بخشی از مقاله
چکیده
ضرورت تبدیل شدن مدرسه ها به سازمان های یادگیرنده از آن جا ناشی می شود که با افزایش پیچیدگی و سرعت تغییرات محیطی، در واقع نداشتن اطمینان به محیط پیرامون، فزونی یافته است. در نتیجه، سازمان ها نیاز بیشتری به دانش و آگاهی گسترده از عوامل محیطی دارند تا بتوانند، خود را با تغییر و تحولات محیطی تطبیق دهند. از همین رو، مدرسه ها و مؤسسات آموزشی باید به رویکردهای سازمان های یادگیرنده متمایل شوند.
از آن جا که نقش آموزش و پرورش در توسعه و پیشرفت جامعه بسیار اهمیت دارد، لذا باید به طور جدی تری به بالا بردن آگاهی مدیران و سایر عناصر مربوط نسبت به تغییرات و تحولات در عرصه های گوناگون توجه کرد.
این مهم دست یافتنی نیست، مگر از طریق آموزش و یادگیری که خود با ظهور پدیده ای به نام سازمان های یادگیرنده تسهیل خواهد شد. "مدارسی که یاد می گیرند" به مثابه اجتماع یادگیرنده اند، جایی که یادگیری سازمانی ترویج می شود، بر آزمون تجربه ها تاکید می شود، خوداندیشی درپندار و رفتار تبلیغ می شود، امکان خلاقیت، نوآوری و تفکر انتقادی گسترش می یابد، ایده های راهنمای موثری مطرح می شود، انسان ها برای تغییر برانگیخته می شوند و با برنامه ریزی و اندیشه راهبردی تحولات اجتماعی را سازماندهی می کنند و بردودلی ها و ترس از دانستن چیره می شوند.درپژوهش حاضر ضمن تعریفی از سازمان یادگیرنده و اصول وقواعد حاکم برآن ، با استفاده از پژوهش های دیگران ، به بررسی روند تبدیل مدرسه به یک سازمان یادگیرنده پرداخته شده است.
مقدمه
یادگیری به معنای تقویت توانایی به کمک تجربه ای است که از پیگیری امور بدست می آید. یادگیری همیشه در طی زمان و در مسیر زندگی واقعی روی میدهد. کنترل این نوع یادگیری بسیار دشوار است. اما دانشی پایدار تولید میکند و به فرد یادگیرنده این توانایی را میدهد که هنگام برخورد با موقعیت های مختلف، رفتاری اثربخش داشته باشد. سازمانهای یادگیرنده پدیدهای هستند که با شروع دهه 90 میلادی مطرح شدند.
علت پدیدار شدن چنین سازمانهایی، شرایط، نظریهها و تغییر و تحول در محیطهای سازمانی قبل از دهه مذکور بوده است به گونهای که تمام سازمانها تلاش گستردهای را برای بقای خود آغاز کرده بودند و برای آنکه بتوانند خود را در محیط پرتلاطم اطراف خود حفظ کنند، میبایست از قالبهای غیرپویا خارج و به سمت سازمان یادگیرنده متحول شوند. یعنی در ساختار و اساس خود تغییرات عمیقی ایجاد کنند .
سازمانهاقبلاً در محیطی پایدار به سر میبردند و وقایع آیندهتقریباً قابل پیشبینی بودند، به طوری که مدیران میتوانستند در شرایط مطمئن برنامهریزی کنند. اما امروز محیط به شدت در حال تغییر است و تغییرات تکنولوژیک، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی به سرعت سازمان را تحت تأثیر قرار میدهند. - البرزی و اسلامیه ، - 1384 این مقاله از نوع مروری توصیفی بوده و برای گرداوری اطلاعات از متون و اسناد و مدارک کتابخانه ای، سایت و مقالات استفاده شده است و هدف آن مروری بر برخی عوامل آشکار اثرگذار بر یادگیری دانش آموزان دوره ابتدایی بوده تا شناخت این عوامل موجب توسعه ی آموزشی و بهبود مستمر کیفیت یادگیری فراگیران گردد.
