بخشی از مقاله
چکیده
این پژوهش با هدف تببین رابطه بین اشتیاق به کارمعلمان با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره اول متوسطه مدارس شهرستان مریوان و به روش همبستگی انجام شده است. در پژوهش حاضر جامعه آماری شامل معلمان اداره آموزش و پرورش شهرستان مریوان می باشد به تعداد 195 نفر از معلمان دوره اول متوسطه بوده است.
از جامعه آماری مورد مطالعه تعداد 115 نفر به عنوان حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. ابزارمورد استفاده پرسشنامه اشتیاق به کار شوفلی و همکاران 2002 - شامل سه بعد و 16 سؤال - ونمره عملکرد تحصیلی بر اساس معدل دو سال گذشته دانش آموزان دوره اول متوسطه مدارس شهر مریوان اندازه گیری میشود.
روایی آنها توسط متخصصان مورد تایید قرار گرفت وپایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ %93 محاسبه گردید به منظور تجزیه وتحلیل اطلاعات نیز از آزمون های آماری همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته های نهایی پژوهش بیانگر ارتباط مثبت و معنی دار بین اشتیاق شغلی معلمان وپیشرفت تحصیلی دانش آموزان است
-1 مقدمه
بالا بردن پیشرفت تحصیلی دانش آموزان هدف اساسی برنامههای آموزشی میباشد زیرا دانش آموزان به واسطه بالا بردن عملکرد تحصیلی به جایگاهی دست می یابندکه میتوانند از استعدادها و توانائیهایشان برای دستیابی به اهداف آموزشی کشور استفاده نمایند و شرایط اجتماعی موفقیت آمیزی را برای خود و جامعه ایجاد کنند. از این رو یافتن شرایط، عوامل و روشهای مؤثر در جهت بالا بردن عملکرد تحصیلی جزء موضوع های مهم پژوهشگران و صاحبنظران حوزه علوم تربیتی است
.بر اساس آنچه بیان شد سوالی که اکنون مطرح میباشد که چه عواملی بر عملکرد تحصیلی تأثیر میگذارند؟ اشتیاق شغلی یک مؤلفه مهم و مثبت در سلامتی معلمان به شمار میرود .مسئله مهم پیش روی نظام آموزشی است، نحوه افزایش سطوح اشتیاق کارکنانشان است .با ایجاد اشتیاق شغلی یک انسجام و وحدت میان معلمان نظام آموزشی پدید می آید که به معنای رسیدن به نتایج مطلوب برای فرد و سازمان است .اشتیاق به کار از این نظر اهمیت دارد که کار و شغل یک بخش فراگیر و اثرگذار در رفاه به شمار میرود که نهایتا" بر کیفیت زندگی افراد بلکه بر سلامت روانی و جسمانی وعملکرد آنان نیز تأثیر می گذارد.
اشتیاق شغلی یک مفهومنسبتاً جدید و گسترده در زمینه ی روانشناسی و مدیریت منابع انسانی است .توجه به اشتیاق شغلی در دل پژوهشهای مربوط به فرسودگی شغلی ایجاد شد .سازمانهای امروزی به دنبال آن هستند که کارکنانشان باانگیزه،خلاق، مسئول و درگیر با کارشان باشند و از آنان میخواهند که فراتر از انجام وظایف شغلی حرکت نمایند. اشتیاق شغلی نه تنها نقش حیاتی برای فهم رفتارهای سازمانی مثبت بازی می کند؛ بلکه برای هدایت مدیریت منابع انسانی نیز نقش مهمی دار..بنابراین این پژوهش بدنبال اینست که آیا بین اشتیاق به کار معلمان وپیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه ای وجود دارد ومیزان آن چقدر است؟
-2ادبیات نظری
-1-2 مفهوم پیشرفت تحصیلی
پیشرفت تحصیلی عبارتست از معلومات یا مهارت اکتسابی عمومی یا خصوصی در موضوع های درسی که معمولا آزمایش ها یا نشانه هایی را یا هر دو، که معلمان یا دانش آموزان وضع می کنند، اندازه گیری می شود
اصطلاح پیشرفت تحصیلی به تجلی جایگاه تحصیلی یک دانش آموز اشاره دارد.
