بخشی از مقاله
چکيده :
امروزه صنعت گردشگري در دنيا يکي از منابع مهم درآمدزايي کشورها ويکي از ارکان اصلي اقتصاد تجاري جهان محسوب ميشود. الگوهاي نوين توسعه بر مدار توسعه محلي و بهره گيري از تنوع مکاني ـ فضايي استوار هستند؛ بنابراين شناسايي ظرفيت ها و توانمنديهاي مختلف در سطوح خرد فضاهاي جغرافيايي در کانون توجه برنامه ريزان توسعه قرار دارد. تحقق اهداف سياست توسعه گردشگري مستلزم اقدماتي چند است که مرحله گزينش فضاهاي واجد ارزش ، جهت زيرساخت هاي توسعه گردشگري از جمله مهمترين اين اقدامات به شمار ميرود. بي شک اين کار، مستلزم برنامه ريزي و اولويت بندي است . فقدان برنامه ريزي نظامند در تعيين جايگاه مکاني و فضايي کانون هاي جاذب گردشگري و بالطبع توزيع نامناسب تأسيسات و تجهيزات از جمله کاستيهاي بنيادي و مشهود در مطالعات و طرح هاي توسعه صنعت گردشگري در کشور و بويژه در بخش مورد مطالعه شهرستان لنگرود است . محدوده مورد مطالعه برخوردار از توانمنديهاي بالقوه در توسعه گردشگري مي باشدکه به دلايل مختلف از جمله عدم مطالعه جامع ، به فعليت نرسيده است . پژوهش حاضر به دنبال بررسي تواناييهاي طبيعي، تاريخي، فرهنگي و برنامه ريزي توسعه گردشگري بوده است .بدون شک بهره مندي از منابع و جاذبه هاي گردشگري موجود، در پيدايش و توسعه گردشگري نقش اساسي را ايفا ميکند .مقاصد گردشگري نيازمند مديريت و برنامه ريزي ميباشد چرا که با توجه به منابع محدود، خواسته ها براي بهره مندي از آنها بسيار ميباشد، در صورتي که برنامه ريزي و مديريت خردمندانه اي در بهره مندي از منابع و جاذبه هاي گردشگري وجود نداشته باشد، زمينه هاي بهره مندي از اين منابع کاهش مييابد و در برخي موارد موجب اتلاف منابع ميشود.
به همين دليل ضروري است که شناخت عميق و مبتني بر واقعيت در رابطه با جاذبه ها و منابع گردشگري داشته باشيم .در اين پژوهش ابتدا با مطالعه مقدماتي، فضاهايي با قابليت گردشگري در شهرستان شناسايي ، وضعيت جاذبه هاي با هدف جذب توريست و نوع پراکنش فضايي مراکز اقامتي و پذيرايي شهرستان لنگرود مشخص گرديدو سپس بابهره گيري از روش هاي ميداني، بر اساس مشاهده و مصاحبه با افرادي که به موضوع اشراف داشته و به محدوده مطالعاتي نيز آشنا بودند به تحليل فضاهاي گردشگريپرداخته شد. و در نهايت با توجه به اطلاعات بدست آمده ، برنامه ريزي وارائه راهکار براي توسعه گردشگري در کانون هاي گردشگري شهرستان لنگرود شده است . نتايج اين تحقيق نشان ميدهد که قلمرو تحقيق از تنوع جاذبه ها برخوردار است . طبيعت گردي و گردشگري در مناطق ساحلي( شهر ساحلي چاف و چمخاله )از اولويت اول گردشگري برخوردارند اما توزيع خدمات و تأسيسات در کانون هاي جاذب نامتعادل و نامتناسب با جايگاه مکاني ـ فضايي هر يک بوده است وهمچنين پراکنش فضايي مراکز اقامتي و پذيرايي در اين منطقه باعث شده است گردشگران بيشتر به اين محدوده هجوم بياورند که در صورت سرمايه گذاري و برنامه ريزي علمي و هدفمند و به کارگيري شيوه هاي نوين تبليغات ميتوان گردشگري را در ديگر بخش هاي جلگه اي و کوهستاني نيزسوق داد. از اين رو در جهت توسعه ساختار و سازمان فضايي حاکم بر فضاهاي گردشگري پيشنهادهايي ارائه گرديد.
