بخشی از مقاله
چکیده:
به منظور بررسی اثر تاثیر کود های آلی و بیولوژیک در شرایط حداقل خاک ورزی بر صفات کمی گوجه فرنگی آزمایشی در سال زراعی 1394به صورت کرتهای دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه ای واقع در 15 کیلومتری غرب مشهد در روستای سعدآباد گوارشک اجرا شد. کود مرغی به میزان صفر و 15 تن در هکتار و5 نوع کود مختلف - شامل: کودهای بیولوژیک نیتروکسین - A - دارای باکتریهای Azotobacter sp.و باکتریهای حلکنندهی فسفات - B - دارای باکتریهای Bacillus sp. و هفی فول - C - ، مخلوط کود شیمیایی نیتروژن و فسفر و شاهد - عدم استفاده از کود - به ترتیب به عنوان فاکتور اصلی و فرعی مد نظر قرار گرفتند.
صفات اندازهگیری شده شامل تعداد میوه سالم در هکتار، تعداد میوه در بوته، تعداد میوه سالم در هکتار، در صد میوههای بیمار، حجم میوه طول، قطر و شاخص شکل میوه، وزن میوه در بوته، وزن خشک میوه در بوته، درصد رطوبت میوه، عملکرد کل و قابل عرضه بازار گوجهفرنگی بود. نتایج آزمایش حاکی از آن بود که استفاده کود مرغی موجب افزایش23 درصدی عملکرد کل نسبت به عدم استفاده کود مرغی شد. نتایج آزمایش بیانگر آن بود که وزن میوه در بوته در چین اول به مقدار قابل توجهی 59 درصد بیشتر از چین دوم بود.
مقدمه
گوجه فرنگی یکی از مهمترین سبزیهای میوهای مشهور دنیا میباشد. مکان اولیه گوجهفرنگی به درستی معلوم نیست، ولی نام آن از یک کلمه مکزیکی به نام tomato گرفته شده است. بررسیهای اخیر باستانشناسی نشان میدهد که مکزیک و آمریکای مرکزی جایگاه اهلی شدن گوجهفرنگی میباشد زیرا برای اولین بار در مکزیک دیده شده است. ولی نوشتههای زیادی موطن آن را آمریکای جنوبی میدانند. ساکنان پرو گوجهفرنگی را از حدود 500 سال قبل از میلاد مسیح میشناختند و در سال 1554 میلادی گوجهفرنگی توسط یک گیاهفروش ایتالیایی به نام پیرآندره ماتیولی1 به اروپا برده شد.
انتقال آن از کشور پرو به نواحی مختلف اروپا، قبل از سیبزمینی، ذرت و توتون صورت گرفته است. حدود 200 سال قبل از اینکه گوجهفرنگی به صورت یک محصول خوراکی مورد استفاده قرار بگیرد، شناخته شده بود ولی آن را به عنوان یک گیاه زینتی میدانستند. تولید تجاری گوجهفرنگی به عنوان میوه خوراکی از اواسط قرن 18 میلادی شروع شد. در ایران گوجهفرنگی حدود 150 سال قبل،اولین بار توسط انگلیسیها در مناطقی از ایران خصوصاً در جنوب کشور کشت گردید و پرورش آن خیلی زود متداول شد و جایگاه ویژهای در کشاورزی ایران به دست آورد.
گوجه فرنگی در رده نهاندانگان1 زیر رده دو لپهایها2 راسته لوله گلیها3 و خانواده بادمجانیان4 میباشد - - . خانواده بادمجانیان به دو زیر خانواده سولانوئیده5 و ستروئیده6 تقسیم میشوند که این تقسیمبندی بر اساس نمو جنین7 میباشد. همچنین از نظر سیتوژنیک پایه کروموزومی سولانوئیده x=12 میباشد این گیاه ممکن است یکساله و یا چند ساله باشد. البته در مناطق سردسیری بیشتر یکساله است ولی اگر در نواحی گرمسیری به صورت دائمی درآید طول دوره زندگی آن چندان طولانی نیست.
گیاهچه یا بوته جوان1 دارای ریشه قائم بوده که در مراحل بعدی رشد و نمو، ریشههای جانبی و افقی آن رشد میکند. گوجهفرنگی مولاًمع دارای سیستم ریشه ای و سیعی میباشد. در کاشت نشایی از رشد ریشه اصلی کاسته میشود هر چند که تشخیص آن به خوبی امکانپذیر است ولی از نظر رشد و نمو نسبت به ریشههای فرعی دارای اختلاف کمی است.
ریشههای فرعی ابتدا به صورت افقی رشد کرده و در درازمدت نگهداری گیاه را به عهده میگیرند. ساقه گوجهفرنگی در ابتدا که گیاه جوان است سبز رنگ، کرکدار، گرد و خیلی شکننده است. ساقه گوجهفرنگی به صورت سیمپودیال2 رشد میکند. یعنی اینکه رشد ساقه پس از تشکیل گل آذین و یا جوانه برگ در راس آن، از رشد باز مانده و پس از آن کمی مایلتر نسبت به حالت قبلی به رشدش ادامه میدهد.
برگها در گوجهفرنگی مرکب و متناوب است. اندازه برگها نسبت به انواع مختلف متفاوت است. تعداد برگها نیز بستگی به نوع واریته، میزان دما و شرایط نوری متفاوت است.برگ ها و ساقه پوشیده از کرکهای ریز هستند.کرکها در واریته های مختلف متفاوت بوده و غدد ترشحی آن از سلولهای منفرد و یا چند سلولی تشکیل شده است. گل آذین در گوجهفرنگی نامحدود2 کامل و به صورت خوشهای روی ساقه بین دو گروه قرار میگیرند هر خوشه گل بین 4 تا 8 عدد گل دارد.گلها در گوجهفرنگی به صورت دوجنسی3و دارای تخمدان فوقانی4 و منظم بوده، گلها به رنگ زرد و به صورت آویزان5 قرار گرفتهاند. کاسبرگها5 6 عدد کشیده و نوک تیز هستند این کاسبرگها در ابتدا از گل کوچکتر بوده ولی بعد از رشد میوه، طول آنها افزایش یافته و روی میوه باقی میمانند.
مواد و روش ها
این تحقیق در سال زراعی 1394 در مزرعه ای واقع در 15 کیلومتری غرب مشهد در روستای سعدآباد گوارشک - طول جغرافیایی 59 درجه و 48 دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی 36 درجه و 16 دقیقه شمالی و ارتفاع 900 متر از سطح درجه - اجرا شد.
