بخشی از مقاله
چکیده
شهرهای گذشته به لحاظ ساختاری بیشترین انطباق را با طبیعت داشته اند و تعامل بین انسان و طبیعت توسط خود طبیعت برقرار می گشت. این تعادل مدت زمان بسیار طولانی در طول تاریخ همواره پابرجابود تا اینکه از قرن نوزدهم میلادی با پیشرفت سریع تکنولوژی و به تبع آن افزایش روند شهرنشینی این رابطه گسسته شده و تعادل دیرینه آن برهم خورده است.
نادیده انگاشتن محیط طبیعی در پی ساخت و سازهای بی رویه منجر به جایگزینی محیط های طبیعی با مناظر انسان ساخت خشک و بی روح شده است. مجموعه ی این رخدادهای جدید تاثیرات پیچیده و پیش بینی نشده ای بر زندگی انسان ها ، محیط کالبدی شهرها و حتی گونه های جانوران و پوشش گیاهی برجا گذارده و در نهایت تعادل و توازن زیستی بین انسان و شهر و طبیعت را برهم زده و به شکننده ترشدن اکوسیستم های حیاتی شهر منجر گشته است .
توجه به این رابطه گسسته میان شهر با طبیعت و بسط نابسامانی های ناشی از نبود این رابطه، اتخاذ تدابیر ویژه و راهگشا ،به منظور برقراری مجدد این رابطه و ایجاد فضای شهری همپیوند با طبیعت را ضروری می نماید.این نوشتار در صدد است که در راستای طرح پژوهشی،پس از بررسی رابطه میان شهر با طبیعت از گذشته تا به امروز به تحلیل نحوه ی برقراری پیوند بین شهر با طبیعت موجود در آن از طریق بررسی انواع رویکردهای شهرسازی درباره پیوند شهر با طبیعت بپردازد و در انتها با توجه به همپوشانی اصول این رویکردها، معیارهای طراحی همپیوند با طبیعت ارایه خواهد شد.
مقدمه
پیشرفت سریع تکنولوژی و به تبع آن افزایش روند شهرنشینی این رابطه گسسته شده و تعادل دیرینه آن برهم خورده است. رشد سریع مناطق شهری و تمرکز جمعیت ، نیاز روزافزون به مسکن و توسعه زیرساخت ها ، ورود وسایل نقلیه موتوری به شهرها و بسیاری موارد دیگر از ضرورت تبعیت انسان از طبیعت کاسته و منجر به بی توجهی نسبت به ویژگی های طبیعی بشر شده است. به گونه ای که معضلات و مشکلات عدیده ای برای محیط زیست و سلامت انسان ها به بار آورده است .
می توان گفت که امروزه جهان بعد از به بن بست رسیدن در بسیاری از مسایل به سوی ارزش های بنیادی رابطه انسان و طبیعت در حرکت است . هماهنگ زیستن با طبیعت و نه غلبه کردن برآن اساس فکری بسیاری از حرکت های جهان صنعتی شده است . با این نگاه مدت زیادی است که متخصصان در حوزه های مرتبط با محیط شهری مانند فردیک المستد - 1870 - و ابنزرهاوارد - 1898 - ، شیوه های متفاوتی برای ظهور طبیعت در شهر پیشنهاد نموده اند .
با وجود ارزشمندی این تفکرات به هرحال اینگونه از طبیعت شکل بازسازی شده از طبیعت است که زیر سلطه انسان قرار دارد و ارزشهای ذاتی آن در زیر لایه های عملکردی مورد نظر بشر نادیده گرفته شده است .اما امروزه این موضوع مطرح است که با نگاهی نو به رابطه شهر و طبیعت ،شهرها باید پوست بیندازند و چهره ای تازه بیابند و امکان باز زنده سازی فرایندهای ضروری بوم شناسی را در محیط شهری فراهم آورند .
هرچند مک هارگ - 1386 - در کتاب " طراحی با طبیعت " ضرورت این مساله را مطرح کرده بود اما این تفکر تا سالهای متمادی نتوانست در فرایندهای برنامه ریزی شهری در عمل تاثیر بگذارد . او در این کتاب با پیوند دادن ارزشهای سیستمهای طبیعی مانند تالاب ها ،آبخیزها و جنگل ها با محیط شهری و تدوین اصول اولیه برای ارزیابی بوم شناسی که تاکنون رشته متفاوت تصور می شد ،مسیرجدیدی را در برنامه ریزی محیطی منظر و تحلیل محیط شهری براین اساس گشود . با این درک که فرایندهای طبیعی لازمه ی زندگی سالم بر روی زمین هستند . مشخص است که تمام فعالیت های انسانی باید در این رابطه و جریان مورد توجه قرار گیرد
مفهوم طبیعت
مفهوم طبیعت و چگونگی نگاه به آن در طول تاریخ از مفاهیم بنیادین در تفسیرهستی ، علم و هنر بوده است . - فلاحت، شهیدی ، - قبل از شکل گیری کلان شهرهای صنعتی ، واژه ی طبیعت به معنای سرشت و مزاج به کار می رفت ، می گفتند فلانی طبعش گرم است یا طبعش سرد است . معادل این اصطلاح در زبان های غربی - - NATURE از ریشه NAT به معنای زایش ، زاد که گویای خاصیت ذاتی یا جوهر هر چیز بوده است گرفته شده است . و این نشانگر آن است که مهمترین ویژگی ذاتی طبیعت خلق و زایش همیشگی آن است
اهمیت وجود طبیعت در زندگی شهری
افزایش شتاب زندگی مدرن شهری و گسترش فرهنگ بی تفاوتی مدرن شهرنشینان منجر به کاهش تعاملات اجتماعی شهروندان با یکدیگر و در نتیجه غفلت از اهمیت فضاهای عمومی بسترساز برای این تعاملات اجتماعی شده است .اهمیت وجود طبیعت در شهر و زندگی شهرنشینان از این روست که بستر ساز ایجاد فضاهای عمومی جهت برقراری تعاملات اجتماعی شهروندان با یکدیگرند .در واقع هم از دیدگاه تامین نیازهای زیست محیطی شهر نشینان و هم از نظر تامین فضای فراغتی و بستر ارتباط و تعامل اجتماعی آنان جایگاهی در خور اهمیت دارد
از دیدگاه طراحی و برنامه ریزی شهری ، گسترش طبیعت و اندام های طبیعی در زندگی شهری مفهومی وسیع تر از توسعه پوشش گیاهی و بهبود شرایط محیط طبیعی شهر دارد