در بیان پیشرفت تحصیلی می گویند: این اصطلاح به مقدار یادگیری آموزشگاهی فرد به صورتی که توسط آزمون های مختلف درس مانند حساب، هندسه و علوم و ...سنجیده می شود، اشاره می کند. پس با توجه به تعاریف فوق می توان گفت که پیشرفت تحصیلی، اصطلاحی است که به مقدار یادگیری و معلومات به دست آمده در فرآیند یاددهی که توسط آزمون های پیشرفت تحصیلی مورد سنجش و آموزش قرار گرفته، اشاره دارد و نهایتا بر اساس میزان پیشرفت حاصل شده می توان به قضاوت و تصمیم گیری پرداخت.
پیشرفت تحصیلی دانش آموزان یکی از شاخص های مهم در ارزیابی آموزش و پرورش است و تمام کوشش های این نظام در واقع جامه ی عمل پوشاندن به این امر تلقی می شود. به عبارتی دیگر جامعه و به ویژه نظام آموزش و پرورش به رشد و تکامل موفقیت آمیز دانش آموز و جایگاه او در جامعه علاقمند و نسبت به آن نگران است و انتظار دارد کودکان و دانش آموزان در جوانب گوناگون اعم از ابعاد شناختی، عاطفی و شخصیتی و کسب مهارتها و توانایی ها، آن چنان که باید پیشرفت و تعالی یابند.
برای رسیدن به پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان لازم است به عوامل موثر در آن توجه خاصی داشته باشیم. در این راستا یکی از عوامل مهم در پیشرفت تحصیلی و به طور کلی در توسعه نظام های آموزشی، بهره گیری از تکنولوژی های نوین آموزشی است
استفاده از فناوری های جدید در عرصه، آموزش و پرورش به طور اعم و پیشرفت تحصیلی به طور اخص تغییرات مهمی در ماهیت یادگیری دانش آموزان به وجود م یآورد و استفاده بهینه از ظرفیت های این فناوری ها به یادگیری وسعت و غنای خاصی می بخشد. دنیای امروزه نقطه توجه خود را به یادگیری علوم روز معطوف کرده است. لازمه تحقق اهداف مراکز و مدارس، با توجه به دانش گسترده فناوری اطلاعاتی و ارتباطی امروز، بهره وری از تمام امکانات و فناوریهای غنی در دسترس است .استفاده از فناوری در انجام یادگیری جزء ضرورت های اساسی است
پیشرفت تحصیلی یکی از ارکان مهم آموزشی است و طبعاً باید متناسب با عصر اطلاعات، متحول شود. با بررسی آمار و اطلاعات موجود در مورد میزان گسترش فناور ی اطلاعات و در آموزش و پرورش کشورهای جهان در می یابیم که در بسیاری از کشورها از جمله کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، برای تجهیز مدارس با امکانات گوناگون همچون رایانه و اینترنت، برنامه های جامعی مدون شده است و دیر زمانی است که توجه خاصی به نقش ابزارهای فن آوری اطلاعات در برنامه های درسی خود داشته اند و هزینه قابل توجهی را در امر بکارگیری ابزارهای مناسب در آموزش صرف کرده اند
ابداع روشهای جدید آموزشی، بهره گیری از رایانه در کلاسهای درس، بهره گیری از نرم افزارهای آموزشی و چند رسانه ایها، بهره گیری از اینترنت و پست الکترونیکی وغیره از پیامدهای نوین به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات بوده است.
-2-2 عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی
عوامل مؤثر را در سه سطح فردی، خانوادگی، آموزشی می توان بررسی کرد.
عوامل فردی
-1 هوشی و توانایی ذهنی: روان شناسان » هوش را توانایی اتخاذ رفتارهای سازگارانه یا خلاق تعریف می کنند.«هوش معمولاً
زیر بنای توانایی یا ظرفیت یادگیری به حساب می آید. -2 انگیزه : انگیزه یعنی ، سبب علت و آن چه کسی را به کار وادار می کند. انگیزه یک عامل درونی است و به طور کلی موجود زنده را به حرکت در می آورد.[7]
عوامل خانوادگی
یکی از مهمترین نهادهای مؤثر در تربیت و رفتار آدمی را سازمان خانواده می دانند. زیرا خانواده اولین و با دوام ترین عامل در تکوین شخصیت کودکان و نوجوانان و زمینه ساز رشد جسمانی، اخلاقی عاطفی و عقلانی آنان است. والدین در شکل گیری نگرش فرزندانشان نسبت به تحصیل نقش دارند. نگرش مثبت به مدرسه و معلمان و تحصیل از متغیرهای اثر گذار سطح تحصیلات و میزان در آمد خانواده می باشد. مهمترین نقش والدین در زمینه ی پیشرفت تحصیلی ایجاد محیط آرام و مساعد برای مطالعه و انجام تکالیف است.
