بخشی از مقاله
چکيده
- مساله، زمینه، هدف: امنیت از اساسی ترین مباحث جامعه بشری بوده و بیشتر نمود آن در شهرها بوده و پیشگیری از وقوع جرم یکی از راهکارهای ایجاد این مهم است. امروزه پدیده نا امنی و جرم از مشکلات شهرهای جهان به ویژه شهرهای جهان سوم به شمار می رود. شهر تبریز به عنوان یکی از کلانشهرهای ایران با ویژگی های خاص خودش، از این قاعده مستثنی نیست. علوم مختلف در قالب نظریه های گوناگون به ویژه در حقوق، جامعه شناسی و برنامه ریزی شهری به تبیین جرم پرداخته اند.
بعضی از این نظریه ها این مهم را از منظر شهری و عوامل تاثیر گذار آن نگریسته اند که بوم شناسی شهری مهمترین آنهاست. در این دیدگاه شهر به مثابه یک پدیده اکولوژیک بوده و رابطه بین محیط و فضای شهری با ساکنان و مسایل آنان از جمله جرم، مورد بررسی قرار می گیرد. هدف از این پژوهش مشخص نمودن توزیع جرم در سطح مناطق تبریز به طور کلی و تببین علل آن در منطقه هشت تبریز از دیدگاه اکولوژی به ویژه بحث ازدحام و تراکم شهری است.
- روش تحقیق: روش به کار گرفته شده، ترکیبی از روشهای توصیفی و تحلیلی است، نوع تحقیق کتابخانه ای, اسنادی و پیمایشی، شهر مورد مطالعه تبریز، دوره تحقیق بهمن ماه 1393، جامعه آماری کلیه زندانیان شهر تبریز، نمونه آماری 347 نفر، روش انتخاب حجم نمونه تصادفی ساده بوسیله فرمول کوکرال و نوع آزمون، کای سکوار - خی دو - است.
-یافته ها و نتایج: بر اساس یافته های آماری پژوهش، پراکنش و شدت جرم در مناطق دهگانه شهر تبریز مشخص شد. یافته های تحقیق حاکی از آن است توزیع جرم در سطح تبریز یکسان نیست و مناطق هشت و شش دارای جرم بیشتری هستند. به ویژه منطقه هشت که در مرکز ثقل تبریز واقع شده و با وجود کمترین مساحت و جمعیت نسبتاً کم، یکی از کانون های جرم خیز و میزان بالای جرم نسبت به سایر مناطق است. و علت آن ازدحام و تراکم جمعیت، بافت فرسوده، کیفیت پایین مساکن و مرکزی بودن منطقه می باشد که به نظر می رسد به وسیله توزیع متعادل کاربریها و اجرای پروژه های پیاده راه سازی، می توان تاحدی نرخ جرم را در این منطقه تعدیل نمود. فرضیات پژوهش اثبات و قابل تعمیم به کل جامعه آماری بوده و نتایج آن همسو با نظریه اکولوژی شهری - بوم شناسی شیکاگو - و تلفیقی از دیگر نظریات جرم است که بر عامل تراکم و کیفیت مساکن توجه دارند.
-1 مقدمه :
جهان به سرعت در حال گسترش زندگی شهری است از این رو انواع مسائل و مشکلات شهری از جمله افزایش میزان بزهکاری نمود خاصی یافته است. پدیده ای که بشر با همه امکانات و پیشرفت های علمی، تاکنون نتوانسته آن را کنترل و افزایش آن را پیشگیری کند
از سویی دیگر امنیت "همواره از بنیادی ترین نیازهای بشر و مسئله وقوع انواع جرایم از مهم ترین مسائل جوامع بوده است که با افزایش و پیچیدگی جوامع شهری، شرایط تامین این نیاز و برطرف کردن این مسئله نیز پیچیده تر شده است
آبراهام مازلو در دسته بندی نیازهای انسانی، بعد از نیازهای زیستی، نیازهای ایمنی را مطرح می سازد
بدون شک وقوع جرم در شهر از جمله مواردی است که امنیت و آسایش شهروندان را تحت تاثیر خود قرار می دهد این موضوع "اکنون به صورت یک موضوع میان دانشی و فرا دانشی جامع، اکنون نگر در چهار چوب جامعه شناسی شهری، حقوق، جغرافیا و علوم انتظامی و امنیتی بررسی می شود - سازمان شهرداریها و دهیاریهای کل کشور 60، - 1378 و"مطالعه فضایی جرم رشته جدیدی محسوب می شودو آنچه در آن اهمیت دارد، رابطه ی فضا و محیط شهری با رفتارهای اجتماعی از نوع منفی و ناهنجار آن میباشد
بدون شک محیط جغرافیایی و "شهری" در ارتکاب جرم تاثیر دارد - Ferrit.1893.138 - توزیع جرم در سطح منطقه از لحاظ جغرافیایی به صورت یکسان نیست و هر منطقه با توجه به ویژگی خاصی که دارد نوع خاصی از جرم در آنجا اتفاق می افتد
در این راستا جفری - 1969 - نخستین کسی بود که عبارت »پیشگیری از جرم و جنایت را از طریق طراحی شهری« را بکار برد - Cozens2000,10 - در ایران محسن کلانتری نقش طراحی شهری را در وقوع جرم در چند شهر بررسی کرده است - کلانتری . - 1388 درتحقیق حاضر در ادامه مطالعات پیشین جرم و شهر، بعضی نظریات مکانی مطرح شده در خصوص جرم و فضای شهری به صورت کاربردی در شهر تبریز و در منطقه هشت آن مورد بررسی قرار می گیرد.
