بخشی از مقاله
چکیده
شرکتهای دانشبنیان، شرکتهای خصوصی یا تعاونی هستند که به منظور همافزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی شامل گسترش و کاربرد اختراع، نوآوری و تجاریسازی نتایج تحقیق و توسعه شامل طراحی، تولید کالا و خدمات در حوزه فناوریهای برتر و با ارزش افزوده فراوان تشکیل میشوند. مهمترین هدف این پژوهش تبیین جایگاه اقتصاد دانش بنیان در اقتصاد مقاومتی می باشد. بدین منظور پس از تببین مولفه های اقتصاد مقاومتی مطابق با بیانات مقام معظم رهبری، جایگاه اقتصاد دانش بنیان در آن شناسایی گشت. مهمترین مؤلفه های تبدیل دانش به فناوری و فراهم آوردن زیرساختهای لازم برای توسعه اقتصاد دانشبنیان به منظور تحقق اقتصاد مقاومتی عبارت اند از: فراهم آوردن نظام ملی نوآوری و تجاریسازی دستاورهای پژوهشی، برپایی همهجانبه سامانه فراگیر حقوق مالکیت معنوی، ملی و جهانی نوآوری ها، راه اندازی و گسترش کانونهای پژوهش و پیشرفت: وجود بخش پژوهش و پیشرفت افزون بر درآمدزایی، و راه اندازی و پشتیبانی دانشگاه کارآفرین.
.1 مقدمه
تاکنون پیرامون اهمیت پیوند سه حوزه دولت، دانشگاه و صنعت، تحقیقات فراوانی صورت گرفته و هزاران کتاب و مقاله در این مورد نگاشته شده است. اما، علی رغم تمامی این اقدامات و اذعان دولت مردان به اهمیت این ارتباط، ضعف ارتباطی این سه حوزه در کشور برکسی پوشیده نیست. از مزایای بارز این پیوند، میتوان به مواردی همچون انتشار بهتر و گستردهتر تکنولوژی در سطح کلیت سیستم، تسهیل و تسریع روند تجاریسازی دستاوردهای تحقیقاتی، انسجام هر چه بیشتر سیستم از طریق پیگیری یک جهت گیری واحد، هوشمندانه و واقعگرانهتر شدن سیاستگذاریها در سیستم، افزایش محتوای دانش در محصولات و خدمات - صنعت، کاربردی تر شدن آموزشهای دانشگاهی، افزایش توان رقابتی صنعت و... اشاره کرد - باقری, . - 1382 مطمئنا میزان و دامنه نفوذ هر کدام از این سه نیز به شرایط خاص هر کشور بستگی دارد. مثلا، در ایران به علت سهم حدود 85 درصدی دولت در عرصهی فعالیتهای اقتصادی، مطمئنا باید نفوذ فوقالعاده دولت در عرصهی تمامی کارکردهای اصلی سیستم نوآوری را انتظار داشت. برخی کارکردها به واسطه ماهیت خاص خود، نفوذ گسترده یکی از این سه حوزه را اقتضاء میکنند. دیگر کارکردهای سیستم نوآوری، بسته به وضعیت کشورها، میتواند شاهد ترکیب متفاوتی از حضور سه حوزه دولت، دانشگاه و صنعت باشد. هر چقدر کشورها در مسیر توسعه گامهای موفقتری برداشته باشند، حضور صنعت غیردولتی در کارکردهایی همچون تأمین مالی تحقیقات و نوآوری، انجام تحقیقات و نوآوری، ارتقای کارآفرینی، انتشار تکنولوژی و نهایتا تولید کالا و خدمات بیشتر و موثرتر خواهد بود - باقری, . - 1382 به این ترتیب حکومتها و دولتها باید در کنار وظایف خطیر نظارت، راهبری و حمایت از بخش خصوصی و کسب و کارهای نوپایی که در آن پدید آمدهاند، بسترهای مناسب برای رشد واحدهای فعال اقتصادی خصوصی و به ویژه در بخش صنایع کوچک ومتوسط - SMEs - را فراهم نمایند - انصاری و دیگران, . - 1384
شرکتهای جدید فناورانه محورربه عنوان خروجی دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی، نقش کلیدی را در ارتقاء کارآفرینی و توسعه کسب و کار دانشبنیان بازی میکنند . - O'Shea et al, 2006 - چرا که فناوری ابزار دستیابی به دانشگاه کارآفرین است که با ارایه امکانات و خدمات مناسب روند تبدیل ایدههای علمی به محصولاتی با قابلیت عرضه به بازار را تسهیل میکند - Etzkowitz, 1998 - هم چنین توجه به این پدیده نوظهور میتواند راهگشای بسیاری از مسایل در سیاستگذاری-های مربوط به اشتغال باشد . - Segal, 1986 - با توجه به مباحث مطرح شده، پژوهشگران در این پژوهش قصد تببین جایگاه اقتصاد مقاومتی را در اقتصاد دانش بنیان و رابطه آ ها با یکدیگر را دارند. در ادامه محققین بعد از تشریح اقتصاد مقاومتی مطابق با بیانات مقام معظم رهبری و تبیین مولفه های اصلی آن و همچنین توضیح اقتصاد دانش بنیان، به رابطه آن ها با یکدیگر و جایگاه اقتصاد دانش بنیان در اقتصاد مقاومتی پرداختند.
