بخشی از مقاله
چکیده
اغلب نظریات اندیشمندان غربی و اسلامی دانش مدیریت این است که انسان در بستر فرهنگی و ارزشی خود اقدام به فعالیت میکند. بنابراین، لازم است مدلها و نظریات مرتبط با منابع انسانی در سازمانهای هر جامعه نیز بر اساس فرهنگ و ارزشهای آن جامعه تعریف گردد. در این راستا، محققان با توجه به اهمیت، نفوذ و جایگاه دین اسلام در عصر حاضر، به بررسی کتاب آسمانی این دین، یعنی قرآن کریم که بر مبنای اعتقادات مسلمانان، کتاب زندگی فردی و اجتماعی است، پرداخته و سعی نمودهاند که مؤلفههای راهبردی جذب منابع انسانی را بر اساس آن استخراج نمایند. محققان با استفاده از روش تحقیق تحلیل محتوا به بررسی آیات قرآن کریم و تفسیر آنها بر اساس دو تفسیر ارزشمند المیزان و نور پرداختهاند که با بررسیهای صورت گرفته، 88 آیه مرتبط با جذب منابع انسانی در قرآن کریم شناسایی نمودهاند. محققان سپس از طریق فرآیند کدگذاری باز مفاهیم استخراجی از این آیات، به 100 مفهوم دست یافته و با گروهبندی این مفاهیم به 42 گروه و دستهبندی این گروهها در 3 دسته شامل: جهتگیری استراتژیک، اصول حاکم، و معیارهای - سلبی و ایجابی - جذب، مؤلفههای راهبردی جذب منابع انسانی را بر اساس آیات قرآن کریم ارائه نمودهاند.
مقدمه
مدیریت منابع انسانی سازمان ها مستلزم شناخت درست انسان، جایگاه انسان، ویژگی ها و خصوصیات انسانی است و این امر نیازمند بهره گیری از تعالیم و آموزه های دینی، به خصوص قرآن کریم، به عنوان بهترین راهنمای بشر، از سوی پروردگار عالم است. "هدف اصلی مطالعات علوم انسانی، رشد انسان است. اگر انسان جهان را بشناسد و به تعبیری، از علوم بشری طرفی ببندد، ولی خویشتن خود و پیوندش با جهان آینده و خدا را شناسایی نکند، به جای این که جهان را در خدمت بشر نهد، بشر را در خدمت طبیعت دنیایی میگذارد. پس برای جامعه بشری، هیچ امری ضروری تر از شناخت حقیقت انسان نیست." - جوادی آملی، 1389، . - 74 لذا چنانچه بخواهیم منابع انسانی خود را به خوبی مدیریت کنیم، اکتفا به منابع و مدل های مدیریتی غیر بومی و به خصوص غربی پاسخگوی این نیاز اساسی نیست، زیرا دیدگاه و آبشخور فکری اندیشمندان و صاحبنظران غربی، مبتنی بر مکاتب فکری سرمایه داری و سکولاریسم است که شناخت درستی از انسان ندارند و نمی توانند به همه ابعاد نیازهای انسان که شامل نیازهای جسمی، روحی و معنوی است، توجه کنند. " بشریت از همه مکاتب و ایدئولوژیهای مادی، اعم از مارکسیسم، لیبرال دموکراسی و ناسیونالیسم سکولار عبور کرده و در آغاز دوران جدیدی است که بزرگترین نشانه آن، توجه ملت ها به خدای متعال، استمداد آنها از قدرت لایزال الهی و اتکای ملت ها به وحی است." - سخنرانی مقام معظم رهبری، - 90/11/10 "بررسی های اولیه در منابع اسلام، وجود گزاره های مهم، حساس و تصمیم سازی را در زمینه های مختلف زندگی فردی و جمعی نشان می دهد و به نظر می رسد که دین اسلام برای موضوعات مختلف در زندگی انسان ها برنامه و مدل ارائه کرده است." - واسطی، 1388، . - 17 از این رو، نیازمند بررسی آموزه های قرآن کریم و بهره برداری از تفاسیر معتبر و ارزشمندی همچون تفسیر المیزان اثر علامه طباطبایی و نیز روایات اهل بیت علیهم السلام هستیم تا به شناخت درستی از انسان و نیازهای او رسیده و برای مدیریت آن، مولفه های مدیریت منابع انسانی را بر اساس قرآن کریم تبیین و مدل مناسب را طراحی نماییم.
یکی از مؤلفههای مهم در چرخه مدیریت منابع انسانی از بدو ورود کارکنان تا خروج ایشان از سازمان، مؤلفه جذب است. شاید بتوان گفت که جذب، زیربناییترین مؤلفه مدیریت منابع انسانی است، چرا که اگر سازمان به درستی و بر اساس نیاز واقعی خود، اقدام به جذب ننماید، و بدون داشتن اصول و معیارهایی برای جذب، افرادی را جذب سازمان نماید، همواره با چالشی بزرگ مواجه است و با هر آموزش و توسعه و پرداخت دستمزدی، نمیتواند به اهداف خود دست یابد. بر این اساس، توجه به مؤلفه راهبردی جذب و تعیین شاخصها و معیارها و هماهنگی و همسویی جذب با سایر زیربخشهای مدیریت منابع انسانی، میتواند سازمان را به اهداف خود برساند. در این مقاله، نگارندگان به بررسی مؤلفه جذب از دیدگاه قرآن پرداخته و با استخراج شاخصها و معیارهای جذب، و تبیین مؤلفههای مربوطه، چارچوب مناسبی برای جذب ارائه نمودهاند از آنجا که یکی از عناصر اصلی و تأثیرگذار در فرهنگ ما ایرانیان دین مبین اسلام و قرآن کریم است، لذا مسأله مورد نظر در این تحقیق، عدم تبیین مولفههای جذب منابع انسانی مبتنی بر آموزههای قرآن است که موجب عدم
