بخشی از مقاله
چکیده
مساله: بی شک مادر از هر جهت مقام ارجمند و والایی دارد و همگان گرامی داشتن وی را ضروری و ارزش می دانند. این ارزش ابتدا در خانواده شکل می گیرد . پس از خانواده، مدرسه به عنوان رکن اصلی تعلیم و تربیت رسمی، مهم ترین نقش را در تثبیت باور های افراد بر عهده دارد و باید در ارتباطی سازنده با نهاد خانواده، ارزش هایی نظیر توجه به منزلت مادر را در دانش آموزان نهادینه سازد. بخش اعظمی از این ارزش ها در نظام آموزش و پرورش متمرکز کشور ایران، عمدتاً توسط کتب درسی انتقال می یابند.
هدف: هدف از پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب های درسی دوره ی دبستان بر مبنای مولفه های توجه به منزلت و شأن مادر است. روش پژوهش توصیفی، از نوع تحلیل محتوا و جامعه آماری پژوهش کتاب های درسی دوره دبستان است. مؤلفه های مورد بررسی نقش مادر، ارزش جایگاه مادر، ارج نهادن بر منزلت مادر و تحلیل مضامین می باشد.
یافته ها: در کتب درسی دوره دبستان توجه بیشتری به نقش عاطفی مادر و وظایف وی در خانواده معطوف شده است و مسائلی مانند ارزشمندی جایگاه وی و احترام به او تنها در مواردی محدود در برخی پایه ها، به صورت تلویحی در کنار مضامین دیگر عنوان شده است.
نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، لزوم بازنمایی تصویر مادر به عنوان جایگاهی ارزشی و طرح مسائلی چون وظایف فرزندان در قبال وی و اهمیت توجه و ارج نهادن به مادر در تمامی کتب درسی دوره ی دبستان احساس می شود.
مقدمه
نقش مادر در مفهوم مادری کردن از چنان اهمیت ب ینظیری برخوردار است که می توان به عنوان پایه ی اصلی خانواده و جامعه از آن یاد کرد. نظام جمهوری اسلامی ایران برای تحقق هدف های انقلاب اسلامی و تداوم آن ناگزیر است به اهمیت جایگاه مادر و نقش های مادران توجه کند
هر چند همه ادیان الهی مقام ارزشمندی برای مادر قائلند و به او احترام می گذارند، ولی اسلام بیش از دیگر مکاتب به این مسئله توجه نموده و به مادر عظمت بخشیده است. حقوقی را که اسلام برای مادران مشخص کرده، بسیار فراتر از حقوقی است که برای دیگران حتی پدر قایل شده است؛ چرا که مادر مربی انسان و در حقیقت پرورش دهنده جامعه است و اوست که می تواند فرد و جامعه را به سعادت برساند و یا به شقاوت و بدبختی بکشاند
با توجه به اینکه بخش مهمی از ارزش ها در مدرسه در افراد یک جامعه نهادینه می شوند ، توجه به جایگاه مادر و ارزش او از جمله ارزش هایی است که مدرسه در تقویت آن نقش مهمی ایفا می کند . نظام آموزش و پرورش کشور جمهوری اسلامی ایران بر پایه ی سند تحول بنیادین و برنامه ی درسی ملی دروس فعالیت می کند . در سند تحول بنیادین به آموزش وظایف فرزندی از جمله نیکی و احسان به والدین اشاره شده است ، نیکی و احسانی که از الزامات رسیدن به حیات طیبه است که هدف غایی آموزش و پرورش می باشد. به همین علت لازم است تا در کتب درسی که محتوای اصلی آموزشی در نظام آموزشی متمرکز کشور ماست به ارزش و جایگاه مادر توجه ویژه ای شود.
به همین علت در این پژوهش با تحلیل کتب درسی سعی شده تا میزان موفقیت کتب درسی در پوشش دادن این موضوع مشخص گردد.
مادر در سند تحول بنیادین و برنامه درسی ملی
نقش مادر و زن به طور عام، مهم ترین رکن زنده کننده روح رأفت و ایثار و برپادارنده استواری و محوریت خانواده است. اگر چه پدرعهده دار کادر اجرایی و اداری جامعه کوچک یعنی خانواده است، لیکن اساس خانواده که بر مهر و وفا و پیوند پی ریزی شده بر عهده مادر است. امام سجاد - ع - در رساله حقوق که لزوم رعایت حقوق ارحام را به مقدار پیوستگی و قرابت نسبت به رحم بیان فرموده است، اولین حق را در نظام خانوادگی به مادر داده، آنگاه از حق پدرسخن به میان آورده است
با توجه به اهمیت نقش مادر در خانواده انتظار می رود در سند تحول بنیادین و برنامه درسی ملی که از اسناد اصلی آموزش و پرورش هستند و تمام ارکان نظام آموزش و پرورش ما مبنی بر آن هاست به این موضوع توجه ویژه شده باشد. متاسفانه با توجه به تحقیقات پیشین می توان نتیجه گرفت که در سند تحول بنیادین و برنامه درسی بیش از جایگاه خانواده و اعضای آن و حقوق آن ها به وظایفشان توجه شده است.