واژگان کليدي : برنامه ريزي، گردشگري ، جاذبه هاي گردشگري ،فضاهاي گردشگري،شهرستان لنگرود
١. مقدمه
در حال حاضر، گردشگري يکي از ارکان اصلي اقتصاد تجاري جهان است . منابع و جاذبه هاي گردشگري در تمامي بخش هاي برنامه ريزي و مديريتي صنعت گردشگري از اهميت بالايي برخوردار است و ويژگيها و مشخصه هاي منابع و جاذبه ها در يک کشور يا منطقه اساس کار توسعه گردشگري را مهيا ميسازد (اينسکيپ ، ١٩٩٠: ٧٥). بدون شک بهره مندي از منابع و جاذبه هاي گردشگري موجود، در پيدايش و توسعه گردشگري نقش اساسي را ايفا ميکند، به کارگيري منابع گردشگري نيز مستلزم نگاهي همه جانبه و علمي به اين مقوله ميباشد. مقاصد گردشگري نيازمند مديريت و برنامه ريزي ميباشد چرا که با توجه به منابع محدود، خواسته ها براي بهره مندي از آنها بسيار ميباشد، در صورتي که برنامه ريزي و مديريت خردمندانه اي در بهره مندي از منابع و جاذبه هاي گردشگري وجود نداشته باشد، زمينه هاي بهره مندي از اين منابع کاهش مييابد و در برخي موارد موجب اتلاف منابع ميشود. به همين دليل ضروري است که شناخت عميق و مبتني بر واقعيت در رابطه با جاذبه ها و منابع گردشگري داشته باشيم و به منظور تصميم گيري مناسب در بهره گيري از منابع ، تمامي فاکتورهايي که در تصميم گيري مؤثر هستند را دخالت دهيم . اصالت و منحصر به فرد بودن منطقه يکي از مهمترين امتيازات رقابتي آن نسبت به مقاصد ديگر بشمار ميآيد. اين مهم هم براي منطقۀ گردشگر فرست و هم گردشگر پذير واجد اهميت است .
افزون بر اين ، بسياري از برنامه ريزان و سياست گذاران توسعه نيز از صنعت گردشگري به مثابه رکن اصلي توسعه پايدار ياد ميکنند. در اين راستا، ميتوان با برنامه ريزي اصولي و مناسب و شناسايي مزيت ها و محدوديت هاي گردشگري ، در توسعه مناطق شهري و روستايي و در نتيجه تنوع بخشي به اقتصاد ملي و توسعه ملي نقش مؤثر برعهده داشته باشد. بر اين اساس لازم است تا گردشگري در يک نگرش منطقه اي مورد توجه قرار گرفته و در برنامه ريزي منطقه اي به عنوان رهيافتي مؤثر در توسعه منطقه اي مدنظر قرار گيرد گردشگري به عنوان پارامتري براي توسعه منطقه اي، توسعه بر پايه جلوه اي از شناختن استعداد و توان منطقه و گسترش خردمندانه براي مناطقي که بايد از استانداردهاي ويژه توسعه گردشگري بهره مند باشند را در بر ميگيرد که در چارچوب منطقه بندي فضاها براي تعيين کاربري زمين اعمال ميشود. با منطقه بندي گردشگري ، توسعه فضاهاي ويژه و مناسب انجام ميپذيرد و در نتيجه اولويت بندي در اين مناطق با استاندارها گسترش شکل ميگيرد. فقدان رتبه بندي علمي و اولويت بندي نظام مند در تعيين جايگاه مکاني ـ فضايي کانون هاي جاذب گردشگري و بالطبع توزيع نامناسب تأسيسات و تجهيزات از جمله کاستيهاي بنيادي و مشهود در مطالعات و طرحهاي توسعه صنعت گردشگري در کشور وبالطبع نقاط جاذب گردشگري شهرستان لنگرود است . از اين رو در راستاي خط مشي توسعه گردشگري اين مقاله با رويکردي جامع و نظام وار، ضمن شناخت و ارزيابي توانها و تنگناهاي محيطي موجود در کانون هاي مستعد و جاذب گردشگري در شهرستان لنگرود به اين مهم پرداخته است . . بنابر اين شناخت پتانسيل ها و و تواناييها و شناساندن اين توان ها و برنامه ريزي استراتژيک از ضروريات اساسي محسوب ميشود. بر اين اساس در برنامه ريزي به منظور بهره برداري از جاذبه هاي توريستي ميبايست سياست هاي کلان دولت و خواسته هاي مردم محلي مورد توجه قرار گيرد. شهرستان لنگرود به عنوان بخشي از سرزمين پهناور ايران به لحاظ تاريخي داراي سابقه درخشان و داراي عرصه هاي تاريخي و يادماني و جاذبه هاي طبيعي و بکر بسيار غني است . تاريخ بسيار کهن و آثار و نشانه هاي متنوعي که از سير تکويني فرهنگ و تمدن به جا مانده ميتوانند به عنوان جاذبه هاي توريستي مورد استفاده قرار گيرند. و اين شهرستان قادر خواهد بود سهم بيشتري از صنعت گردشگري داشته باشد. در واقع شناخت وبررسي فضاي توريستي اين شهرستان مي تواند نقش مؤثري درساماندهي وبرنامه ريزي فضاهاي توريستي متناسب باشرايط اجتماعي،طبيعيوفرهنگي واستفاده ازظرفيتهاي موجودداشته باشد و اين شهرستان با بهره گيري از انواع جاذبه ها ميتواند به عنوان يکي از قطب هاي گردشگري مورد توجه قرار گيرد.
