بخشی از مقاله
چکیده
هدف اصلی این تحقیق بررسی تاثیر تغییر کارکرد اقماری در فلات زدگی شغلی کارکنان پالایشگاه گاز فراشبند با نقش میانجی انگیزش کارکنان می باشد. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش انجام تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی می باشد زیرا به دنبال کشف روابط هریک از متغیرهای تحقیق با استفاده از آزمون رگرسیون خطی میباشد و از این جهت که نتایج مورد انتظار آن را میتوان در پالایشگاه گاز فراشبند به کار برد از نوع کاربردی می باشد.
جامعه آماری این تحقیق شامل همه کارکنان پالایشگاه گاز فراشبند می باشد که تعداد کل آن ها برابر 500 نفر می باشد. با توجه به محدود بودن حجم جامعه آماری برای تعیین حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شده است که برابر جدول مورگان حجم نمونه برابر 217 نفر می باشد و از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نیز برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. در این تحقیق ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته می باشد. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بدست آمده از آزمون رگرسیون خطی بیانگر این است که تغییر کارکرد اقماری در فلات زدگی شغلی کارکنان پالایشگاه گاز فراشبند با نقش میانجی انگیزش کارکنان تاثیر دارد.
.1 مقدمه
جهانیشدن و فنّاوریهای جدید، تغییراتی را در چشم انداز اشتغال به وجود آورده و تأثیرات مهمی بر مدیریت حرفه ای ایجاد کرده است. برای مثال، رواج کوچک سازی و بازسازی سازمانی در محیط امروزی، منجر به کاهش سطوح سلسله مراتب سازمانی و در نتیجه، فرصت کمتر برای ارتقا و پیشرفت شغلی شده است. از سویی، ساختارهای سازمانی افقی تر شده و این یکنواختیِ بیشتر نیز به این معنی است که افراد به علت تحرک عمودی کمتر، احتمالا در موقعیت فعلی خود برای مدت زمان طولانی تری باقی می مانند. بنابراین، رقابتی افزایش یافته میان کارکنان برای دستیابی به مشاغل سطوح بالاتر در سازمان وجود دارد.
تغییر اجتماعی دیگر آن است که امروزه کارکنان تأکید بیشتری بر زندگی شخصی و خانوادگی خود دارند و گاه ترجیح می دهند که به جای پذیرش مسئولیتهای شغلی بیشتر و پستهای سازمانی بالاتر که سبب بر هم زدن توازن کار و زندگی شخصی افراد می شود، در جایگاه سازمانی خود باقی بمانند. در مجموع، این روند نشان می دهد که تعداد رو به افزایشی از افراد، یک سکون یا فلات را در برخی جنبه ها از زندگی شغلی خود تجربه خواهندکرد
بنابراین، بروز این تغییرات در مدیریت مسیر حرفه ای کارکنان، مفهوم فلات زدگی شغلی را در مباحث مدیریت رفتار سازمانی مطرح کرده است - طبرسا و همکاران، . - 1393 کارکرد اقماری پالایشگاه گاز فراشبند برای کاکنانی که خودشان متقاضی بوده اند از دوهفته کار Bدوهفته استراحت به یک هفته کار یک هفته استراحت تبدیل گردیده است. بنابراین در این تحقیق محقق به دنبال بررسی تاثیر تغییر کارکرد اقماری در فلات زدگی شغلی کارکنان پالایشگاه گاز فراشبند با نقش میانجی انگیزش کارکنان می باشد.
