بخشی از مقاله
چکیده
یکی از فرایندهایی که در سالهاي اخیر در کنار تأکید بر فرایندهایی نظیر یادگیري اجتماعی و شبکهسازي در مباحث ترویج کشاورزي مورد توجه قرار گرفته است، مدیریت تضاد میباشد. این در حالی است که عواملی نظیر ساختار اجتماعی اقتصادي مناطق روستایی، قوانین و مقررات سازمان ترویج کشاورزي، تفاوت کشاورزان در دسترسی به منابعی نظیر آب، زمین و تسهیلات و همینطور نگرش ها، نیات، ترجیحات و باورهاي متفاوت در ذينفعان مختلف باعث ایجاد تضاد و ناسازگاريهایی براي رسیدن به اهداف مورد نظر آنها میگردد. در این میان، مدیریت تضاد میتواند راه حل مناسبی براي حل و فصل این تضادها باشد. یکی از استراتژيهایی که ترویج کشاورزي می تواند در مدیریت تضاد از آن استفاده کند، مذاکره تلفیقی در حل تضادها میباشد. در این راهحل، یکی از طرفین نسبت به طرف مقابل چیزي را از دست نمیدهد و بر اساس توافق جدید مسائل را دنبال میکنند. در واقع در این روش که راه حل برد- برد نام گرفته است، هر دو طرف معامله به طور مشابهی سود میبرند. بنابراین ترویج میتواند نقش میانجی را براي حل و فصل تضادها بر عهده بگیرد. مقاله حاضر که به روش کتابخانهاي تدوین شده است در صدد است تا با تبیین آسیب شناسی فرایند مشارکت توسط تضادها و ناسازگاريها، مهارتهاي مورد نیاز مروجین به عنوان میانجی در حل تضادها، شبکه متدولوژیکی براي تسهیلسازي مذاکره تلفیقی، پیشنیازهاي مذاکره تلفیقی و شرایط لازم براي حل تضادها با بهره گیري از مذاکره تلفیقی را ارائه دهد.
-1 مقدمه
تضاد به عنوان فرایندي جداییناپذیري از زندگی اجتماعی متأثر از زمینه و ساختاري است که سبکها و شیوههاي متنوع زندگی را به وجود میآورد. در حقیقت فرهنگ موجود در هر جامعه که هنجارها و قواعد اجتماعی را میسازد و رفتارهاي بیناشخصی افراد را سازماندهی میکند، عامل تأثیرگذاري بر روي ارزشها، جهتگیريهاي ارتباطی و افراد جامعه میباشد . - Koc, 2010 ; p90 - در این مورد، محیط اجتماعی، شبکهاي - Leeuwis, 2003 - 1 از ذينفعان مختلف با علایق، ارزشها، ترجیحات و هدفهاي متنوع را در سطح ملی و فراملی به وجود میآورد که چنین اختلافاتی منشأي براي ایجاد کشمکشها و تضادها بین آنها خواهد بود.
با مطرح شدن نظریههایی همچون یادگیري اجتماعی، فرا نرمال - Leeuwis, 2003 - 1، کشاورز در الویت - Chambers, 1997 - شبکهها - Murdoch, 2000 - و تعریف مجددي از مفهوم نوآوري به عنوان همکاري و مشارکت بین سه جز، فنی، انسانی و محیطی، بر اهمیت فعالیتهاي جمعی و مشارکتی و درگیرشدن ذینفعان مختلف با علایق، ارزش ها و اترجیحات متنوع براي دستیابی به راهحلهاي جدید و موثر مشکلات و تدوین و برنامهریزي بهتر امور افزوده شده است. فرایند مشارکت به عنوان شاخص سلامت اجتماعی، جامعه برابر و پویا - Shortal, 2008 - ، در عین حال که میتواند مجرایی براي حل و مدیریت تضادها باشد - Tommasoli, 2005 - ، خالی از کشمکشها و اختلاف نظرات نخواهد بود - ابدي و لاچینی، . - 1385 در جامعه روستایی نیز به علت وجود تنوع در ارزشها، ترجیحات، نیات و نگرشهاي گروههاي مختلف روستائیان و دسترسی متفاوت ذينفعان گوناگون به منابع تولید و وجود منابع مختلف قدرت باعث ایجاد تضادها و کشمکشهایی خواهد شد. این در حالی است که علایق متضاد درون مناطق روستایی مانعی براي راهحلها و رسیدن افراد به سازگاري میباشد . - Veron, 2001 - بنابراین، هر گونه عمل گروهی چه در زمینه زندگی خانوادگی و چه در زمینه کشاورزي و یا فراتر از آن در مسائل کشوري و یا بینالمللی با یکسري از برخوردها و تناقضاتی روبرو است، چرا که گروهها و عوامل موثر در یک فرایند داراي ارزشها و هنجارهاي متفاوتی هستند که این عوامل بر نحوهي عملکرد آنها تاثیر میگذارد - ابدي و لاچینی، . - 1385 به هر حال، تضادها نه تنها میتوانند فرصتی اساسی را براي تغییر اجتماعی به وجود آوردند، بلکه براي تکوین مداوم2 جامعه بوسیله خودش نیز ضروري میباشند که در این راستا نباید به تضادها به عنوان رابطه غیرعادي و معلول3 بین افراد و جوامع نگریست، بلکه باید به آن به عنوان فرصتی براي اعمال تغییرات سازنده و رشد نگریسته شود - Castro and .Nielsen, 2001; p229 -
-2 تضاد و منابع آن
امروزه زمینه گسترده اي از مطالعه در ابعاد چند رشتهاي4، چندبخشی5 و چندملیتی6 در مورد ماهیت، زمینه و نتایج فرایند تضاد انجام گرفته است . - Marsella, 2005 - این واژه یک معناي ضمنی منفی را با خود به همراه دارد که بعضی بر این عقیدهاند که تضاد به عنوان جنبهاي مخالف با فرایند مشارکت است و این جنبه در ارتباط با خشونت و تهدید میباشد . - Warner, 2000 - رضائیان - 1382 - تضاد را به عنوان فرایندي میداند که شخص در آن به طور عمدي تلاش میکند تا