بنابراين شناخت پتانسيل ها و تواناييها و شناساندن اين توان ها و برنامه ريزي استراتژيک از ضروريات اساسي محسوب ميشود. بر اين اساس در برنامه ريزي به منظور بهره برداري از جاذبه هاي توريستي ميبايست سياست هاي کلان دولت و خواسته هاي مردم محلي مورد توجه قرار گيرد(شکل ١).
شکل (١) چگونگي برنامه ريزي به منظور جذب گردشگران (خذرلي، ١٣٨٩)
اهميت و ضرورت تحقيق
امروزه توريسم فراترازيک صنعت به مثابۀيک پديدةپوياي جهاني واجتماعي دارا ي پيچيدگيهاي خاص خويش است (حيدري چيانه ،٢٦:١٣٨٣)
هم اکنون بسياري از کشورها يپيشرفته جهان ،توريسم رابهترين راه اعتلاي فرهنگ ،ايجادتفاهم بين المللي ودستيابي به درآمدهاي سرشاراقتصادي مي دانند(دخيلي کهنمويي،٤:١٣٨٣)
توسعۀتوريسم درشهرستان لنگرود ميتواندمنافع زيررادربرداشته باشد توسعۀزيرساختها،حملونقل ،انرژي وارتباطات؛
فراهم آوردن زمينۀمناسب براي توسعه وحمايت ازصنايع ؛
جذب سرمايه هاي داخلي وخارجي به صورت مستقيم وغيرمستقيم ؛
هموارسازي بسترمناسب براي افزايش درآمدملي،توسعۀفرصتهاي شغلي وايجادتحول مثبت درسايربخشهاي اقتصادي؛ بهبوداستانداردهاي زندگي
رسيدن شهرستان لنگرود به جايگاه مناسب درتوريسم نيازمندتوجه همۀبخشهاي دولتي،سازمانهاي مرتبط باگردشگري وبخش خصوصي به اين صنعت است لذاتوجه به توريسم ،مي تواندنقش مؤثري درتوسعه شهرهاونواحي داشته باشد
٢. اهداف تحقيق
مهمترين اهداف اين پژوهش عبارتند از:
١. معرفي جاذبه هاي گردشگري شهرستان لنگرود ؛
٢. مشخص نمودن وضعيت جاذبه ها با هدف جذب توريست ؛
٣. شناخت فضاي توريستي شهرستان
٤. شناسايي مشکلات ومسائل موجوددرفضاي توريستي شهرستان .
٣.مباني نظري
٣-١.گردشگري :
گردشگري عبارت است از مجموعه فعاليتهاي فرد يا افرادي که به مکاني غير از مکان عادي زندگي خود مسافرت و حداقل يک شب و حداکثر يک سال در آنجا اقامت ميکنند و هدف از مسافرت آنان نيز گذراندن اوقات فراغت است .» البته اهدافي نظير اشتغال و کسب درآمد شامل آن نميشود. بر اين اساس ، کساني که شامل اين تعريف ميشوند «گردشگر» ناميده ميشوند(حيدري، ١٣٨٧: ٢٢و٢٣). به عبارت ديگر گردشگر يا توريست کسي است که براي خشنودي خود و لذت بردن مسافرت ميکند(محلاتي، ١٣٨٠: ٢).
٣-٢.انواع گردشگري :
گردشگري شهري ،روستايي، قومي ، اکوتوريسم ، فرهنگي، کشاورزي ،بوم گرد ي ،مذهبي ،ورزشي، گردشگري سلامت و..
٣-٣.برنامه ريزي گردشگري
برنامه ريزي کارآمد گردشگري آن دسته از مفاهيم عمومي برنامه ريزي را که کارايي آنها براي رفع چالشهاي فراروي فرايندهاي برنامه ريزي نوين توسعه به اثبات رسيده است ، مورد استفاده قرار داده ، آنها را با مشخصه هاي خاص گردشگري تطبيق ميدهد(ضرغام بروجني، ١٣٨٩: ٨٢). هدف برنامه ريزي گردشگري، اين است که نيازهاي تحقق اهداف توسعه گردشگري را شناسايي و آنها را تأمين کند، اثرات منفي را به پايين ترين حد ممکن برساند و از پيامدهاي مثبت آن بهره بگيرد.
