بخشی از مقاله
چکیده
هدف از پژوهش حاضر رابطه هوش هیجانی و سلامت روانی معلمان تربیت بدنی بود.جامعه آماری تحقیق شامل 100 نفر از با برابر آن حجم و کل شمار صورت به آماری نمونه گیری معلمان تربیت بدنی شهرستان قیر وکارزین و جهرم بود و روش شد، که 50 دبیر زن و 50 دبیر مرد را شامل می شد. برای دستیابی به اهداف تحقیق، از پرسشنامه گرفته نظر در جامعه حجم استفاده شد، روایی هر دو پرسشنامه به تایید 13 نفر از GHQهوش هیجانی سیبریا شرینگ و پرسشنامه سلامت عمومی متخصصین رسید و پایایی آنها در یک مطالعه مقدماتی با 30 نفر آزمودنی - معلمان تربیت بدنی - مورد بررسی قرار گرفت و پایایی آنها به ترتیب 0/936و 0/859 محاسبه شد.
به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده ، از روش های آماری B استودنت تک نمونه ای، رگرسیون خطی ساده، tتوصیفی و روش های آماری استنباطی از جمله کلموگروف -اسمیرنوف، استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که میانگین هوش تحلیل واریانس یک راهه، آزمون تعقیبی شفه و توسط هیجانی دبیران تربیت بدنی در سطح مورد انتظار و سلامت عمومی پایین تر از سطح متوسط مورد انتظارمی باشد و برای تمام - مقاطع تدریس براساس جنسیت بین هوش هیجانی و سلامت روانی معلمان هم بستگی مثبت و معنادار وجود دارد.
که برای تمام مقاطع تدریس براساس p>0/05 اما این همبستگی در مقطع ابتدایی برای معلمان زن معنادار نمی باشد جنسیت بجز معلمان زن مقطع ابتدایی هوش هیجانی می توانند بخشی از واریانس سلامت روان معلمان را به صورت معنادار تبین کنند و ضرایب تاثیر برای معلمان مرد مقطع ابتدایی،زن مقطع راهنمایی،مرد مقطع راهنمایی ،زن نشان می دهد که هوش هیجانی با tمقطع دبیرستان مرد مقطع دبیرستان می باشد و با توجه به آماره های اطمینان 99 درصد می تواند تغیرات مربوط به سلامت روان در این مقاطع با توجه به جنسیت معلمان را پیش بینی کنند و تحلیل واریانس نشان داد که بین هوش هیجانی معلمان رابطه معناداری وجود ندارد ولی از نظر متغیر Fهم چنین شاخص سلامت روانی، مقطع ابتدایی از دیگر مقاطع کمتر بود.
واژگان کلیدی: هوش هیجانی، سلامت روانی، معلمان تربیت بدنی
مقدمه
مهم ترین عامل در نیل به اهداف هر سازمان ، نیروی انسانی است .در آموزش و پرورش به دلیل اهداف معنوی و تربیتی، معلمان به عنوان مهم ترین عوامل اثرگذار در تعلیم و تربیت محسوب می شوند سرمایه گذاری بیشتر روی نیروی انسانی آموزش و پرورش - معلمان - به معنای افزایش دانش و قدرتمند کردن زیر بنای جامعه است .معلم تربیت بدنی نیز به عنوان جزئی از این نیروی انسانی در آموزش و پرورش وظایف خطیری هم چون ایجاد آمادگی بدنی، ایجاد صفات اخلاقی و اجتماعی پسندیده، پر کردن صحیح اوقات فراغت و آموزش شیوه درست زندگی به دانش آموزان را بر عهده دارد.
هم چنین معلمان تربیت بدنی از طریق فعالیت های جسمانی و حفظ بهداشت و تندرستی دانش آموزان، در دست یابی به اهداف تعلیم و تربیت عمومی وظیفه ی دشواری دارند و باید از سطح مطلوب توانمندی های فردی و مدیریتی برخوردار باشند به نظر می رسد شغل معلمان ،به ویژه در بخش تربیت ،ا ز جمله مشاغلی است که به سطح بالایی از هوش هیجانی نیاز دارد ، زیرا معلمان تربیت بدنی به رابطه ی تنگاتنگ با دانش آموزان نیاز دارند و نقش حیاتی در تکامل رفتار، نگرش، مهارت ها و دادن اطلاعاتی که آنها برای فعالیت بدنی در طول زندگی نیاز دارند، بازی می کنند
یارمحمدی منفرد و همکاران هوش هیجانی1شامل شناخت و کنترل هیجان های خود است.
به عبارت دیگر، هوش هیجانی شامل توانایی انجام استدلا دقیق در مورد احساسات عاطفی، برای ارتقاء سطح تفکر است و به عنوان زیرمجموعه ای از هوش اجتماعی تعریف شده است ؛ یعنی توانایی کنار آمدن با مردم، مهار هیجان ها در روابط با انسان ها و توانایی ترغیب یا راهنمایی دیگران. همچنین ویژگی هایی همچون توانایی برانگیختن خود، استقامت و پایداری در مقابل شکست، از دست ندادن روحیه، پس راندن افسردگی و یأس در هنگام تفکر، همدلی و صمیمیت و امید داشتن را در بر میگیرد.
