش آموزان، شرایط تشویق، در یادگیری دانش آموزان تاثیر مستقیمی دارند.
مقدمه
تشویق وتقویت رفتار مثبت کودکان سبب شکل گیری عادات مطلوب در آنان می شود. به عبارت دیگر از آنجا که از طریق رفتارهای تشویق آمیز کلامی وغیر کلامی مادی وعنوی فردی وگروهی مستقیم وغیر مستقیم مربی بیش از هر چیز به یک نیاز هم نوجوانان یعنی نیاز به محبت متعلق وتوجه پاسخ داده می شود. ما شاهد بیشترین مؤثرترین وپایدارترین اثر در رفتار آنان هستیم در حالی که وقتی دانش آموزی را تنبیه می کنیمن نه تنها به هیچ یک از نیازهای خطری واساسی او پاسخ نمی دهیم بلکه تعادل حیاتی اش را برهم زده او را با تجربه ناخوش آیندی که همواره ازآن گریز دارد مواجه می کنیم ولو اینکه بطور موقت رفتار مطلوب آن را کنترل کرده باشیم
بر مبنای نظریات یادگیری مربوط به شرطی سازی، اگر این احساس خوشایند با رفتار انجام گرفته پیوند بخورد، در موقعیتهای بعدی فرد را وادار به انجام رفتار مورد نظر خواهد کرد. لذت جویی و کسب لذت از ویژگیهای اساسی انسان است و فرد تمایل به کسب لذت دارد.
حتی مراکزی از مغز شناخته شدهاند که با این تمایل فرد مرتبط هستند. این مراکز به مراکز لذت معروف هستند که در موقعیتهای خوشایند و لذت بخش فعال میشوند.در کل تشویق فرآیند پاداش دهی است به رفتار فرد، یعنی برانگیختن شوق و علاقه مجدد او به انجام همان رفتار. این پاداش طیف وسیعی میتواند داشته باشد بطوری که از یک نگاه تحسین آمیز تا یک تشویق مالی بزرگ یا اهداء رتبه یا مقامی را شامل شود. در هر حال این فرآیند در زندگی انسان گستردگی دارد و عموم افراد آن را بکار میبرند، شاید بدون آن که با جنبههای مختلف آن یا کارکرد آن یا شیوههای صحیح اجرای آن آشنایی داشته باشند
در بیشتر مواقع به بروز رفتارهای جبرانی انتقام جویانه وضد اجتماعی می گردد ویا مشکلات هیجانی دیگری را به بار می آورد تنبیه هایی که معلمان بر کودکان روا می دارند از یک طرف مشکلات عاطفی وا ختلافات رفتاری را موجب می گردد واز طرف دیگر رابطه معلم شاگرد آشفتگی ایجاد کرده وامکان بازسازی وترمیم آن را مشکل ودر مواقعی دور از دسترس می سازد. در چنین شرایطی کودک تصور منفی را که از معلم تنبیه گر دارد ممکن است به معلمان دیگر محیط آموزش وحتی فضای فیزیکی مدرسه .... دهد. معلمان پرخاشگر وهیجانی که از عهده کنترل رفتار خودشان بر نمی آیند با تنبیه های شدید ومکرر آثار سوء در سازگاری شاگردان خود خواهند گذاشت ومقاومت آنها را در یادگیری دروس برخواهند انگیخت
تشویق وسیله مناسب برای پیشرفت امر تعلیم وتربیت است . همچنین تشویق توسط کسانی انجام می شود که مورد احترام دانش آموزان هستند. در واقع تشویق یک نوع احترام گذاشتن به دانش آموزان می باشد. تشویق می تواند یک عامل بسیار مهم در به کار انداختن ابتکار عمل در دانش آموزان، موجب جرات بخشی به آنها در حل مسائل و در نهایت منجر به پیشرفت تحصیلی می شود. وبطور کلی می توان گفت که تشویق موجب علاقمند نمودن دانش آموزان به درس می شود هر چند دانش آموزان با شوق وذوق بیشتری درس را فراگیرد بیشتر به موضوع درس علاقمند خواهند شد و همین امر نقش بسیار مهمی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد.
