بخشی از مقاله
چکیده
بیان مسأله؛ از آنجا که منابع انسانی در سازمانها به عنوان باارزشترین سرمایه سازمان به حساب میآید و منبع اصلی هر سازمانی به شمار میآید، کارآمدتر کردن و توانمند کردن منابع انسانی از اهمیت به سزاي برخوردار میشود. توانمند کردن منابع انسانی تنها با آموزشهاي فنی و تخصصی حاصل نمی- شود، بلکه علاوه برآموزشهاي فنی و تخصصی عوامل دیگري نیز بر توانمندسازي منابع انسانی تأثیر گذار است که این تحقیق به آن بعد دیگر توانمندسازي از منظر قرآن کریم نگریسته است. هدف از این تحقیق تبیین مفهوم و گذارههاي تأثیر گذار بر توانمندسازي منابع انسانی از منظر قرآن کریم است.
روش تحقیق به کارگرفته شده، روش تحقیق دادهبنیاد است که با استخراج 55 مضمون و دسته بندي آن به هفت عنوان کلیتر و در سه راهبرد تدوین شده است. با توجه به تحقیقی که صورت گرفت میتوان چنین بیان کرد که قرآن کریم به موضوع توانمندسازي منابع انسانی در همه ابعاد آن توجه کرده است و با توجه به معرفی که خداوند از انسان در قرآن کرده است راهکارهاي مطلوبی را میتوان براي توانمندسازي انسان از قرآن بدست آورد.
یافتههاي تحقیق عبارت است از اینکه گذارههاي مانند: ایمان و امدادهاي غیبی، هدایت بخشی، رشد، اعتماد به نفس، توکل، تعهد و تخصص، تجربه و مشورت بر توانمندسازي منابع انسانی تأثیرگذار هستند. این تحقیق با توجه به محدویتهاي که داشت بخش اندکی را از دریاي بیکران قرآن کریم برداشته است. میتوان آن را در گذارههاي دیگر مانند علم، تقوا، عدالت، قدرشناسی و... بسط و گسترشش داد.
مقدمه
ویژگی سازمان هاي امروزي پویایی، پیچیدگی، ابهام و سنت گریزي است. و لذا تغییر جزء لاینفک و ذات سازمان هاي هزاره سوم شده است. بر همین اساس توجه به نیروي انسانی در سازمانها در طی سالهاي اخیر بخش عظیمی از سرمایه را به خود اختصاص داده است. مدیران میدانند که هرقدر درزمینه توسعه و ارتقاي منابع انسانی سرمایه گذاري کنند، موفقیت و برتري رقابتی سازمان خود را تضمین کرده است.
بنابراین یکی از مؤثرترین راه در عرصه رقابت توانمند کردن منابع انسانی در سازمانهاست. براساس دیدگاه اسلام، انسان اشرف مخلوقات و خلیفه خداوند در زمین است - بقره - 30/، و خداوند عالم به تمام جنبههاي انسان است، از اینرو بهتر میتواند عوامل تأثیر گذار بر توانمندسازي انسان را معرفی کند. از این باب این مقاله سعی دارد توانمندسازي انسان را از منظر قرآن کریم مورد تحقیق قرار دهد.
مبانی نظري تحقیق
واژه توانمندسازي «empower» در فرهنگ فشرده آکسفورد »قدرتمند شدن«، »مجوز دادن«، »ارائه قدرت« و »توانا شدن« معنا شده است. در معناي خاص قدرت بخشیدن و دادن آزادي عمل به افراد براي اداره خود و در مفهوم سازمانی به معناي تغییر در فرهنگ و شهامت در ایجاد و هدایت یک محیط سازمانی است. - منوریان. نیازي, - 1385 براي واژه Empowerment در زبان فارسی، معادلهاي: توانا ساختن، قادر ساختن، خوداتکائی، تواناسازي، توانمندسازي و... بکار برده میشود. ولی اصطلاح »توانمندسازي« نسبت به سایر واژهها رواج بیشتري پیداکرده است. - فرهی
ازآنجاي که موضوع این تحقیق توانمندسازي منابع انسانی در قرآن کریم میباشد، بنابراین شایسته است که معادل این واژه در زمان عربی و مخصوصاً منابع دینی موردتوجه قرار گیرد. بر اساس تحقیقی که یکی از پژوهشگران در خصوص معادل عربی واژه توانمندسازي انجام داده و از روشهاي مصاحبه با کارشناسان، اولویت سنجی با تست خبرگی، معنایابی از لغتنامهها و مفهوم شناسی اصطلاحی بهره برده اند، به این نتیجه رسیدند که معادل عربی این واژه، کلمه »رشد« می باشد. کارشناسان، لغت یا لغاتی دیگري را نیز به عنوان واژه معادل براي »توانمندسازي« معرفی کردهاند که عبارتند از: استوي، اشده، بلوغ، توفیق، تربیت، رشد، سعه، سداد، قدرت...، قوت و کمال. از میان لغات مذکور مناسب ترین واژه براي معادل توانمندسازي واژه »رشد« است.
تعریف توانمندسازي
اولین تعریف رسمی از واژه توانمندسازي به سال 1788 برمی گردد که در آن توانمندسازي به عنوان تفویض اختیار در نقش سازمانی مطرح شد و این اختیار بایستی به فرد اعطا یا در نقش سازمانی وي دیده میشد. در سالهاي اخیر، واژه توانمندسازي به بخشی از زبان روزمره مدیریت تبدیلشده است.
