بخشی از مقاله
چکیده
هویت رابطه ای را میان فرد و دیگران برقرار می سازد،که سبب خودآگاهی فردی و اجتماعی می شود. این شناخت می تواند دانش آموزان را درموفقیت تحصیلی که صرفا یک متغیر آموزشی نیست و علاوه بر آن شامل متغیر های تربیتی، روانی ، شخصیتی و اجتماعی میشود را کمک کند این تحقیق با هدف بررسی تاثیر هویت فردی و اجتماعی بر موفقیت درس جامعه شناسی در میان دانش آموزان دختر مناطق روستایی شهر اهواز انجام شد.
این پژوهش از نظر هدف کاربردی واز نظر ماهیت پیمایشی است. نمونه آماری 82 دانش آموز دختر در سال تحصیلی 96-95 می باشد.20 سوال بسته در زمینه ی هویت فردی و اجتماعی مطرح شد. نتایج این بررسی نشان می دهد که هویت فردی و اجتماعی بر موفقیت دانش آموزان در درس جامعه شناسی تا حدودی تاثیر دارد.
مقدمه
هویت واژه ای عربی بوده و از مصدر جعلی هو ضمیر مفرد غائب گرفته شده است - نیکسون، - 1374 .به عبارتی هویت پیوندی را میان افراد و جهانی که در آن زندگی می کنند ایجاد می کند. نگاه من به خودم و نگاه دیگران به من را به یکدیگر ملحق می سازد.
عناصر درونی، ذهنی و بیرونی را شامل می شود، موقعیتی برای باز شناسی اجتماعی توسط هویت مجموعه باور های ذهنی که سبب تفاوت گذاری میان خود و دیگران است
تاجفل هویت اجتماعی را با عضویت گروهی پیوند می زند و عضویت گروهی را متشکل از سه عنصر میداند. عنصر شناختی - آگاهی از اینکه فرد به یک گروه تعلق دارد - . عنصر ارزشی - فرض هایی در مورد پیامد های ارزشی مثبت و منفی عضویت گروهی - و عنصر احساسی - احساسات نسبت به گروه و نسبت به افراد دیگری که رابطه ای خاص با آن گروه دارند - . بر این اساس هویت اجتماعی عبارتست از برداشت های یک فرد از خود که از آگاهی او نسبت به عضویت در گروه های اجتماعی،همراه با اهمیت ارزشی آن عضویت سرچشمه می گیرد
به هر حال هویت امر پایداری نیست،بلکه یک پدیده ی پویا، سیال و همواره در حال ایجاد شدن و عوض شدن می باشد.گیدنز معتقد است که خود یک امر منفعل نیست که فقط از طریق تاثیرات درونی شکل بگیرد.افراد ضمن اینکه اقدام به ساختن و پرداختن هویت شخصی خویش می کنند، به علاوه در ایجاد بعضی از تاثیرات اجتماعی دنیای اطراف خود مشارکت دارند در نتیجه افراد با انتخاب های متعدد روبرو می شوند که جوامع امروزی در پیش روی آنها قرار داده است و این وضعیت سبب می شود که افراد در تشکیل هویت خود دارای تنوع و گوناگونی مراجع هویت ساز باشند. او بر این باور است که تغییر شکل هویت شخصی و پدیده جهانی شدن در دوران متاخر دو قطب دیالکتیک محلی و جهانی را تشکیل می دهد
در مجموع می توان هویت را در چند جزء تعریف نمود.هویت امری در حال شدن است و در خود نوعی دگرگونی،پویایی و استمرار دارد.هویت اعتبار خود را بیش از آنکه از تشابه بگیرد از تشخیص گرفته، یعنی خود در برابر دیگر یعنی آگاهی خود نسبت به دیگری.هویت نوعی باز تفسیر خود بوده ،یعنی با مفهوم هویت مساوی نبوده بلکه تعریف و شناسایی و باز شناسایی خود است از رهگذر ارتباط با دیگری.