اقتصاد مقاومتی اقتصاد مقاومتی1 روشی برای مقابله با تحریم ها علیه یک منطقه یا کشور تحریم شده می باشد، در شرایطی که صادرات و واردات هیچکدام برای آن کشور مجاز نمی باشد. اصطلاح اقتصاد مقاومتی اولین بار پس از محاصره غزه در سال 2005 که ناتوانی در امر صادرات امکان صادرات و در نتیجه کشت بسیاری از محصولات کشاورزی از جمله توت فرنگی را کاهش داده بود استفاده شد و ضوابط و معیارهای حاکم بر آن شناسایی گردید. اقتصاد مقاومتی به معنی تشخیص حوز ههای فشار و متعاقباً تلاش برای کنترل و بی اثر کردن آن تأثیرها می باشد و در شرایط آرمانی تبدیل چنین فشارهایی به فرصت است. این اقتصاد در شرایط دشمنی ها و خصومت های شدید می تواند تعیین کننده رشد و شکوفایی کشور باشد. 10 نکته که در بحث اقتصاد مقاومتی دارای اهمیت بسیار میباشد در شکل شماره 1 نشان داده شده است.
مولفههای زیر از بیانات رهبری قابل استخراج است: .1 کارآفرینی
ما باید یک اقتصاد مقاومتی واقعی در کشور به وجود بیاوریم. امروز کارآفرینی معنایش این است. دوستان درست گفتند که ما تحریم ها را دور می زنیم. بنده هم یقین دارم، البته تحریم برای ما جدید نیست، ما سی سال است تحریمیم. همه ی این کارهایی که شده است، همهی این حرکت عظیم ملت ایران، در فضای تحرم انجام گرفته. بنابراین کاری نمی توانند بکنند. خب، ولی این دلیلی است برای همه ی مسئولان و دلسوزان کشور که خود را موظف بدانند، مکلف بدانند به ایجاد کار، به تولید، به کارآفرینی، به پر رونق کردن روزافزون این کارگاه عظیم، که کشور ایران حقیقتا امروز یک کارگاه عظیم است. همه خودشان را باید موظف بدانند - بیانات رهبری در دیدار با کارآفرینان،. - 89/6/16
.2 حرکت بر اساس برنامه، کوتاه تر شدن زمان اجرای برنامه و پرهیز از تصمیم های خلق الساعه و تغییر مقررات از زمان باید حداکثر استفاده انجام شود. حرکت بر اساس برنامه، یکی اط کارهای اساسی است. تصمیم های خلق الساعه و تغییر مقررات، جزء ضربه هایی است که به اقتصاد مقاومتی وارد می شود و به مقاومت ملت ضربه می زند - بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با کارگزاران نظام . - 91/5/3
.3 کاهش اسراف و وابستگی خارجی به نظر ما طرح های اقتصاد مقاومتی جواب می دهد. همین مسئله سهمیه بندی بنزینیکه اشاره کردند، جواب داد. اگر چنانچه بنزین سهمیه بندی نمی شد، امروز مصرف بنزینما از صد میلیون لیتر در روز بالاتر می رفت. توانستند این را کنترل کنند، که خب امروز در یک حد خیلی هست. تحریم بنزین را در برنامه داشتند، اقتصاد مقاومتی تحریم بنزین را خنثی کرد. هدفمند کردن یارانه ها هم در جهت شکل دادن به اقتصاد ملی است، که اینها می تواند هم رونق ایجاد کند-
