بخشی از مقاله
چکیده
نهادینهسازی فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه از راههای مختلفی امکانپذیر است. که میتوان بصورت فهرستوار به برخی از آنها اشاره کرد. ترویج فضائل اخلاقی، که ایثار و شهادت یکی از فضائل اخلاقی است، می تواند در سطوح مختلف جامعه اثرگذار باشد که این عمل را می توان از محیط خانواده شروع و با تعلیم و ترویج آن همگام با آموزش در مدارس تا تعامل در میان همسالان و روابط اخلاقی همراه با گذشت و مسالمت در محیط کار و تلاش ادامه داد.
از راه های دیگر نهادینه سازی آثار و پیامدهای تاریخی آن در جوامع از ابتدای خلقت آدم - ع - و زندگی انبیاﺀ و اولیاﺀ الهی و شیوه و سیرۀ تربیت آنان، قابل استفاده است، آنان چگونه همه هستی خویش را در جهت هدایت بشریت دادند و از آن گذشتند، و اولیاﺀ الهی و ائمه - ع - چگونه با این ایثارگری و انتخاب راه شهادت، به جامعه راه سعادت و آزادگی و آزادمردی آموختند، تا بشریت با ترجیح شهادت، زندگی ذلت بار را کنار بزنند، و با اهداﺀ هستی خویش آرامش و آزادی را به جامعه به ارمغان بیاورد، که نمونه آن را ملت ایران در انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و سازندگی کشور، تجربه کردند و ثابت کردند که می توان با قبول این فرهنگ در مقابل دنیا ایستاد و عزت و شرف خویش را حفظ نمود.
بیان آثار اخروی ایثار و شهادت، پشتوانه ای مطمئن و محکم برای افراد است که با اطمینان بیشتری این فرهنگ را پذیرا خواهند شد و کسی که بداند آنچه می دهد فانی نمی شود. دادن جانش هم در این راه برای او آسان خواهد بود. ارائه الگوی علمی و آثار و پیامدهای کنونی و تاثیرگذاری در عرصه های مختلف، یکی دیگر از راه های نهادینه سازی فرهنگ ایثار و شهادت است، که به طور ملموس این فرهنگ را درک خواهند کرد.
١‐ ترویج فضائل اخلاقی در سطوح مختلف جامعه:
الف‐ تربیت و تعلیم بر اساس ایثار و ازخود گذشتگی و تقدیم آسایش به دیگران به دور از افراط و تفریط.
ب‐ ورود به محیط اجتماع همراه با تحمل پذیری و تلاش بیشتر بر اساس کار بیشتر و مصرف کمتر.
٢‐ بیان آثار و پیامدهای تاریخی فرهنگ ایثار در جوامع:
الف‐ انبیاﺀ الهی مصداق بارز فداکاری برای نجات بشریت و تامین آسایش مردم بوده اند.
ب‐ اولیاﺀ الهی و بزرگان و سیره عمل ایثار و شهادت، در جهت هدایتگری.
ج‐ انقلاب اسلامی و نظام پایدار آن حاصل این فرهنگ است.
٣‐ تبییین آثار و نتایج اخروی و ایثار و شهادت:
الف‐ از منظر قرآن ، ایثار و شهادت معامله با خداوند است.
ب‐ ناچیز بودن متاع و منافع دنیا ، و فانی بودن آن.
٤‐ ارائه الگوی عملی فرهنگ ایثار و شهادت.
الف‐ عملکرد افراد الگو و مطرح ارائه الگویی
ب‐ بیان آثار و نتایج ایثار و شهادت در حل مشکلات جامعه.
ج‐ تاثیرگذاری این فرهنگ در عرصه های علمی، فرهنگی، اقتصادی، نظامی، سیاسی
مقدمه
رشد و تعالی و پیشرفت هر جامعه ای در گرو همبستگی و احساس مسئولیت تک تک افرادی است که آن جامعه را تشکیل داده اند، و در صورتی که آمار آن جامعه شانه از زیر بار مسئولیت خالی کنند، نباید منتظر پیشرفت امور و رسیدن به وضعیت مطلوب بود. برترین و بالاترین وضعیت مطلوب در زمانی بوجود می آید، که هر کدام از افراد تلاش نمایند با تقدیم منافع دیگران بر منافع خود و بذل جهد وجود خویش، در این راستا قدم بردارند، و چنین عمل حاصل نخواهد شد.
مگر این که افرادی که می خواهند از منافع خویش بگذرند، به ارزش هایی بالاتر و والاتر که نهایت درجه مطلوب آن رضایت و قرب الهی باشد، نائل آیند. مصداق کامل خدا محوری، تقدیم رضایت الهی بر رضایت خویشتن است، که در گرو آن مخلوق الهی را نیز بر خود مقدم می کند،این عمل در دین مبین اسلام، ایثار و از خود گذشتگی، نام دارد. که در طول تاریخ بشریت، انبیاﺀ الهی و پیروان راستین آنان، پرچمدار ایثار بوده اند، تا بشریت را به سر منزل مقصود که همان کمال و سعادت دنیوی و اخروی است رهنمون شوند.
این ایثار و از خود گذشتگی از کمترین مرتبه که چشم پوشی از منافع مادی و دنیوی باشد، شروع و تا عالی ترین درجه آن که گذشت از عزیزترین منفعت که عبارت از جان انسانی باشد، منتهی می گردد، و شهید کسی است که حیات دیگران را بر حیات خویش مقدم داشته و در عوض جاودانگی ابدی را برای خویش رقم می زند. مطلوبترین وضعیت این آرمان در جایی است که در جامعه بصورت فرهنگ درآیند، و افراد جامعه سمت و سوی حیات و مرگ خویش را. ایثار، تلاش، از خودگذشتگی و شهادت در راه خدا ببنید، و چنین امری نه تنها محال نیست، بلکه در مراحل مختلف تاریخ بشریت اجرایی هم گردیده است، که نمونه اتم و اکمل آن در نظام مقدس جمهوری و دفاع مقدس وجود دارد.
١‐ ترویج فضائل اخلاقی در جامعه:
الف‐ تربیت و تعلیم بر اساس فرهنگ ایثار و شهادت.
از آنجایی که دین مبین اسلام جامع ترین و کاملترین دین الهی است. که هیچ یک از عرصههای زندگی بشر را فروگذار نکرده و در تمام زمینهها دارای راه کار و ارائه کمک به زندگی بشر است، و از سوی دیگر زنده و بالنده بودن این مکتب که حتی پس از رفتن پیامبر آن، وجود امامت، جای خالی او را پر می کند و تا به امروز باقی است، و برای دسترسی مردم به آموزه های پویای دین نایبان امام تعریف شده اند، که با استنباط احکام دین از منابع اصیل دین و تامین نیازها از آن آموزههای اصیل، همه بشریت را همراهی میکنند. علاوه، بر همه اینها مهمترین هدف دین، تکمیل و کامل کردن اخلاق بشریت بیان شده است. چنانچه پیامبر اسلام - ص - فرمود: من مبعوث شدم، تا فضائل و سجایای اخلاقی را تکمیل کنم.
