بخشی از مقاله
چکیده:
تعهد سازمانی یک نگرش درباره وفاداری کارکنان به سازمان و یک فرایند مستمر است که به واسطه مشارکت افراد در ت صمیمات سازمانی، توجه افراد به سازمان و موفقیت و رفاه سازمان را نتیجه میبخ شد. دراین را ستا تحقیق حا ضر برای تاثیر کار معنا دار بر تعهد سازمانی کارکنان با توجه به نقش میانجی التزام شغلی طراحی شده ا ست.
روش تحقیق حا ضر تو صیفی و از نظر هدف کاربردی محسوب میشود. جامعه آماری این تحقیق شامل کارکنان سازمان تامین اجتماعی استان گیلان بوده، که تعداد 259نفر ازآنها با شیوه نمونه گیری ت صادفی ساده به عنوان نمونه آماری تحقیق انتخاب گردید. روش جمع آوری دادهها در این تحقیق میدانی وابزار آن پرسشنامه میباشد. جهت روایی ابزار تحقیق از روش روایی محتوی وتعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ ا ستفاده گردید. در نهایت برای تحلیل دادهها و آزمون فر ضیههای تحقیق از روش مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزار Lisrel 8.58 استفاده شد.
نتایج حاصل از تحلیل دادههای جمع آوری شده نشان داد که مدل به صورت کلی و به میزان83 درصد از متغیر تعهد سازمانی را توسط متغیرهای کار معنادار و التزام شغلی تبیین میگردد.
بیان مسأله:
سازمانها بنا به اصول و ماموریتهای خویش، افرادی را برای تحقق اهداف خود بر میگزینند. بنابراین، سرعت و دقت در دستیابی به اهداف و کارکرد و بهره وری موثر هر سازمانی، بستگی زیادی به کارکنان وفادار و متهعدی دارد که بین اهداف سازمان و اهداف فردی خویش، ارتباط نزدیکی احساس نمایند و به شغل خود نیز التزام داشته باشند. از این رو شناخت عوامل و شرایط موثر بر تعهد و تعلق سازمانی و التزام شغلی، میتواند هر سازمانی را در بهبود عملکرد و جذب افراد توانمند، یاری بخشد
یکی از این عوامل، معنادار بودن کار برای کارکنان میباشد. معنادار بودن کار برای کارکنان دارای این مفهوم است که کارکنان چگونه در سطح فردی با شغل روزمره شان تعامل برقرار میکنند. بنابراین در معنادار بودن کار، هر فرد انگیزهها و تمایلات خودش را دارد و تمایل دارد تا در فعالیتهایی درگیر شود که معنا و مفهوم بیشتری به زندگی شغلی او بدهد
لذا انگیزه کار مجموعه ای از مزایا، شرایط و کمکها به منظور تشویق افراد برای یافتن کار و ماندن در آن و نیز ترغیب کارفرمایان به استخدام افراد و نگه داشتن آنان در شغل خود را شامل میشود - وکیلی، . - 1392 تملایلات آشکار هم به میزان علاقمندشدن فرد به شغل و راضی کردن او از شغل اشاره دارد که باعث میشود کار برای او جذاب باشد و در نهایت قوانین و هنجارهای وظیفه ای بخشهایی که از آن کار مورد انتظار است را مورد توجه قرار میدهد
امروزه نیروی انسانی به عنوان یکی از ارزشمند ترین سرمایههای سازمانی، مهمترین مزیت رقابتی و کمیاب ترین منبع در اقتصاد دانش محور قلمداد میشود. این سرمایه ارزشمند به دلیل اثر شگرفی که بر اثربخشی سازمان دارد، گوی سبقت را از دیگر سرمایههای سازمانی به لحاظ اهمیت ربوده است.
بر همین اساس است که امروزه سازمانها و مدیران با کاربست راه کارها و شیوههای مختلف، سعی در جذب بهترین و زبده ترین نیروی انسانی را دارند. یکی از ویژگیهای ارزشمند نیروی انسانی که امروزه توجه بسیاری را به خود جلب کرده است، التزام شغلی میباشد.
التزام شغلی، یک عامل اساسی در زندگی کارکنان است زیرا آنها به طور ذهنی و عاطفی تحت الشعاع درجه التزام خود به کار هستند - . - Schaufeli, 2016 در واقع التزام شغلی به این مفهوم است که فرد چگونه شغلش را در ارتباط با محیط شغلی و همچنین خود شغل میبیند و چگونه کار و زندگیش را با هم ترکیب میکند. داشتن التزام شغلی پایین به کارکنان احساس بیگانگی از هدف، بیگانگی در سازمان یا احساس جدایی بین زندگی و شغل آنها میبخشد
از سویی، تعهد سازمانی نیز با متغیرهایی همچون افزایش کارایی، کاهش اتلاف منابع، تاخیر و انتقال، غیبت، از خود بیگانگی، تعارضات در محیط کار، استرس شغلی و تحقق ظرفیتهای درونی افراد و معنادار بودن کار و شغل در زندگی فرد، در ارتباط است و به تمایل قوی برای بقاء عضو در یک سازمان خاص، تمایل برای تلاش بسیار زیاد برای سازمان و باور قاطع در قبول ارزشها و اهداف سازمان اشاره دارد. به عبارت دیگر تعهد سازمانی یک نگرش درباره وفاداری کارکنان به سازمان و یک فرایند مستمر است که به واسطه مشارکت افراد در تصمیمات سازمانی، توجه افراد به سازمان و موفقیت و رفاه سازمان را نتیجه میبخشد
تحقیقات و پژوهشهای سالهای گذشته نشان داده که سازمانهایی تحت عنوان تامین اجتماعی جزء ضروریات هر جامعه ای محسوب میشوند؛ بنابراین کارکنان این سازمانها که مشغول خدمت رسانی به طیف وسیعی از اقشار جامعه میباشند باید شایستگی و قابلیتهای لازم را از نظر فردی و اجتماعی دارا باشند تا بتوانند به نحو احسن این ماموریت را به انجام رسانند. لذا با توجه به مطالب فوق این پژوهش قصد دارد تا تاثیر کار معنادار را بر تعهد سازمانی با توجه به التزام شغلی در سازمان تامین اجتماعی استان گیلان مورد پژوهش قرار دهد.
