بخشی از مقاله
چکیده
هدف از این پژوهش، بررسی سبک رهبری و عملکرد شغلی معلمان تربیت بدنی شهرستان مریوان در سال بود. نمونه آماری شامل معلم تربیت بدنی - مرد و زن - ابزار جمع آوری داده ها شامل، دو پرسشنامه سبک رهبری مدیران - سالزمن - و عملکرد شغلی - پاترسون - بوده است. نتایج نشان داد، که میانگین نمره سبک رهبری سالزمن ٍْ - از نمره ممکن - بود. میانگین نمرات عملکرد شغلی معلمان تربیت بدنی ًٌَ - از ًٌِ نمره ممکن - بود. در مورد شاخص رهبری، سبک رهبری دموکراتیک با درصد /1ُّ از کل مدیران مدارس سبک رایج بین مدیران مدارس شناخته شد. برای آزمون فرضیه ها از روش ضریب همبستگی پیرسون و تی مستقل استفاده شد . نتایج آزمون نشان داد که بین سبک رهبری مدیران مدارس و عملکرد شغلی معلمان تربیت بدنی رابطه معنی داری وجود دراد . عملکرد شغلی معلمان در مدارسی که ازسبک رهبری وظیفه گرا - وظیفه گرا - استفاده شده نسبت به مدارسی که از سبک دموکراتیک استفاده شده بهتر بوده است.وهمچنین عملکرد شغلی معلمان در مدارسی که ازسبک رهبری دموکراتیک استفاده شده نسبت به مدارسی که از سبک تلفیقی استفاده شده بهتر بوده است.
مقدمه
بحث آموزش درهرکشوری یکی از ابزار توسعه ی ملی بحساب می آید . اهداف آموزشی ، خط مشی و سیاست ملی د ر خصوص آموزش دررابطه ی با نیازهای فرد و جامعه تنظیم می شود - وردی نژاد - . در راستای این هدف، خط مشی های ملی آموزش اهداف خاصی را تعیین کرده است که باعث تسهیل توسعه ی آموزشی در کشور می شود . در راستای رسیدن به این اهداف، مدیران مدارس نقش های مهمی را بر عهده دارند . این نقش ها شامل تامین مدیریت مناسب و موثر در مدارس راهنمایی، و نتیجه ی آن تقویت و بهبود عملکرد شغلی آموزگاران است . موفقیت مدارس به تحقق هدف های سازمان آموزش و پرورش بستگی دارد. همچنین تحقق این اهداف در گرو هدایت صحیح نیروی انسانی است که یکی از مهمترین وظایف اساسی مدیران می باشد. بطوری که موفقیت یک مدیر وابسته به کارآمدی وی در این زمینه است - همت،
اینکه یک مدیر تا چه میزا ن در ایفای این نقش ها موثر است یکی از موارد نگرانی افراد فعال در امر آموزش است - جوادین،ٌََِ - . لازم به ذکر است که دوره تحصیلی در آموزش و پرورش کشورمان، دو دوره ی ّ ساله برای دانش آموزان در برنامه آموزشی طراحی شده است . بنابراین جای تعجبی ندارد که فشار روز افزونی بر روی مدیریت موثر میان مدیران مدارس هرودو دوره کشوربه وجود آمده باشد . از طرفی مباحث مربوز به عملکرد شغلی بسیار مساله مهم در پیشرفت مدارس تحت مدیریت مدیران مدارس است. با وجود این به نظر می آید که بسیاری از مدیران به سبک و روش مدیریتی خود به عنوان یک مسئله ی تعیین کننده در عملکرد شغلی آموزگاران در مدارس خود نگاه نمی کنند. از این رو، برای برخی از آنها سخت و مشکل است که مدارس خود را به شیوه ی موثری مدیریت و اداره کنند - صفوی، - . به این ترتیب، سبک مدیریتی جایگاه مهمی را در مدیریت مدارس تهران به خود اختصا ص می دهد . مدیر یک مدرسه در یک جایگاه ویژه به عنوان مدیر و یا اداره کننده ای است که منابع مدرسه را با هدف رسیدن به اهداف سازمانی کنترل و مدیریت می کند.