برنامه ريزي گردشگري بايد ويژگيهاي زيرا را داشته باشد:
• هماهنگ کننده و يکپارچه کننده عناصر دروني (عرضه و تقاضا) باشد؛
• برنامه گردشگري را با برنامه ها و سياست هاي کلان و منطقه اي ادغام و هماهنگ نمايد؛
• انعطاف پذير باشد؛
• بر حفظ جريان توسعه و پايداري آن تأکيد ورزد؛
• خلاق ، ابداعي و در عين حال اجرايي باشد(قاسمي، ١٣٨٨: ٢٠٣).
برنامه ريزي گردشگري در کليه سطوح براي دستيابي به توسعه و مديريت موفق آن امري اساسي است . تجربه بسياري نواحي توريستي در جهان اين امر را به اثبات رسانيده است که در بلندمدت روش برنامه ريزي شده براي توسعه توريسم ميتواند بدون ايجاد مشکلات عمده منافعي را در بر داشته و به حفظ رضايت بازار منجر شود. نخست ، توريسم در سطوح ملي و منطقه اي برنامه ريزي شده باشد. برنامه ريزي در اين سطح ، سياست هاي توسعه توريسم ، طرح هاي مربوط به ساختار، معيارها و استانداردهاي امکانات ، عوامل نهادي و ديگر عناصر ضروري براي توسعه و مديريت توريسم را مدنظر قرار ميدهد.
از اينرو در چارچوب برنامه ريزي ملي و منطقه اي تهيه برنامه هاي تفصيليتر براي جاذبه هاي توريستي، گردشگاه ها، شهرها و روستاها ميسر است . اکنون شيوه برنامه ريزي شده توسعه توريسم در سطوح ملي و منطقه اي به گونه اي گسترده به عنوان يک اصل پذيرفته شده است اگرچه هنوز اجراي سياست ها و برنامه ها در برخي مناطق ضعيف است (رنجبريان و زاهدي، ١٣٧٩: ١٤و١٣)
٣-٤ .شيوه هاي برنامه ريزي توريسم
برنامه ريزي توريسم به عنوان يک سيستم منسجم ، برنامه ريزي براي توسعه پايدار، برنامه ريزي بلندمدت و راهبردي و مشارکت مردمي(رنجبريان و زاهدي، ١٣٧٩: ٢٦-١٦)
٣-٥.جاذبه ها
جاذبه هاي گردشگري عمده ترين عامل جذب گردشگري و ايجادفضاي گردشگري است . حضورجاذبه هاي گردشگري يکي ازمهمترين دلايل مسافرت مردم به يک مقصدخاص است .جاذبه ها از مهمترين شاخص ها در توسعه گردشگري است . از اين رو هر مکاني که داراي ارزش بصري است ، از نظر انسان داراي ارزش ديدن نيز هست . بنابراين وجود مناظر طبيعي يا مصنوعي، از جمله پيش نيازهاي جذب گردشگر است . بر اين اساس ، محيط هاي داراي جاذبه هاي بيشتر داراي ارزش بصري بالاتر و توان بيشتري براي توسعه هستند. کانون هاي برخوردار از تعداد بيشتر جاذبه گردشگري با حجم تقاضاي بيشتري روبه رو هستند. از اين رو، اين کانون ها از اولويت بيشتري براي توسعه برخوردارند و در رتبه بندي نيز داراي اهميت بيشتري مي باشند.
در شاخص جاذبه ها ،جاذبه هاي طبيعي درشهرستان لنگرود در اولويت اول گردشگران قرار دارند. جاذبه هاي گردشگري در عرضه گردشگري به بازار نقش مهمي دارند. بنابراين در عرضه جاذبه هاي گردشگري علاوه بر جاذبه ها عواملي که باعث ارزش اضافي ميشوند مانند مکانهاي اقامتي، وسايل جابجايي، فرايند مديريت گردشگري و مکان و محل جاذبه ها مورد توجه اند. به همين دليل رضايت يا نارضايتي گردشگران از جاذبه هاي گردشگري، حامل تجربه و نگرش گردشگران در موارد عرضه شده است (پاپلي يزدي و سقايي، ١٣٨٨: ٦٨ به نقل از روستا، ١٣٨٠: ١٥).