در سال های اخیر، موضوع فلات زدگی شغلی، در زمره مقولات پژوهشی مهم برای بسیاری از محققان علاقه مند در زمینه ادبیات حرفه ای مدیریت به شمار می رود. بررسی ادبیات مرتبط با فلات شغلی در سازمان ها نشان می دهد که در صورت بروز فلات زدگی شغلی در سازمان، پیامدهای منفی ای در تجارب شغلی کارکنان، مانند نگرش های شغلی منفی و نتایج منفی در عملکرد سازمانی را به همراه خواهد داشت - وانگ و همکاران ، . - 1 :2014 فلات زده گی شغلی بدین معناست که تصدی شغل به مدت پنج سال و عدم ارتقا پس از آن موجب این پدیده می شود، در حالی که بنا به نظر خیلی از محققان، تصدی شغل به مدت سه تا پنج سال، فلات شغلی را سبب می شود
زمانی که فرد در سازمان به زندگی شغلی و سازمانی خود ادامه می دهد، در مواجهه با دو مساله محدودیت های سلسله مراتبی و وظیفه گرایی، با مانعی تحت عنوان فلات زدگی شغلی رو به رو می شود که موجب ایجاد سد در برابر حرکت در مسیر پیشرفت شغلی اش می شود
براساس تحقیقاتی که تا به امروز به انجام رسیده، در سطح سازمان های بزرگ دنیا، حداقل چهل درصد افراد نمونه که مورد بررسی قرار گرفته اند، به دلیل نارضایتی از مسیر ترفیع و ارتقا، در جستجوی فرصت های شغلی جدیدی بوده اند و بسیاری از این افراد، به محض یافتن فرصت بهتر، سازمان های فعلی خود را ترک کرده اند
فلات زدگی شغلی، به احساس سرخوردگی و ضعف روانی کارکنان به دنبال تجربه یک توقف موقت یا دائم در پیشرفت شغلی اش اشاره می کند. بر اساس مطالعات به انجام رسیده، فلات زدگی شغلی دارای دو منبع اصلی سازمانی و شخصی است. در این میان، منابع سازمانی فلات زدگی شغلی شامل دو مورد ساختاری و محتوایی می شود. در صورتی که منبع فلات شخصی به محدودیت های زیستی کارکنان در محیط شغلی شان اشاره می کند
بر این اساس میزان اثرگذاری تغییر کارکرد اقماری در فلات زدگی شغلی کارکنان پالایشگاه گاز فراشبند با نقش میانجی انگیزش کارکنان مورد توجه است. چرا که پالایشگاه گاز فراشبند به دلیل گستره، اندازه و حجم منابع انسانی آن از یکسو و ترکیب خاص مراجعهکنندگان و استفادهکنندگان از خدمات آن از سوی دیگر، از حساسیت و موقعیت خاص و بسیار مناسبی برخوردار است.
بعد از جنگهای جهانی، سرمایه داران و کارفرمایان روز به روز قدرت بیشتری پیدا کردند و به مرور شرکتها قوانین و مقررات سختگیرانه تری در مورد نیروهای کار خود اجرا نمودند. ساعات کاری طولانی و مرخصی های محدود از این موارد بود. مدیران به شدت به دنبال افزایش بهره وری بوده و قوانین اداری و بوروکراسی بر زندگی کارکنان این شرکت ها سایه انداخته بود، اما با شروع قرن بیست و یکم به مرور شکل زندگی کارکنان تغییر کرد که این امر روی کار آنها نیز تاثیر گذاشت.