.مبانی نظری وادبیات پیشینه
مدیریت پروسه ی تاثیر گذاری بر روی فعالیت های یک گروه از افراد توسط یک مدیر و رهبر در تلاش برای رسیدن به اهداف یک گروه یا سازمان است - آکهورد، - . این پروسه در بر گیرنده ی یک نیرو برای شروع یک سری اقدامات در افراد و مدیر است - همت، - . مدیریت را می توان به عنوان توانایی انجام کارها با کمک و همکاری دیگر افراد در یک سیستم مدرسه ای تشریح کرد - الوانی، - . سبک و روش مدیریت اشاره به نیازهای اساسی و پایه ای مدیر دارد. به این ترتیب، که اصلی ترین و عمده ترین وظیفه ی یک مدیر ایجاد و خلق یک محیط و جو رسانا برای آموزگاران است تا بتوانند از طریق آن به تغییرات دلخواه و مورد نظر خود در پروسه ی یادگیری دانش آموزان دست یابند. روشی که از طریق آن مدیر با کارمندان خود ارتباط برقرار می کند می تواند کمک شایانی به موثر بودن آنها و یا برعکس آن بکند . محققان رفتارهای مدیریتی خاصی را در سازمان ها شناسایی کرده اند - لارچیک، ًًٍَ - . این رفتارهای مدیریتی شامل رفتارهای مدیریتی قانون گذار، اندیشه نگار و معامله گرایانه است.
رفتار مدیریتی قانون گذار، مشخصات مدیری است که از قوانین و مقررات یک سازمان پیروی می کند . همه چیز حالت دیوان سالاری دارد یعنی ، بر اساس پروتکل های اداری اجرا می شود . از ای رو، از زیر دستانانتظار می رود که کاملاً تابع پروسه های دیوان سالاری مذکور باشند . مدیر در این حالت دفتر خود را مانند مرکز اختیارات می بیند و همین مقرارت دیوان سالاری و روندها را در مورد تمامی زیردستان خود اجرا می کند . این رفتار مدیریتی به طور رایج توسط مدیران مستبد استفاده می شود . رفتار مدیریتی اندیشه گرایانه، به جای تمرکز بر روی نیازهای سازمان، بر روی نیازهای افراد تمرکز دارد . مدیر در این حالت از زیر دستان خود انتظار دارد که مسائل را برای خودشان حل و فصل کنند . از این رو، تقاضاهای سازمان به حداقل میزان خود رسانیده می شوند.
و اختیارات در میان افراد سازمان تفویض می شود در حالیکه ، روابط با دیگران در راستای نیازهای معامله گرایانه، نوعی ترکیب از دو رفتار مدیریتی فوق الذکر است و محور و پایه ی آن بر اساس شرایط است . با وجود این، بر خلاف رفتار مدیریتی اندیشه گرایانه که بر روی نیازهای فردی تاکید دارد، رفتار مدیریتی معامله گرایانه بر روی اهمیت نقش های سازمانی و انتظارات سازمانی تاکید دارد. در این نوع رفتار مدیریتی، مدیر فرض می کند که دنبال کردن اهداف سازمانی می تواند منجر به ایجاد ا نگیزه در افراد شود. این نوع مدیریت امکان اجرای رویکردهای روابط خوب منابع انسانی را فراهم می آورد. سه سبک و روش دیگر مدیریتی نیز توسط محققان شناسایی شده است - ویلز، ؛ لیبرمان و همکاران، ، نفل قول ازجوادین، . - 1385 این سه روش ، روش های مدیریتی خودکامه ، دموکرات و تلفیقی می باشند. سبک مدیریتی خودکامه همچنین با نام سبک دیکتاتوری نیز خوانده می شود .