٣-٦.انواع جاذبه ها
جاذبه هاراميتوان دردوسطح موردشناسايي قرارداد ١جاذبه هاي مهيا ٢جاذبه هاي نامهيا
جاذبه هاي مهياشامل عوامل طبيعي ازقبيل آب وهواي خوش ،مناظرمطلوب ،امکان ماهيگيري،دريانوردي،اسکي روي آب ،آبهاي گرم معدني،امکان کوهنوردي واسکي،شکاروغيره ميباشداماجاذبه هاي نامهيابه عواملي گفته مي شودکه به دست بشرساخته مي شودوازآنهابراي جلب گردشگران استفاده ميشودمانندموزهها،آثارباستاني وتاريخي،نمايشگاههافستيوالهاوغيره (سازمان جهاني جهانگردي،١٣٧٩،١٩)
٣-٧.فضاهاي گردشگري
مفهوم فضا در جغرافيا به طور علمي از دهه ١٩٥٠، با مقاله فردکورت شيفردر مورد استثناگرايي در جغرافيا وارد ادبيات جغرافيايي شد (شکوئي ، ٢٨٦:١٣٨٦).فضا يکي از نشانگرها وشاخصهاي جغرافيايي است واغلب به عنوان مفهومي کليدي ازطرف جغرافيدانان مختلف ، اعم ازطبيعي وانساني به آن نگريسته مي شود(پور احمد،٧٧:١٣٨٥)
ژان باستيه وبرناردزر فضاي شهري را اين چنين تعريف ميکنند فضايي است تاريخي با تمام گذشتهاي که آثاري ازخود برجاي گذاشته نشانه هاي باستانشناسانه ، مرزبندي اراضي، مسير راهها، سازماندهي فضا، يادمانها و نقاط نمادين تا خاطرات جمعي، سنتها و پندارها، تمام اين ميراث با وجود غيرفعال بودنش ، مولد نيروي پايداراست ونقش اساسي بازي ميکند( ژان باستيه وبرناردز،١٨:١٣٨٢) اشکال مختلف اجتماعي با فرهنگ آداب ورسوم متفاوت ، جاذبه هاي مهمي را به وجود مي آورند که انگيزه شناخت و ديدن آنها انسان را به محيطهاي اجتماعي بکر و جديد ميکشاند هرچه فضاي توريسم شکل گرفته اصيل وازفرهنگ وآداب ورسوم قديمي برخوردارباشد، جاذبه بيشتري را براي گردشگران به وجود مي آورد يکي ازموارد مورد توجه گردشگران ،فضاها ي تاريخي است .فضايي که باتوجه به بافت آن به عنوان يک چالش بزرگ درجهت توسعۀ شهري ازآن يادمي شود امافضاي توريستي بخشي ازفضااست که منابع توريستي درآن وجود دارد والگوي رفتاري گردشگران تابعي ازمنابع گردشگري مانند جاذبه ها، محل اقامت ، امکانات وخدمات است که تبلورآن فضاي توريستي را شکل ميدهد (شکوئي وموحد، ٥٢:١٣٨١) منابع گردشگري ازسه بخش عمده تشکيل ميشود عناصر اوليۀ گردشگري که در واقع عوامل اصلي جذب گردشگر به شمار ميآيد و شامل مکانهاي قابل بازديد، مانند آثار تاريخي، خيابانهاي تاريخي، بوستانهاوفضاي سبزوغيره است ؛هم چنين مکانهايي که براي فعاليتهاي گردشگري ساخته شدهاند،مانند سينما،تئاتر،گنجينه ،گالريهاي هنري و بخش دوم ،عناصرثانويه گردشگري شامل تأسيسات اقامتي وفروشگاههاو بخش سوم ،عناصرديگري هستندکه کارراهنمايي وخدمات گردشگري را انجام ميدهند؛ مانندادارة راهنمايي گردشگري وغيره (موحد ٤٣:١٣٨٦)
اگر ساختار فضايي توريسم را از نظر چيدمان فيزيکي کاربري زمين يا بعد مکاني بررسي نماييم ، عامل اول و دوم ذکر شده در بالا مهمترين عناصر ساختاري هستند؛زيرا قرارگيري جاذبه هادرفضاهاي گردشگري ،کوچکي ياگستردگي فضاي توريسم راتعيين مي کنندوهمچنين تأسيسات اقامتي درابعاد اين فضامؤثراست البته بعد اجتماعي مناطقي که داراي فرهنگ وآداب ورسوم خاص هستند وبه عنوان يکي ازجاذبه هايگردشگري مطرح ميگردند،نبايدفراموش گردد(Law،١١٢١٩٩٦)
شکل (٢)الگوي فضاي توريستي ترکيب بخش تجاري ،تاريخي ،خدمات و گردشگري(موحد، ١٣٨٦)
٤. روش تحقيق
شيوة تحقيق مبتني بر روش هاي کتابخانه اي، اسنادي و بررسيهاي ميداني است .