افراد دارای هوش هیجانی بالاتر می توانند با موفقیت بیشتری با مشکلات موجود در محیط های کاری و زندگی شان مقابله کنند و از سلامت بیشتری برخوردار باشند، و هم چنین هوش هیجانی نقش مهمی در بهبود عملکرد جسمی و روانی افراد داشته و نظم هیجانی نقش تعیین کننده های در روابط بین عوامل فشارزا وسلامت جسمی ایفا می کند فعالیت های بدنی منظم راهی ایمن و مطمئن برای کاهش اختلالات روانی شایع در جامعه از قبیل اضطراب، تنیدگی و افسردگی است که تاثیر زیادی بر سلامت روانی افراد دارد که در همین راستا وانگ 5 و همکاران در پژوهشی نشان داد فعالیت بدنی به هر شکلی می تواند در حفظ و تأمین سلامت روانی نقش داشته باشد.
سازمان بهداشت جهانی، سلامت را چنین تعریف می کند: سلامت حالت بهزیستی کامل جسمانی، روانی و اجتماعی است و صرفا عدم بیماری و ضعف نیست سلامت روانی7 نیز احساس رضایت و بهبود روانی و تطابق اجتماعی با موازین مورد قبول هر جامعه، وهمانند سلامت جسمی ، چیزی فراتر از نبودن بیماری یا سایر مشکلات است . پژوهشگران معتقدند سلامتی و بیماری یک حالت مطلق و مستقل نیست، بلکه فرایندی است که عوامل فرهنگی ، اجتماعی و روان شناختی بر آن تاثیر گذارند تماس نزدیک معلم با دانش آموزان و نفوذی که بر آنها دارد،نقش مهمی در سلامت فکری و روانی آنها ایفا می کند.
با توجه به همسانی اهداف آموزش و پرورش و بهداشت روانی که مقصود هر دو ساختن انسان هایی سالم، مفید وخوشبخت است، ضرورت چنین بررسی هایی در آموزش و پرورش مهم تلقی می شود.اگر وضعیت سلامت روانی معلمان شناسایی گردد و به منظور بهبود سلامت روانی آنان برنامه ریزی شود ، عملکرد تحصیلی دانش آموزان نیزبه تبع بهتر می شود بررسی کوکارو درباره رابطه هوش هیجانی و سلامت روانی دریافتندکه هوش هیجانی بالاتر با سلامت روان شناختی بیشتر مرتبط است و در این میان معلمانی که دارای هوش هیجانی بالایی بودند از دانش آموزان خلاقتری برخوردار هستند. بنابراین با توجه به یافته ها، با افزایش هوش هیجانی می توان عملکرد معلمان را بهبود بخشید و این امر ممکن است در یادگیری دانش آموزان اثر گذار باشد.
بنابراین هوش هیجانی عامل مهمی است که معلمان تربیت بدنی باید همزمان با کسب مهارت ها و توانایی های لازم برای موفقیت در زمینه کاری خود، این مهارت را نیز پرورش دهند. ازاین رو ضرورت ایجاب میکند که به منظور حفظ اعتبار و ارزش رشته تربیت بدنی و دبیران آن به عواملی که موجب عملکردهای نامطلوب محیطی، سازمانی یا فردی میشوند، توجه شود تا بتوان درک درستی از آنها به دست آورد و از طریق راهبردهای مناسب سلامت روانی این عوامل را کنترل کرد.
از طرف دیگر، همان طور که ملاحظه میشود، مدل های مفهومی پدیده اینسبتاً جدید هستند که اغلب با تفکر جدید در مورد اهداف توسعه همراه بودهاند و بیشتر تحقیقات صورت گرفته در زمینه کیفیت زندگی در مورد بیماران و گروههای درمانی بوده و کمتر در گروههای بدون سابقه بیماری و سالم و بخصوص دبیران تربیت بدنی صورت گرفته است. ازاین رو در این پژوهش سعی خواهد شد با بررسی جامع سلامت روانی و هوش هیجانی در معلمان تربیت بدنی و همچنین منابع و عوامل تاثیر گذار بر سلامت روانی معلمان تربیت بدنی در شهرستان قیروکارزین و جهرم مطالعه شود.
روش تحقیق
از آنجا که این تحقیق با هدف برخورداری از نتایج یافته ها برای حل مسائل موجود بکار می رود، لذا نوع تحقیق کاربردی میباشد و چون در این مطالعه محقق به دنبال بدست آوردن اطلاعاتی درباره دیدگاه ها و نظرات افراد مختلف می باشد، لذا ماهیت تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی و به لحاظ روابط بین متغیرها از نوع همبستگی است.