در این نوع روش مدیریت، قدرت و تصمیم گیری در مدیر مستبد قرار دارد . سبک و روش دموکراتیک مدیریت بر روی حضور گروهی و مدیر در پروسه های تعیین خط مشی های سازمان تاکید دارد . تصمیم های مرتبط با سازمان پس از مشاوره و بحث و بررسی آنها با افراد گوناگون در سازمان صورت می گیرد. این نوع مدیرها تا حد امکان سعی می کنند که به افراد در سازمان حس مهم بودن در سازمان را بدهند. برقراری ارتباط در جهت های متعدد بوده و ایده ها بین مدیر و کارمندان مبادله می شود. سبک مدیریتی تلفیقی ترکیبی از دو سبک و سبک اقتضائی نیز خوانده میشود. - احسانی و همکاران، - . عملکرد را می توان به روش های مختلفی تعریف و تشریح کرد . عملکرد می تواند اقدامی و حرکتی برای اجرای یک وظیفه و یا کار باشد .
همچنین می توان آن را به عنوان توانایی ترکیب ماهرانه ی رفتارهای صحیح در راستای دست یابی به اهداف سازمانی تعریف کرد - اولانیان، نقل قوا از صفوی - . عملکرد کاری آموزگاران را می توان به عنوان وظایف اجرا شده توسط یک آموزگار در یک دوره ی معین در سیستم مدرسه در راستای دست یابی به اهداف مدرسه تعریف کرد . عملکرد کاری آموزگاران را همچنین می توان به عنوان توانایی آموزگاران در ترکیب ورودی های مرتبط برای تقویت آموزش و پروسه های یاد گیری تعریف کرد.
بنابراین مدیران می توانند نسبت به تشویق عملکرد موثر آموزگاران خود توسط شناسایی نیازهای آنها و تلاش برای برآورده سازی این نیازها اقدام کنند . با حمایت از این بحث، - میر کمالی، - بیان می کند که متغیرهای عملکرد کاری مانند آموزش موثر، آماده سازی یادداشت های درس، استفاده ی موثر از طرح کار، نظارت موثر و نظارت بر کار دانش آموزان از عوامل هستند که باید توسط آموزگاران به صورت موثر در سیستم مدرسه قرار داده شود. در این خصوص، عملکرد آموزگاران را می توان از طریق گزارش سالیانه ی فعالیت های وی در قالب عملکرد آموزشی، آماده سازی دروس، ارائه ی دروس، تخصص در موضوعات درسی، مهارت، تعهد آموزگاران به کار و فعالیت های فوق برنامه ای ارزیابی کرد. دیگر زمینه هایی که نیاز به ارزیابی دارند شامل مدیریت موثر، نظارت موثر، نظارت موثر بر کارهای دانش آموزان، انگیزه و کنت رل و اداره ی کلاس درس می باشد . با استفاده از این پیش زمینه ،در این تحقیق سعی در بررسی رابطه ی بین سبک های مدیریتی مدیران و عملکرد شغلی معلمان در مدارس راهنمایی دارد. تمرکز این تحقیق بر روی تعیین بهترین روش مدیریت از میان روش های مستبدانه، دموکراتیک و تلفیقی است که می تواند باعث بیشترین بهبود در عملکرد شغلی معلمان ورزش شود.
روش شناسی
در این پژوهش از روش توصیفی- پیمایشی استفاده شده است . جامعه ی آماری متشکل از معلم تربیت بدنی - مرد و زن - شهرستان مریوان می باشد که شامل همه معلمان تربیت بدنی شهرستان مریوان به گزارش کارشناس تربیت بدنی آموزش و پرورش مریوان مورد مطالعه قرارگرفتند. دو ابزار برای جمع آوری داده های مورد نیاز تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است. این ابزارها پرسشنامه سبک مدیریتی مدیران - سالزمن - و پرسشنامه ی عملکرد شغلی - پاترسون - می باشند. پرسشنامه ی مربوط به سبک مدیریتی - SISL - ، دارای دو بخش الف و ب است .