٥. معرفي منطقه مورد مطالعه
شهرستان لنگرود با ٤٣٨ کيلومتر مربع مساحت درناحيه شرقي استان گيلان واقع شده است . اين شهرستان داراي ٤٦ روستادرجلگه ، ٨١ روستادرموقعيت پايکوهي و٨٤روستادرنواحي کوهستاني قرار دارد و براساس آخرين تقسيمات کشوري، داراي ٣ بخش ٤ شهر ٧ دهستان و ٢١١ آبادي (٢٠٢ آبادي داراي سکنه و ٩ آبادي خالي از سکنه ) ميباشد. ( سالنامه آماري سال ١٣٨٥، سازمان مديريت و برنامه ريزي استان گيلان )
شکل (٣) جاذبه هاي شهرستان لنگرود ،ماخذ مطالعات ميداني نويسندگان (١٣٩٣)
٦.يافته هاي تحقيق
در هر سرزمين و فرهنگي، جلوه ها و عناصر منحصر به فردي به چشم ميخورد که براي مردم سرزمين ها و فرهنگ هاي ديگر تازگي دارد و همين جلوه هاي ويژه است که بهانه اي ميشود براي تحقق فعاليت گردشگري. اين عناصر که انها را به نام جاذبه هاي گردشگري ميشناسيم ، در دو دسته کلي جاذبه هاي طبيعي و انسان ساخت "فرهنگي" قرار ميگيرند(قاسمي، ١٣٨٥: ٩٣٣).
جاذبه هاي تاريخي –مذهبي منطقه
شهرستان لنگرود به لحاظ قدمت تاريخي فرهنگي از معدود شهرستانهاي استان گيلان ميباشد که داراي بافت تاريخي بسيار ارزشمنديست که بخشي از بناهاي قابل توجه آن در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است
جاذبه هاي مذهبي و مراکز زيارتي
بقعه متبرکه (آقاسيدحسين کيا)اين بقعه که در راسته ماهي فروشان و درجنب کوچه سماک درفشکالي محله لنگرود واقع شده است .
بقعه دوازده تن درروستاي ملاط :اين بقعه مدفن ١٢ تن ازسادات کيايي است که بربخش شرقي گيلان حکومت ميکردندبوده که به سادات ملاطي نيزمعروف هستنداين بقعه در٥ کيلومتري شهر لنگرود در روستاي ملاط واقع شده است .
بقعه آقاسيدمحمد (معروف به سفيدآستانه )لنگرود:اين بقعه شريف درمحله کياکلايه درمسيرجاده لنگرودبه شلمان قراردارد.
پل خشتي لنگرود
در کتاب (دارالمرز ولايت ،گيلان ،رابينو) در مورد اين پل چنين آمده است : پل خشتي لنگرود،پلي که با آجر و ساروج ساخته شده و داراي دو دهانه فراخ براي عبور کشتي است ،٣٧ متر طول و١٢ متر ارتفاع دارد و مربوط به دوران صفويه است ، در بعضي جاها نيز به عهد تيموري و ايلخانيان نسبت مي دهند.
کاروانسراي بلور دکان :
از جمله آثار تاريخي که در روستاي بلوردکان واقع شده است کاروانسراي بلوردکان مي باشد. اين کاروانسرا به دستور شاه عباس ساخته شده است و ابعاد هر ضلع آن تقريبا به ٤٠ متر ميرسد.
پل خشتي بلور دکان :از ديگر آثار تاريخي روستاي بلوردکان که مربوط به دوره صفوي ميباشد پل خشتي بلوردکان ميباشد . اين پل داراي يک دهانه بزرگ و دو دهانه کوچک در طرفين بوده که در حال حاضر يک دهانه کوچک آن باقي مانده است و بقيه آن تخريب شده است که طول آن ٥٠ متر و عرض آن ٥ متر بوده است .
منزل منجم باشي:ازبناهاي دوران قاجاريه واززيباترين وبااهميت ترين ابنيه تاريخي لنگرودبه شمارمي رود. خانه منجم باشي در فشکالي محله جنب سبزه ميدان قرار دارد.
خانه دريابيگي
يکي از خانه هاي قديم لنگرود، خانه دريابيگي از خانواده هاي سرشناس گيلان است .اين بنا از دو طبقه هم کف تشکيل شده است و اتاقهاي طبقه بالاي آن ، ارسي هاي چوبي مشبک است . اين منزل درسمت غرب رودخانه ي لنگرودودرمحله راه پشته قرار دارد.
