بخشی از مقاله
چکیده
تاخیرات نسبتا بلند مدت در اتمام پروژههای کلان و ملی و به طور خاص احداث پتروشیمیها در زمان مقرر و با بودجه تعیین شده زیانهای متعددی را در پی دارد. به همین منظور انجام این تحقیق کاربردی در یکی از واحدهای پتروشیمی غرب کشور - که بنابر سیاستهای ممکن از بیان مشخصات آن معذور میباشد - گام مهمی در ساماندهی اجرای پروژههای احداث پتروشیمی برداشته است. در این مقاله سعی شده است ابتدا با تحقیقی جامع مشکلات و عوامل واقعی تاخیر در تمام فازهای پروژه احداث پتروشیمیها شناسایی شود و سپس با اجرای فرایند مدیریت دانش که امروزه یکی از مباحث ضروری در هر سازمان میباشد در جهت کاهش زمان پروژه بپردازد.
مقدمه
تاخیر در پروژهها یک پدیده رایج حتی در کشورهای پیشرفته میباشد به طوری که در آمار منتشره سازمان مدیریت و برنامهریزی در سال 80 متوسط زمان اتمام پروژههای ملی در کشور نزدیک به 2/22 برابر زمان برنامهریزی شده پروژهها بوده است - سازمان برنامه-وبودجه،. - 1390 مدیریت دانش یکی از مباحث نسبتا جدیدی است که در حوزه علم مدیریت مطرح شده است. این شیوه مدیریتی نظام تفکر دسته جمعی و اشتراک ایدهها را بصورت گسترده مطرح میسازد - مقدم،. - 1386 یکی از مهمترین بخشهایی که نیازمند مدیریت دانش هستند، صنعت پتروشیمی است..
پیشینه پژوهش
- بررسی و شناسایی عوامل موثر بر تاخیرات اجرای پروژه
بر اساس مطالعاتی که در بیش از20 مورد مقالات داخلی و خارجی شده است تعدادی از این عوامل در جدول شماره - 1 - بیان شده است. از طرفی تجارب حاصل از اجرای پروژه معمولا در ذهن افراد درگیر در اجرای پروژه باقی میماند و ممکن است با رفتن این افراد هیچگاه مورد استفاده مجدد سازمان قرار نگیرد؛ بنابراین در این پژوهش با انجام مصاحبه-هایی ساختار یافته با مدیران و صاحبنظران به شناسایی مهمترین علل تاخیر در پروژه پتروشیمی مورد مطالعه پرداخته شده است در ابتدا مهمترین و عمدهترین دلایل تاخیر در پروژههای عمرانی و صنعتی را با پژوهش و مطالعه در کتب و مقالات مختلف را جمعآوری شد و در اختیار مدیر عامل، مدیران پروژههای بخشهای مختلف، مدیران واحدها، مدیران هماهنگی و ... قرار گرفت و از آنها درخواست شد که مهمترین دلایل را تعیین نموده و پس از جمعآوری این پرسشنامهها دلایل اهم را در جدول - - 2 بیان شد.
جدول : - 1 - علل موثر بر تاخیرات پروژه های کلان و ملی در مقاله های مختلف
جدول : - 2 - مهمترین عوامل شناسایی شده از سوی مدیران شرکت پتروشیمی
1- مدیریت مهندسی پروژه شامل-1 مهندسی پایه و -2 مهندسی تفصیلی
2 - مدیریت تدارکات کالا و خدمات شامل-1 تدارکات خارجی-2 تدارکات داخلی-3 تدارکات - حمل و
نقل - -4 تدارکات - زمان تعجیل -
3 - مدیریت ساختمان و نصب شامل -1کارهای عمرانی-2 اسکلت فلزی-3 نصب مکانیکال-4پایپینگ
-5 برق و ابزار دقیق
4 - مدیریت منابع انسانی
5- مدیریت امور قرارداد - پیمان - شامل-1 نحوه برگزاری مناقصه-2 انتصاب پیمانکاران-3 مشکلات
کارفرما-4 مشکلات پیمانکاران
6 - مدیریت مالی پروژه شامل-1 مسائل مالی-2 مشکلات بانکی و پولی
7 - عدم بکارگیری و استقرار مدیریت دانش
مبانی نظری پژوهش
دانش در حل مشکلات و مسایل کاربرد دارد، دانش سرمایه معنوی و غیر محسوس یک سازمان محسوب میگردد که دارای ارزش بیشتری برای سیستم نسبت به داده و اطلاعات است. دانش ترکیبی است از تجربیات، مهارت، ارزشها، اطلاعات، بینش و بصیرت سازمانی که میتواند یک چارچوب مناسب برای ارزیابی و افزایش کارکرد و بهرهوری سازمان باشد
مدیریت دانش، فرآیندی است که به سازمانها کمک میکند تا بتوانند داده و اطلاعات مهم، مهارتها، تجربیات، اندوختهها و آموختههای آشکار و پنهان خویش را کشف، معرفی، انتخاب، سازماندهی، مستند و توزیع کنند و بدین وسیله از آنها استفاده مجدد کرده و در فرآیندهای تصمیم گیری، حل مشکلات پیشرو و بعضا تکراری، مدیریت سازمان و افزایش تواناییها و قابلیتهای سازمان مورد استفاده قرار دهند
بایستی به این نکته اشاره داشت که سرمایههای دانش و مدیت دانش از سلاحهای استراتژیک سازمانها برای دستیابی به مزیت رقابتی در بازارهای امروز جهانی است
علاوه بر موارد مذکور، میتوان بیان داشت که دانش و مدیریت آن، بر روی ارتباط و تعاملات بین تمامی جنبهها و فرآیندهای کاری سازمان مانند جریانات کاری واطلاعات، پردازش اطلاعات و تصمیمگیری تاثیر انکارناپذیری دارند - Rover, Davenport, .2001 - تعریف واحد و منحصر به فردی از مدیریت دانش ارائه نشده است و منابع مختلف به بیان درک خویش از آن میپردازند - نیکجو، - 1388، ولیکن همه این منابع و افراد، به وجود یک مفهوم و رویکرد چرخشی از مدیریت دانش تاکید و اتفاق نظر دارند
برمبنای این پذیره که چرخه مدیریت دانش متشکل از چهار گام اساسی - 1 خلق دانش - 2ذخیره دانش - 3 تسهیم دانش - 4 بکارگیری دانش است - این الگو به الگوی هیکس مشهور است - ؛ و نیز بر پایه این نکته که امروزه سازمانها باید برای تداوم حیات خویش و حضور مستمر در عرصه رقابت، توجه ویژهای به مدیریت دانش مبذول دارند