اهمیت وضرورت پژوهش
التزام شغلی میزان علاقه و اهمیتی است که فرد به شغل خود دارد. این مفهوم حالت ذهنی مثبت و مرتبط با شغل است که با انرژی، فداکاری و جذابیت شغل مشخص میشود - . - Schaufeli, 2016 اهمیت نیروی انسانی در سازمان تا به اندازه ای است که آنها را مشتریان داخلی مینامند و میتوان گفت تا زمانی که مشتریان از فعالیت خود خشنود نباشند، جلب رضایت مشتریان بیرونی بسیار سخت و شاید غیرممکن باشد.
اگر نیروی کار عِرق سازمانی نداشته باشند و از توانمندی خویش در پیشبرد اهداف سازمان استفاده ننمایند، سازمان به اهداف خود نخواهد رسید. بدیهی است کلیه نرم افزارها و سخت افزارها و تکنولوژیهای پیشرفته ابزاری هستند که شرط اصلی استفاده کارامد از آنها داشتن نیروی انسانی آموزش دیده و علاقمند و متعهد است و موفقیت سازمان وابسته به کار و تلاش این نیروها دارد. کارکنان هنگامی به شغل خود علاقمند میشوند که کاری که انجام میدهند برایشان معنا و مفهوم مهمی داشته باشد.
بهره گیری بهینه از توانمندی کارکنان موسسات از اهداف اولیه هر سازمان میباشد که جهت تحقق آن باید از کارکنانی استفاده شود که به کار خود التزام داشته باشند و نسبت به آن چه که وظیفه شان است متعهد باشند. سازمان تامین اجتماعی نیز به عنوان سازمانی که با اقشار مختلف جامعه در ارتباط است نیاز دارد تا کارکنانی را در اختیار داشته باشد که هم به کار خود التزام داشته باشند و هم تعهد. از همین رو این پژوهش قصد دارد تا تاثیر کار معنادار را بر التزام و تعهد کارکنان تامین اجتماعی مورد پژوهش قرار دهد.
چار چوب نظری پژوهش
بدون شک توسعه یک کشور مستلزم وجود سازمانهای کارآمد است و کارایی یک سازمان، نیازمند نیروی انسانی کارآمد میباشد. هرچند عواملی چون ابزار، تجهیزات، مواد و ... عوامل تعیین کننده کارایی یک سازمان هستند اما این عوامل بدون وجود نیروی انسانی کارآمد نمی توانند نقش موثری در بهره وری سازمان داشته باشند. یکی از متغیرهای اصلی حوزه رفتار سازمانی که در پیشرفت کار یک سازمان و بهره وری سازمان نقش ایفا میکند، تعهد سازمانی میباشد.
تعهد سازمانی شاخصی است از وفاداری فرد نسبت به سازمان و اینکه فرد سازمان را معرف خود بداند و به اصطلاح به عضویت خود در چنین سازمانی ببالد - رابینز، . - 1395 مودِی و همکاران - 1992 - تعهد سازمانی را به عنوان درجه ای از تعیین هویت فرد با سازمان و مشارکت او در آن تعریف کرده اند - . - Mowday et al.,2013 به تعبیر شول - 1981 - 1 تعهد سازمانی، جهت رفتار فرد را در سازمان مشخص میکند و این امر زمانی روی میدهد که فرد انتظارات کمی از پاداشهای رسمی سازمانی در قبال عملکرد خود داشته باشد و نیز از لحاظ عاطفی دلبستگی و التزام نسبت به شغل خود داشته باشد.
به طور کلی از التزام شغلی تعاریف گوناگونی به عمل آمده به طور مثال التزام شغلی اشاره دارد به این که موقعیت شغلی، علاقه محوری زندگی فرد بوده - دوبین ، - 1968؛ اهمیت کار فرد برای تصویری که وی از خود دارد - لودال و کژنر، - 1965؛ و درجه ای که فرد در شغل خود مشارکت دارد تا نیازهایی چون پرستیژ، عزت نفس، و استقلال را محقق سازد
یکی از بحثهای مهمی که در ادبیات التزام شغلی مشاهده میشود، به ریشه آن مربوط میشود. بحث بر سر این است که آیا التزام شغلی، دارای ریشه فردی بوده، یا این که از عوامل موقعیتی نشأت میگیرد؟ باید اشاره کرد که مناقشه مآخذ التزام شغلی، به مفهوم سازیهای متفاوت آن برمی گردد. یعنی از آنجا که مفهوم التزام شغلی از چندین رهگذر متفاوت مفهوم سازی و تعریف شده است، لذا نمی توان مآخذ دقیقی را برای آن برشمرد، مگر این که در مورد تعریف آن اجماع حاصل شود. هرچند، باید اذعان داشت که واقع بینانه ترین حالت، بر اساس شواهد نظری و تجربی، تلفیق عوامل فردی و موقعیتی است. در میان عوامل متعددی که به عنوان محرک التزام شغلی شناسایی و آزموده شده اند