جاذبه هاي طبيعي محدوده مورد مطالعه
منطقه پايکوهي ليلاکوه : با توجه به ويژگي منحصر به فردي که اين منطقه از لحاظ دارا بودن جاذبه هاي طبيعي دارد ميتوان اين نواحي را يکي از
بهترين مناطق جاذب گردشگري در اين شهرستان به شمار آورد.. ارتفاعات ليلاکوه بهترين گردشگاه ها براي مسير کوهپيمايي، پياده روي،دوچرخه سواري کوهستان ميباشد و براي آنانکه دوستدار اينگونه فعاليت ها ميباشند بسيار دلپذير ميباشد.
جدول (١ ):جاذبه هاي گردشگري روستاي ليلاکوه ،ماخذ: مطالعات ميداني نويسندگان ، بهار ١٣٩١
شهر ساحلي چاف و چمخاله
در بخش مرکزي شهرستان لنگرود واقع شده است . اين شهر از دير باز مورد توجه گردشگران قرار داشته و بعد از شهرستان انزلي دومين قطب توريستي و ساحل فعال در خطه گيلان به شمارمي رود. از مهمترين مراکز سياحتي اين منطقه ميتوان تالاب زيبا با پرندگان گوناگون و سواحل آرام و بکر چمخاله را نام برد .از جاذبه هاي توريستي چاف هم مي توان از ساحل زيباي آن و شاليزارهاي آن نام برد. که سالانه مقدار زيادي از برنج و هندوانه کشور را تامين مي کند. اين منطقه از لحاظ ساحلي داراي يکي از بهترين سواحل ماسه اي منطقه مي باشد.
بارک جنگلي بلوردکان
اين پارک در شرق روستاي بلوردکان و در ارتفاع ٢٥٦ متر از سطح دريا قرار دارد و مساحت آن حدود ٧١٠ کيلومتر ميباشد. پوشش گياهي موجود در اين پارک جنگلي از درختان ممرز و توسکا ميباشد. ورودي شمالي پارک آسفالته و ورودي غربي و راه فرعي خاکي که به نشيمنگاه و رودخانه منتهي ميشود که آب اين رودخانه به رودخانه شلمانرود ميريزد. درروستاي بلوردکان دو رودخانه دائمي و پرآب از مسير کوهستاني و ارتفاعات اين روستا سرچشمه ميگيرد و ضمن گذشتن از دره ها و اراضي جنگلي منظر اکوتوريستي زيبايي بوجود ميآورد.اسامي اين دو رودخانه سياهرود و ليارود ميباشند که در نزديکي محوطه تاريخي روستا همديگر را قطع ميکنند. اين دو رودخانه از سرشاخه هاي اصلي حوضه شلمانرود مي باشند.
غار لياروي(بلور دکان ): اين غار در آخرين نقطه مرزي شهرستان لنگرود به املش در ٨ کيلومتري روستاي بلوردکان کنار رودخانه اي به همين نام واقع شده است . براي دسترسي به غار بايد از يک جاده خاکي عبور کرد. اين غار دو دهانه دارد که دو دهانه غار در يک سطح با اختلاف ارتفاع حدود ١٠ تا ٢٥ متر و عرض دهانه غار ٢ متر و با عمق ٩٠ متر تمام فضاي داخلي غار از سنگ هاي طبيعي منطقه و در بعضي قسمتهاي آن آثار لايه هاي آهکي در مسير طولي غار به خصوص در جاهايي که عرض آن زياد است قنديل هايي به اندازه ١٥ × ٢٠ سانتيمتر و به فضاي دروني غار، زيبايي خاص بخشيده است . غار لياروي از غارهاي باستاني منطقه است . براي اثبات اين قضيه بهتر است کاوشهاي علمي باستان شناسي علمي صورت گيرد(سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري استان گيلان ).
آبشار چالدشت : درچالدشت ، روستايي از توابع بخش اطاقور در دهستان لات ليل شهرستان لنگرود ميباشد.دسترسي به اين آبشار زيبا از طريق شهر اطاقور –بلوردکان مي باشد. اين آبشار در فاصله ٣ کيلومتري از بلور دکان قرار دارد. مسير آن آسفالته مي باشد.