مدرسه:
مدرسه مکان آموزشی است که برای آموزش دانش آموزان تحت رهبری معلمان طراحی شده است. در زبان امروزی به مکانهای آموزشی پایینتر از سطح آموزش عالی که آموزش عمومی در آنها صورت میگیرد، گفته میشود.
سازمان:
سازمان عبارت است از مجموعه ای از افراد که برای تحقق اهدافی معین با یکدیگر همکاری می کنند.
یادگیری سازمانی:
یادگیری سازمانی عبارت است از تمامی روش ها، سازوکارها و فرایند هایی که درون سازمان، به منظور تحقق یادگیری، به کار گرفته می شوند.
آرجریس - 1978 - یادگیری سازمانی را فرایندی میداند که طی آن سازمان خطا ها را کشف و برای اصلاح آن اقدام میکنند
سازمان یادگیرنده :
سازمانی که قابلیت و توانایی مستمر برای تغییر وسازگاری در خود پدید آورد.
پدلر - 1997 - میگوید سازمانی که موجبات یادگیری را برای همه اعضای خود فراهم میکند و به طور پیوسته در حال خود تغییری است سازمان یادگیرنده است
سازمان یادگیرنده سازمانی است که عملکردهایش از طریق آگاه شدن و درک بهتر، بهبود مییابد و اصلاح میشود
پیتر سنگه - 1990 - معتقد است که سازمان یادگیرنده به سازمانی گفته می شود که به طور مستمر در پی افزایش قابلیتهای خود برای خلق چیزهایی است که میخواهد ایجاد کند
ویژگی های سازمان یادگیرنده:
- سازمان های یادگیرنده مدام توانایی خود را صرف ساخت آینده ای بهتر میکنند . -روش های جدید را میآموزند و راه های قدیمی انجام کار را فراموش میکنند . -در برابر مشکلات مایوس نشده و ایده های جدید ارائه می دهند.
-یادگیری را برای تمام اعضا تسهیل میکنند و مداوم آن را انتقال میدهند.
-یادگیری گروهی را تسهیل و ترغیب می کنند. » گاردنر وجولر « معتقدند: کارکنانی که از طریق گروه های کاری کار می کنند از کارکردن لذت بیشتری می برند. زیرا آن ها به جای این که شنونده صرف باشند فعالانه در جریان یادگیری مشارکت می کنند و خود را مسئول یادگیری خویش میدانند .
- سازمان یادگیرنده به وجود آورنده دیدگاههای جدید است .
- سازمان یادگیرنده مکانی است که در آن افرادمرتباً توانایی خود را در جهت خلق هر آنچه که میل به خلق آن دارند افزایش می دهند، مدل های جدید یادگیری را فراگرفته و یاد میگیرند که چگونه بیاموزند .
- سازمان یادگیرنده شیوههای انجام کار را هدایت میکند.
- سازمان یادگیرنده به آموزش کارکنان اهمیت میدهد و یادآور میشود که همواره علاقهمند فراگیری باشند.
- سازمان یادگیرنده بر ریسک تأکید و از سرزنش کردن دوری میکند.
- سازمان یادگیرنده با کارکنان ارتباط همه جانبهای برقرار میکند و اطلاعات لازم را به موقع در اختیارشان قرار میدهد .
- سازمان یادگیرنده به کارکنان میآموزد که قدرت تصمیمگیری واقعبینانه را در خود توسعه دهند .
- سازمان یادگیرنده از ایدههای جدید استقبال میکند.
- سازمان یادگیرنده با سرعت زیاد آییننامهها و بخشنامهها را معرفی میکند.
- سازمان یادگیرنده بازخوردهای مثبت را به همه کارکنان به طور مستمر ارائه می دهد و تنبیهها را به حداقل میرساند.