عوامل آموزشی
-1 امکانات و فضای مناسب آموزشی: استاندارد بودن اندازه ی کلاس ها و تراکم دانش آموزان ؛ بطور کلی مطالعات نشان می دهند که در کلاس های کم تراکم موفقیت دانش بیشتر نیست، مگر آن که تراکم کلاس کمتر از 15 نفر باشد که در این صورت امکان آموزش انفرادی فراهم می شود. نور کافی، سرما و گرمای لازم به موقع لزوم امکانات کارگاهی و آزمایشگاهی دسترسی به سایت های اینترنتی و غیره را می توان جزو امکانات و فضای مناسب آموزشی تلقی نمود که در یادگیری دانش آموزان تأثیر دارند .
-2 برنامه ریزی های آموزشی: برنامه های آموزشی مدارس باید مناسب باشد. برنامه ی درسی هفتگی، برنامه ساعات معلمان و برنامه ی امتحانات باید بتواند مطلوب دانش آموزان و اولیاء و مربیان قرار بگیرد و از معلمان و دبیران در جای خود استفاده شود. در برخی مدارس به دلیل کمبود متخصص از غیر متخصص تدریس رشته های غیر مرتبط استفاده می شود. و یا برای رفع گیرِ برنامه ویا تکمیل ساعات یک دبیر از دروس غیر تخصصی استفاده می شود. این امر مسلماً مانع رشد و پویایی دانش آموزان می گردد. دو مقوله باید مورد توجه قرار گیرد. یکی تکنولوژی برنامه ریزی درسی و دیگری عوامل تعیین کننده برنامه درسی ، برنامه های درسی باید با دقت جرح و تعدیل شوند.
- 3 شیوه های تدریس معلمان : در بسیاری از مدارس هنوز معلمان از روش های سنتی مبتنی بر سخنرانی استفاده می کنند و دانش آموزان این گونه مدارس محکوم به نشستن و شنیدن هستند. بدون این که در فرایند یادگیری نقش داشته باشند و معلم متکلم وحده و فعال ترین عنصر یادگیری است و طبیعی است در چنین موردی حجم یادگیری بسیار اندک خواهد بود . پژوهش های زیادی در ارتباط با روش های تدریس و آنچه معلمان باید برای به دست آوردن پیشرفت بیشتر در امر فرایند یادگیری و یاددهی انجام دهند صورت گرفته است.
تجربه معلمان : معلمان با سابقه گرایش بیشتری به سمت پرورش مهارت های آموزش و کلاس داری از خود نشان می دهند. آنها میزان وقتی را که برای امور اداری کلاس صرف می شود کاهش می دهند.
آماده کردن درس و نمره دادن : معلمینی که برای آماده ساختن درس و همچنین نمره دادن تکالیف درسی و کار کلاس دانش آموزان وقت گذاری می کنند نسبت به معلمین که این کار را انجام نمی دهند، دانش آموزان آنها نتایج بهتری کسب می نمایند.
مهارت ها : معلمینی که در نظر دانش آموزان سخت گیرتر و متوقع تر هستند ، معلمینی که توانایی برقراری سریع نظم را در کلاس دارا هستند، معلمینی که به روش نظام مند از کار خود ارزیابی می کنند و بر آنچه که یک دانش آموز یاد گرفته یا یاد نگرفته در برابر همه آنچه باید یاد می گرفت به درستی واقفند و به دانش آموزانی که مطالب را در بار نخست یاد نگرفته اند، فرصت فراگیری مجدد را می دهند و معلمینی که به دانش آموزان کمک می کنند تا میزان اهمیت مطالب را پی ببرند و بتوانند بین مطالب اصلی و فرعی تمیز دهند در معلمی موفق تر از معلمین دیگرند و دانش آموزان آنها از پیشرفت تحصیلی بالاتری برخوردارند