هلو دشت :اين منطقه به دليل موقعيت مکاني و طبيعي خاص داراي چشم انداز قابل توجهي مي باشد. آب و هواي مطبوع کوهستاني، پوشش جنگلي توام با فضاهاي مرتعي (شبه جنگلي) و زواياي ديد گسترده از ويژگيهاي خاص اين پارک است . اين پارک در کيلومتر ١٢ جاده ييلاقي بلوردکان خصيب دشت ، در مناطق کوهستاني و ييلاقي واقع گرديده است . منطقه اي است با وسعت ٤٣٥ هکتار و بخش وسيعي با مشخصات ارتفاعات ييلاقي مي باشد.اين منطقه در بخشهاي جنوبي، غربي و شرقي به ارتفاعات سر به فلک کشيده و جنگلهاي سرسبز انبوه و منطق شبه جنگلي و از جهت شمال از طريق يک رشته جاده ماشين رو به طول ٢٤ کيلومتر به زون جنگلي و بافت روستايي مناطق آغوزچال - بلوردکان - پلدره و... و سرانجام به املش ختم مي شود.
پارجنگلي خرما در روستاي خرماي شهرستان لنگرود واقع مي باشد که از طريق جاده اي با داشتن جاذبه هاي طبيعي جنگل ،رود خانه ، باغات چاي و کوهستان محيطي زيبا براي گردشگران فراهم ساخته است
روستاي توريستي ملاط
جدول (٢):جاذبه هاي گردشگري روستاي ملاط ماخذ: مطالعات ميداني نويسندگان ، بهار ١٣٩١
پرشکوه :
روستاي پرشکوه آرميده بر دامنه کوهي به همين نام است که در احاطه باغات چاي و مرکبات و درختان قرار دارد. اين روستا در ٧ کيلومتري جاده لنگرود قرار دارد.جاذبه هاي اين روستا عبارتند از : باغ مرکبات ، سل (استخر طبيعي)، فروش محصولات باغي در کنار جاده .
جدول (٣): جاذبه هاي گردشگري روستاي پرشکوه ماخذ: مطالعات ميداني نويسندگان ، بهار ١٣٩١
تالاب کياکلايه :تالاب کياکلايه از جمله آببندانهاي شهرستان لنگرود است . تالاب کياکلايه يکي از غني ترين تالاب هاي استان گيلان به لحاظ تنوع گونه هاي حياتي بوده و در جذب گردشگر و افزايش درآمد اقتصادي حاشيه نشينان و حفظ محيط زيست طبيعي داراي اهميت و توان بالايي است . اين تالاب از پتانسيل هاي اکوتوريستي شهر لنگرود است که در شرايط پايکوهي با ظرفيت بالاي گردشگري قرار دارد با توجه به جريان طبيعي آب و وجود شرايط تالاب طبيعي از گذشته زمين شناسي ناحيه ، پس روي آب درياي خزر و شرايط تالابي در حال حاضر، واژه تالاب براي اين استخر به کاربرده مي شود. مساحت اين تالاب حدود ٣٠٠ هکتار بوده ولي متاسفانه در سالهاي اخير از مساحت اين تالاب روز به روز کاسته ميشود و تغيير کاربري هاي متفاوتي درآن صورت گرفته است و تبديل به يک منطقه تجاري و اداري شده است .
کومله :شهرکومله درجنوب شرقي لنگرود قرار دارد. فاصله اش با لنگرود کمتر از ٥ کيلومتر است . از مناطق بکر و ارزشمند طبيعت گردي است بام سبز شهر کومله از ديگر جاذبه هاي اين شهر ميباشد.
شهر توريستي اطاقور :در واقع در بخش اطاقور مي باشد موقعيت مکاني اين شهر به طوريست که به ٤ شهر اصلي استان گيلان متصل است . از شمال به شهرستان لنگرود و درياي خزر، از شمال شرق به شهرستان املش و رودسر، از جنوب به رشته کوه هاي البرز و از شمال غربي به لاهيجان محدود ميشود. فاصله اين شهر تا دريا حدود ١٦ کيلومتر ميباشد
منطقه شکار ممنوع چاف : اين آببندان در km ١٠ شمال شرق لنگرود و در مجاورت روستاي چاف و در km ٩ جنوب تالاب بين المللي اميرکلايه در مختصات جغرافيايي ٣٢ ١٦ ٣٧ عرض شمالي و ٥١ ١٢ ٥٠ طول شرقي به مساحت 01/800 هکتار واقع شده است . اين تالاب دائمي همراه با آب شيرين به عنوان مخزن نگهداري آب اراضي کشاورزي در فصول بهار و تابستان بوده و در فصول پاييز و زمستان پرندگان مهاجر زيادي به اين آب بندان مهاجرت مي کنند که ميتوان در راستاي فعاليت پرنده نگاري از آن بهره گرفت .
