بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، تبیین رابطه هوش سازمانی با تعالی سازمانی معلمان تربیت بدنی شهرستان مرودشت میباشد. روش پژوهش، توصیفی همبستگی است. جامعه آماری پژوهش تمامی معلمان تربیت بدنی - رسمی و پیمانی - شاغل در اداره آموزش و پرورش شهرستان مروردشت است که تعداد آنها 180 نفر می باشد. حجم نمونه آماری با استفاده از جدول مورگان و کرجسی، 118 نفر و روش نمونهگیری، از نوع تصادفی ساده است. ابزار اصلی گردآوری دادهها، پرسشنامههای استاندارد هوش سازمانی آلبرخت - 2003 - ، تعالی سازمانی بر اساس مدل - 2009 - EFQM و تفکر استراتژیک گلدمن - 2005 - بود. تجزیهو-تحلیل دادهها از طریق مدل معادلات ساختاری و تکنیک تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار Lisrel انجام شد. نتایج به دست آمده حاکی از این بود که:
- بین هوش سازمانی با تعالی سازمانی معلمان تربیت بدنی شهرستان مرودشت، رابطه معنادار وجود دارد.
- هوش سازمانی، قادر به پیش بینی تعالی سازمانی معلمان تربیت بدنی شهرستان مرودشت می باشد.
- بین ابعاد هوش سازمانی با تعالی سازمانی معلمان تربیت بدنی شهرستان مرودشت، رابطه معنادار وجود دارد.
مقدمه
موضوع هوش سازمانی به این دلیل که دستیابی به دانایی را در سازمان افزایش داده و باعث پیدایش مزیت رقابتی در آنها گردیده، می تواند سازمانها را بیش از پیش در خصوص پرداختن به مقوله ی سازمان های باهوش و بررسی رابطه ی هوش سازمانی با متغیرها و عوامل درون و برون سازمانی یاری کند - آکگون و همکاران1، . - 2007 بهره گیری از هوش سازمانی و توجه به فرآیند یادگیری در سازمان این امکان را به سازمان ها می دهد تا با به کارگیری اطلاعات موجود از مزایای رقابتی و پیشرو بودن بهره برداری نمایند - تیموری، شامئی و زارعی، - 1396
هوش سازمانی به عنون راهبردی مهم وضروری برای حفظ مزیت رقابتی سازمان و توسعه یافته و به عنوان یک ضرورتی برای دستیابی به بهره وری بیشتر در سازمان ها مطرح شده است بنابراین امروزه با اطمینان کامل می توان ادعا کرد که شناسایی و استفاده از هوش سازمانی می تواند قدرت رقابت پذیری یک سازمان را افزایش دهد و از دیگر سازمان ها متمایز نماید - البرخت2، 2003 ، به نقل از کهن سال، . - 1388
اهمیت و ضرورت پژوهش
جهانی شدن از مهمترین مباحث مطرح در دنیای امروز است که سازمانها ، خواسته و یا ناخواسته در مسیر آن قرار دارند . برای ورود به عرصه رقابت جهانی شرایطی لازم است که باید آن را در مجموعه سازمان فراهم نمود . این امر علاوه بر نیازمندی برعزم و اراده راسخ مستلزم اجرای یکسری برنامه های منسجم در مقوله کاهش هزینه ، بهبود کیفیت و چالاک شدن کلیه بخش های سازمان می باشد. . امروزه برای رقابت در عرصه جهانی باید به دانش فردا مجهز شد ، تا بتوان به سمت پیشرفت و تعالی حرکت نمود.
مدلهای تعالی سازمانی به عنوان چارچوبی برای ارزیابی عملکرد و سنجش میزان موفقیت سازمانها، در استقرار سیستمهای نوین مدیریتی و مدیریت کیفیت جامع، کاربردهای روزافزونی پیدا کردهاند. این مدلها به عنوان زبانی مشترک برای مقایسه عملکرد و میزان موفقیت سازمانها بهکار میروند و به این لحاظ، مبنای طراحی جوایز متعددی قرار گرفتهاند که در کشورهای پیشرفته صنعتی و کشورهای در حال توسعه به سازمانهای برتر اعطاء میشود. یکی از معیارهای مهم در ارزیابی مبتنیبر مدلهای تعالی سازمانی، کارکنان و منابع انسانی میباشند. در واقع، سازمانها با هدفگذاریهای همسو با اهداف راهبردی خود، در حوزه منابع انسانی و تعریف و اجرای رویکردها و فرایندهای مناسب، تلاش میکنند تا در سیستمی یکپارچه، به سوی تعالی حرکت کنند.در محیط پر تغییر دنیای امروز، سازمان های متعالی همواره و به سرعت در برابر تغییر نیازها و انتظارات ذینفعان، چابک، منعطف و پاسخگو هستند. سازمان های متعالی نیازها و انتظارات ذینفعان خود را اندازه گیری و پیش بینی کرده، تجربیات و ادراکات آنها را نظاره و عملکرد سایر سازمان ها را بررسی می کنند. در این سازمان ها، اطلاعات مربوط به ذینفعان فعلی و آینده، جمع آوری شده و به منظور تعیین، به کارگیری و بازنگری خط مشی ها، استراتژی ها، اهداف، مقاصد، شاخص ها و برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت مورد استفاده قرار می گیرد. این اطلاعات می تواند در دستیابی به مجموعه متوازنی از نتایج مورد انتظار ذینفعان کمک کند.