یکی از مهم ترین این تغییرات، افزایش اشتغال زن ها بود. به این صورت والدین هر دو شاغل بوده و مشکلات خانوادگی افزایش یافت، اما تلاش های فعالان کارگری و درخواست های کارکنان باعث شد که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته حتی قوانینی در جهت حمایت از کارکنان و لزوم ارائه ساعات کاری منعطف به آنها وضع شود. ساعت کاری منعطف یک برنامه کاری متغیر است که در مقابل ساعت کاری سنتی پدید آمد؛ که کارکنان را ملزم به حضور در محل کار از ساعت 8 صبح تا 16بعدازظهر می کرد، البته در ً50درصد از ساعات ً یک زمان محوری تعیین می شود که از تمامی کارمندان انتظار می رود که در آن ساعات حضور داشته باشند؛ سیاست ساعت کاری منعطف به کارکنان اجازه می دهد تصمیم بگیرند که چه زمانی کار کرده و چه زمانی به کار خود خاتمه دهند. این سیاست، مزایای مختلفی برای کارکنان دارد که می توان از امکان انطباق با برنامه سیستم حمل و نقل عمومی، انطباق با برنامه فرزندان، ترافیک مسیر رفت و آمد و... اشاره کرد
در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی ایران هم نظام 12 ساعته و هم نظام 8 ساعته نوبت کاری مرسوم و متداول است. در این صنایع به دلایل گوناگونی نظیر تجمع آن ها در مناطق خاص کشور، عدم وجود نیروی بومی کافی، شرایط خاص آب و هوایی، نبود امکانات لازم برای زندگی خانوادگی کارگران غیربومی و غیره، نظام اقماری 12 ساعته کاربرد فراوانی دارد. این نظام، با برنامه هایی مانند دو هفته کار، دو هفته استراحت و یا دو هفته کار- یک هفته استراحت اجرا می شود. در این نظام فرد در محلی به جز محل سکونت خود مشغول به کار است و در دوره زمانی کار دور از خانواده می باشد
بنابراین مساله اصلی این تحقیق این است که:
آیا تغییر کارکرد اقماری در فلات زدگی شغلی کارکنان پالایشگاه گاز فراشبند با نقش میانجی انگیزش کارکنان تاثیر دارد؟
.2 ضرورت و اهمیت تحقیق
یکی از پیامدهایی که فلات شغلی در سازمان می تواند با خود به همراه داشته باشد، استرس و آشفتگی های روحی کارکنان در سازمان است. فرد با تجربه فلات شغلی، دچار نوعی احساس درماندگی و ناامیدی شغلی در سازمان می شود که همین احساس ها می تواند با آشفتگی های روانی همچون استرس شغلی در سازمان در ارتباط باشد
در سال های اخیر، موضوع استرس شغلی، به عنوان یکی از مشکلات و آسیب های روانی مرتبط با کار در نظر گرفته شده که بخش عمده ای از تحقیقات و مطالعات در زمینه های پزشکی، روانشناسی، آموزش عالی و سازمانی را در بر گرفته است. سطح استرس شغلی با افزایش تعداد ساعات کاری، بالاتر می رود. علاوه بر این، نتایج حاصل از مطالعات نشان دهنده آن است که زنان، سطوح بالاتری از استرس شغلی را نسبت به مردان در سازمان تجربه می کنند
از سوی دیگر انسانها دارایی های هوشمند یا محمل های شایسته سازمانها هستند و بی تردید این دارایی ها زمانی از حداکثر ظرفیتهای خود استفاده می کنند که در یک محیط با نشاط، شور و شوق، چالش انگیز، بدور از استرس و تنش زندگی کنند. بر اساس نظریات موجود، نیروی انسانی بعنوان منبعی با دوام، غیرقابل معامله و چیزی که نمی توان نسخه کامل یا دومی از آن تهیه کرد، رمز مزیت رقابتی با ثبات یا پایدار توسعه منابع انسانی است. پارادایم ها و چارچوب های فکری جدید و دگرگونی های عمیقی که در حوزه و عرصه منابع انسانی پدید آمده، راه را برای بهره گیری بیشتر از توان و تخصص کارکنان سازمانها هموار نموده است.
بهترین و مفیدترین عمر انسانها در سازمانها می گذرد و عملکرد سازمان از لحاظ کارایی و اثر بخشی تا حد قابل ملاحظه ای به کاربرد مناسب، صحیح و موثر این افراد که تحت عنوان منابع انسانی سازمان یاد می شوند، بستگی دارد. بطور کلی نگرش سازمانها نسبت به نیروی کار دگرگون شده و از او به عنوان «سرمایه های هوشمند» یا «دارایی و منابع پر ارزش» یاد می کنند - محمدی مقدم و همکاران، . - 1394 بنابراین این تحقیق به دنبال بررسی تاثیر تغییر کارکرد اقماری در فلات زدگی شغلی کارکنان پالایشگاه گاز فراشبند با نقش میانجی انگیزش کارکنان می باشد.