از آنجائیکهخانواده ها ومدارس ابتدایی ترین ومهمترین کانون پرورش وتربیت کودکانونوجوانان هستند وگردانندگان آنها والدین و آموزگاران هستند واصلی ترین نقش را دراین زمینه به عهده دارند باید با اصول وقوانین تربیت آشنایی کامل داشته باشند وآن را به عنوان احسن بکار گیرند. چرا که اگر این اصول وقوانین بکار برده نشوند نباید درانتظار موفقیت آموزش و پرورش باشیم. در این رابطه تحقیقات متعددی صورت گرفته از جمله جوان مجرد - 1385 - که در تحقیقی نشان داد که بین تشویق و موفقیت تحصیلی رابطه ی مثبت و معنی داری وجود دارد و همچنین عدم وجود رابطه بین تنبیه و موفقیت تحصیلی و ناعادلانه بودن روش های تشویق و تنبیه تایید شدند
همچنین قربانی - 1390 - نشان داد با توجه به اینکه میانگین سواد والدین 40 بوده تا حدودی می تواند علل موثری درپیشرفت تحصیلی باشد. دررابطه با معلم خصوصی به دلیل اینکه %90 از معلم خصوصی استفاده نمیکنند این فرضیه رد می شود. %60 از دانش آموزان از طریق تشویق والدین انجام می گیرد. %90 از دانش آموزان در رشته هایی که تحصیل می کنند که اظهار علاقمندی کرده اند که خود می تواند عامل روانی مناسبی در ادامه تحصیل و موفقیت آنان باشد. معمولا اکثریت افراد نمونه به مشاغل سطوح بالا مثال مهندسی ، پزشکی است دانشگاه وغیر اشاره کرده اند.
قاسمی و همکاران - 1386 - نشان دادند که مادران خانه دار و دارای سطح تحصیلات پایین تر بیشتر از تنبیه بدنی استفاده می کنند و مشکلات رفتاری مثل پرخاشگری عملی و کلامی، گوشه گیری و عدم همکاری در کودکانی که توسط والدین تنبیه می شدند نسبت به آنها که تنبیه نمی شدند به طور معنی داری بیشتر بود .آموزشاثرات بد تنبیه بدنی بر جسم و روح کودک به والدین و نیز آموزش روشهای تربیتی مثبت به آنها می تواند در کاهش استفاده از تنبیه بدنی به عنوان یک روش تربیتی موثر باشد .
پرستاران کودک و بهداشت جامعه در صورت داشتن مهارت و اطلاعات لازم می توانند در این زمینه نقش بسیار موثری ایفا کنند. فیجویردو و همکاران - 2004 - 1 در تحقیقی تاثیر تشویق و تنبیه را بررسی کردند همچنین نتایج نشان داد در میان کودکانی که فقط توسط یکی از والدین تنبیه می شدند مادران بیشتر از پدران کودکان را تنبیه کرده بودند. اما در مواردیکه هر دو والد کودک را تنبیه کرده بودند پدران بیشتر از مادران کودک را تنبیه می کردند، می توان نتیجه گرفت مادران در این شرایط تنبیه را به پدر واگذار می کنند.
روش شناسی تحقیق
این تحقیق در دستهبندی بر مبنای هدف، جزء تحقیقات کاربردی در دستهبندی بر مبنای شیوه جمعآوری اطلاعات، از نوع تحقیقات توصیفیB تحلیلی می باشد.گردآوری داده ها ی این پژوهش با روش پیمایشی انجام شده است. و از نظر افق زمانی مقطعی و بر اساس محیط مطالعه از نوع میدانی است. جامعهی آماری پژوهش حاضر را کلیهی معلمان مقطع ابتدایی شهر مریوان که در سال 95-64 مشغول به خدمت هستند تشکیل می دهد.که در این تحقیق به صورت تصادفی ساده و طبقه ای انتخاب شدند.
ابزار گرد آوری داده ها در این تحقیق پرسشنامه ی محقق ساخته بود به طوریکه این پرسشنامه دررابطه با اهداف وسؤالات مورد مطالعه از مقیاس درجه بندی حاوی 30 گویه نوشته شده اند که به صورت مقیاس لیکرت درجه بندی شده اند وهمچنینگویه ها طوری انتخاب شده اند که با هم رابطه منطقی داشته باشند. به منظور تعیین پایایی، پرسشنامه بین 15 نفر از معلمان ابتدایی توزیع گردید ومجدداً بعد از یک هفته همان پرسشنامه به آنان داده شد و ضریب همبستگی در دومرحله با r = 0/ 83 محاسبه شد.