تعالی سازمانی تحت تاثیر عوامل مختلفی می باشد که محقق در این تحقق به بررسی هوش سازمانی می پردازد. یکی از ابزار های بی نظیر و جدید به منظور بقا در میان رقبای خویش استفاده از هوش سازمانی3 می باشد هوش سازمانی به عنوان راهبردی مهم و ضروری برای حفظ مزیت رقابتی سازمان ها و صنایع توسعه یافته و به عنوان یک ضروریت برای دستیابی به بهره وری بیشتر در سازمان ها و صنایع کوچک و بزرگ مطرح شده است - کهن سال ، . - 1388 هوش سازمانی به دنبال آن است که با سنجش وضعیت هوشمندی سازمان ها، تواناییها و ضعف ها آن را شناسایی و براساس نتایج به دست آمده، راهکار های لازم را برای بهبود هوش سازمانی و در نهایت بهبود عملکرد سازمان را ارائه نماید - جعفری ، . - 1389شناسایی هوش سازمانی این امکان را به سازمان می دهد که بتواند نیاز به تغییرات را تشخیص دهد و امکان بهینه سازی فرایند و بهبود عملکرد خود و زیر مجموعه وابسته را فراهم سازد و با به کار گیری راه حل های هوش سازمانی می تواند میزان تعهد کارکنان نسبت به سازمان را افزایش داده و زمینه مناسبی جهت شکوفایی استعداد های بالقوه کارکنان وافزایش بهره وری در سازمان را فراهم نمایند . - کهن سال، - 1388هوش سازمانی سبب می شود که سازمان ها اگاهتر در بازار رقابتی ظاهر شوند و همانند انسان ها که از طریق هوش خود با محیط می پردازد و از دانش و تجربه خود برای حل مشکلات استفاده می کنند ،سازمان ها نیز در کسب و کار از طریق ابزار ها، چهار چوب ها و روش های هوش سازمانی به صورت هوشمندانه به تطبیق با محیط ،حل مشکلات،کا هش هزینه ها و افزایش سود می پردازد. سرمایه گذاری در این زمینه سبب کسب مزیت رقابتی برای سازمان می شود.
هدف پژوهش
- تعیین رابطه هوش سازمانی با تعالی سازمانی معلمان تربیت بدنی شهرستان مرودشت
تعاریف مفهومی
- هوش : هوش توانایی ذهنی است و قابلیتهای متنوعی همچون استدلال، برنامهریزی، حل مسئله، تفکر انتزاعی، استفاده از زبان، و یادگیری را در بر میگیرد.
- هوش سازمانی: - آلبرخت4، - 2003 معتقد است که هوش سازمانی توانایی است که تمام توان فکری سازمان را به حرکت وا می دارد و این توان فکری را بر دستیابی به رسالت و ماموریت خود متمرکز می کند.
- تعالی سازمانی: یکی از مباحثی که بسیاری از سازمان ها بدنبال ان هستند و با وجود اینکه چندین سال از عمر آن می گذرد، اما همچنان جدید است، مباحث مرتبط با تعالی سازمانی و جایزه های کیفی است.معمولا سازمان ها در کنار پیاده سازی سیستم های مدیریت کیفیت و استانداردهای ایزو، علاقه و رقبت فراوانی به اجرا و پیاده سازی مدل های تعالی سازمانی هستند. مدل تعالی سازمانی الگویی است ایده آل به منظور رشد وارتقاء سازمانها از طریق شناسایی نقاط قوت وتعریف فرصت های قابل بهبود.
- مدل :EFQM مدل تعالی سازمانی مدلی است که ارزیابی و عملکرد سازمانها را اندازه گیری می کند. این مدل به سازمان ها کمک می کند تا با مقایسه وضعیت موجود و مطلوب خود تفاوت ها را شناسایی کنند، سپس با بررسی علل وقوع این تفاوتها راه حل های بهبود وضع موجود را پیدا و آنها را اجرا نماید.
امروزه ابزارها و روش های مدیریتی بیشماری وجود دارد. مدل EFQM یک دید جامع و سرآمدی کل نگر از سازمان را ارائه می کند و می توان از آن برای شناخت تفاوت های آنها و برقراری ارتباط بین روشهای مذکور استفاده نمود. بنابراین این مدل را می توان در رابطه با هر تعداد از این ابزارها بر اساس نیازها و اهداف سازمان مورد نظر به عنوان یک ساختار فراگیر و جامع برای بهبود سرآمدی و توسعه پایدار آن استفاده کرد .
