بخشی از مقاله
چکیده
امروزه رسیدن به رشد و پیشرفت اقتصادی, به عنوان یک هدف والا,همواره مورد توجه مکاتب و جوامع مختلف بوده است و از موانع مهم رسیدن به این رشد و پیشرفت اقتصادی، مسئله فساد اداری و رانت جویی و نبود فرهنگ سالم اداری می باشد. در این مقاله سعی شده است که این موانع رسیدن به رشد و پیشرفت اقتصادی و لزوم مبارزه با این موانع در فضای امروزه اقتصاد ایران که اقتصاد مقاومتی می باشد،تبیین و توضیح داده شود.
برای مشخص نمودن شرایط امروزه اقتصاد ایران که اقتصاد مقاومتی می باشد،نیاز به ارائه الگویی از این نظام اقتصادی می باشد که با استفاده از روش نظریه پردازی داده بنیاد و بهره گیری از بیانات مقام معظم رهبری - دام حفظه - ، الگوی اقتصاد مقاومتی مبتنی بر منظومه فکری معظم له طراحی شده است.
در پایان نیز راهکارها و پیشنهاد هایی برای مبارزه با این پدیده های شوم اقتصادی - فساد اداری و رانت جویی - و ایجاد بستر فرهنگی مناسب که هماهنگ با اصول و اهداف و اقتضائات و مکانیسم این الگوی اقتصادی می باشد، ارائه شده است و می توان امیدوار بود که با مبارزه جدی با فساد اداری و رانت جویی و ایجاد ساختار فرهنگی سالم،اهداف و نتایج مد نظر الگوی اقتصاد مقاومتی هر چه سریعتر در اقتصاد ایران بروز پیدا نماید و شاهد رشد و پیشرفت روز افزون ایران اسلامی باشیم.
مقدمه
فساد اداری به یکی از مشکلات مهم کشورهای در حال توسعه تبدیل گردیده است. عده ای براین عقیدهاند که اصولاً راهی برای حل این مشکل وجود ندارد. عدهای نیز برآنند که مجازات و تنبیه عاملین فساد تنها راه حل مشکلات مقابله با فساد اداری است. مشکل فساد اداری حل نخواهد شد، مگر آنکه عوامل و ریشههای بروز این پدیده زشت را کشف و ریشهکنی این عوامل را برای مقابله با فساد مهیا گردد.
فساد اداری فعالیت های سرمایهگذاری و اقتصادی را از شکل مولد آن به سوی رانتها و فعالیت های زیرزمینی سوق میدهد و فساد اداری میتواند موجب پرورش سازمانهای وحشتناکی مانند مافیا شود. فساد گسترده و فراگیر یکی از نشانههای ضعف حاکمیت است و عملکرد ضعیف حاکمیت میتواند روند رشد و توسعه اقتصادی را رو به تحلیل برد
یکی از مهم ترین موانع مسئله ی حضور مردم در اقتصاد وحمایت از تولید ملی،مربوط به فساد و رانت خواری می باشد که مقام معظم رهبری به مسئله فساد اشاره می کنند و می فرمایند اگر ما بخواهیم کار اقتصادی درست و قوی انجام دهیم و با مفاسد اقتصادی مبارزه نکنیم،این واقعا نشدنی است.
این موانع را باید جلویش را گرفت. تأکید مقام معظم رهبری را بر اهمیت مبارزه درست با مفاسد اداری و اقتصادی، در حقیقت می توان نقدی برکارنامه چندین ساله این مبارزه دانست. ایشان در کنار تأکید بر آثار زیانبار عدم برخورد جدی با فساد اداری و اقتصادی، یادآور میشوند که تبلیغات درخصوص مبارزه با مفاسد اداری باید صحیح، جدی، پیگیر، هدایت شده و براساس عقل و تدبیر باشد.