هویت تابعی از مکان - فضا - و زمان است.جامعه شناسان و به ویژه انسان شناسان همواره بر این نکته تاکید می کنند که مکان و سرزمین برای مردم بسیار با اهمیت است.چرا که آنها توانایی هویت سازی بسیار بالایی دارند.بی گمان هویت داشتن در درجه نخست به معنای خاص و متمایز بودن،ثابت و پایدار ماندن و به جمع تعلق داشتن بود،که مکان و فضا این نیاز هویتی انسان را برآورده می کنند.
زمان نیز به این دلیل اهمیت می یابد که فرد می بایست برای کسب هویت از تداوم خود اطمینان حاصل نماید.این تداوم چیزی نیست جز احساس ثبات شخصیت در طول زمان به دیگر سخن هویت بر تداوم استوار بوده و تداوم هم در چهار چوب زمان معنا می یابد
حال باید دید نیاز جوانان به هویت و ثبات هویتی بیش از هر زمان دیگری است و نو و جدید بودن این پدیده ها کنجکاوی ها و بررسی های بسیاری را می طلبد.هویت موفق به عنوان شاخص برخورداری از شخصیت شکوفا و تحول یافته دارای بالاترین ارزش روان شناختی،هویت پراکنده به منزله عدم توفیق در انتقال از نوجوانی به بزرگسالی از کمترین ارزش روان شناختی برخوردار است.
کسب هویت موفق به تجربه احساس راحت و سلامت باز می گردد،وقتی نوجوان به هویتی قابل اعتماد دست یابد،جهت حرکت خود را می شناسد و کمتر دچار اضطراب می شود و برعکس در حالت عدم دسترسی به هویتی موفق و پراکنده نقش دچار اضطراب،نگرانی و حساسیت مفرط به انتقاد های دیگران می شود
موضوع مهم در بحث پیشرفت و موفقیت تحصیلی این است که پیشرفت تحصیلی صرفا یک متغیر آموزشی نیست،بلکه یک متغیر چند بعدی است که علاوه بر مسائل آموزشی و تربیتی به مولفه های روانی،شخصیتی و اجتماعی مربوط می شود
به عبارت دیگر پیشرفت تحصیلی،محصول نهایی فرایند یادگیری فعال است که با کمک آموزش و فعالیت های تربیتی انجام می گیرد
اکنون باید به بررسی این موضوع پرداخت که هویت فردی و اجتماعی چه تاثیری در موفقیت درس جامعه شناسی نوجوانان15 تا 18 ساله دارد.پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر هویت فردی و اجتماعی بر موفقیت درس جامعه شناسی دانش آموزان متوسطه دختر مناطق روستایی شهر اهواز می پردازد.
مواد و روش ها
این تحقیق از نظر هدف کاربردی واز نظر ماهیت پیمایشی است.تحقیق پیمایشی به عنوان شاخه ای از تحقیقات توصیفی،یک روش جمع آوری داده است که در آن از یک گروه خاص از افراد خواسته می شود تا به تعدادی از سوال های خاص پاسخ دهند.این پژوهش با استفاده از مطالعه میدانی به منظور تاثیر هویت فردی و اجتماعی بر موفقیت درس جامعه شناسی دانش آموزان متوسطه دختر روستاهای شهر اهواز انجام گرفته است.
1-1 جامعه آماری
کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه مدارس روستایی شهر اهواز - تصفیه - پایه های دهم،سوم و چهارم رشته ی انسانی در سال تحصیلی 96-95 مشغول به تحصیل هستند.تعداد کل دانش آموزان دختر این مقطع 120 نفر می باشند.
2-1 روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه
نمونه آماری 120 نفر دانش آموز از اعضای جامعه می باشند که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای طبق فرمول مورگان به دست آمده است.براین اساس 82 دانش آموز به صورت تصادفی قرار گرفتند که از کل تعداد پرسشنامه ها بازگشت داده شد.
3-1 روش تجزیه و تحلیل داده های پژوهش
داده های گردآوری شده در این پژوهش با استفاده از روش ها و شاخص های آمار توصیفی شامل انواع فراوانی ها،میانگین و انحراف معیار و رگرسیون چند گانه مورد تجزیه تحلیل قرار گرفتند. ورود داده های موجود در پرسشنامه،پس از کد گذاری از طریق رایانه با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس20 داده ها مورد تحلیل قرار گرفت