این مقاله در صدد آن است که ضمن معرفی مفاهیم فساداداری و رانت جویی به صورت جامع،آثار و زیان هایی را که بر جامعه تحمیل می شود را یادآوری و تبیین نماید و در نهایت نیز راهکارهای مبارزه با این پدیده های شوم اقتصادی را ارائه می دهد. نکته ای که در این باره باید مدنظر قرار داشت،این می باشد که این راهکارها برای از بین بردن این پدیده های شوم و کاهش آسیب های آن بر جامعه، باید هماهنگ با اقتضائات و شرایط نظام اقتصادی هر جامعه باشد تا بتواند بیشترین اثر گذاری را بر اقتصاد بگذارند.
شرایط امروزه اقتصاد ایران که اقتصاد مقاومتی می باشد،دارای ویژگی های خاص خود می باشد که این شرایط خاص و ویژه با توجه به اقتضائات موجود در اقتصاد ایران طراحی شده است. بنابراین برای اینکه بتواند هر برنامه و سیاست عملی در پهنه اقتصاد عملیاتی شود،در ابتدا لازم است که با ویژگی ها و شرایط - اقتضائات - این نظام اقتصادی هماهنگ و موازی باشد تا بیشترین اثر گذاری را در صحنه اقتصاد شاهد باشیم.از اهداف مد نظر این مقاله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-1تعیین مزایای مبارزه با فساد اداری و رانت جویی در فضای اقتصاد مقاومتی
-2تعیین موانع پیش رو برای مبارزه با این پدیده های شوم اقتصادی وموانع ایجاد بستر فرهنگی سالم در فضای اقتصاد مقاومتی
-3شناسایی و معرفی راهکارهای موثر و کارا برای مبارزه با فساد اداری و رانت جویی و بهبود ساختار فرهنگی مناسب در قالب الگوی اقتصاد مقاومتی در این میان برای ارائه راهکارهای موثر برای مبارزه با پدیده های فساد اداری و رانت جویی نیاز به یک الگوی نظری از اقتصاد مقاومتی می باشد که در این مقاله این الگوی اقتصادی با استفاده از روش نظریه پردازی داده بنیاد و با بهره گیری از سخنان مقام معظم رهبری نظریه پردازی و طراحی شده است.
در واقع بر اساس این الگوی طراحی شده برای اقتصاد مقاومتی،اهمیت مبارزه با فساد اداری و رانت جویی تبیین و توضیح داده می شود و در نهایت راهکارهایی که متناسب با شرایط واقتضائات این الگو می باشد، برای مبارزه با این پدیده های شوم اقتصادی ارائه می گردد.
راهکارهای ارائه شده در این مقاله بر اساس روح فرآیند شکل گیری این الگوی اقتصادی می باشد و برای تمامی مولفه ها و ابعاد مختلف الگوی اقتصاد مقاومتی جامعیت دارد و انتظار می رود با شناخت و تبیین این پدیده های شوم اقتصادی و اجرایی کردن راهکارهای مبارزه با آنان، شاهد رشد و شکوفایی روز افزون اقتصاد ایران در چارچوب نظام اقتصاد مقاومتی باشیم.
در ادامه فصل نیز ضمن معرفی جامع مفاهیم مد نظر در این مقاله - رانت جویی،فساد اداری و اقتصاد مقاومتی - و اشاره به پیشینه تحقیقات صورت گرفته در این زمینه ها،به معرفی روش تحقیق نظریه پردازی داده بنیاد پرداخته می شود و سپس با استفاده از این روش تحقیق و بهره گیری از سخنان مقام معظم رهبری،الگوی اقتصاد مقاومتی نظریه پردازی و مدل سازی می شود تا برنامه ها و راهکارها برای مبارزه با فساد اداری و رانت جویی بر اساس اصول و مبانی این الگوی اقتصادی و هماهنگ با مولفه های آن ارائه و پیشنهاد شود.
ادبیات موضوع
درر این قسمت به معرفی مفاهیم رانت جویی،فساد اداری و اقتصاد مقاومتی پرداخته شده است و در ادامه نیز به مرور پیشینه تحقیقات صورت گرفته در مورد این مفاهیم پرداخته خواهد شد.
-رانت جویی
مفهوم لغوی رانت در اقتصاد یعنی هر گونه عایدی بدون تلاش.پس در علم اقتصاد،رانت درآمدی است که بی تلاش به دست می آید.در مفهوم عامیانه،رانت اقتصادی همان سود باد آورده است
