بخشی از مقاله
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی کتابهای درسی تعلیمات اجتماعی دوره دوم ابتدایی بر اساس آموزش مهارتهای اجتماعی به دانش آموزان است.کتاب های تعلیمات اجتماعی دوره دوم ابتدایی - چهارم و پنجم وششم - ، که از هر کتاب بخش تعلیمات مدنی، مورد تحلیل قرار گرفت.روش آماری این پژوهش، تحلیل توصیفی داده ها بود که داده ها با استفاده از آن ها گردآوری، طبقه بندی، و سازمان بندی شد.
بر اساس این پژوهش میزان مهارت های اجتماعی در کتاب های تعلیمات اجتماعی مجموعا »در حد متوسط و متوسط به پایین بوده و تعداد و درصد مقوله های مهارت های اجتماعی در کتاب پایه ششم بیشتراز کتاب پایه چهارم و در کتاب پایه چهارم بیشتر از کتاب پایه پنجم می باشد. توالی و مداومت از اصول سازماندهی محتوا به شمار می آیند، در خصوص مهارتهای اجتماعی در این کتاب ها به طور مناسبی رعایت شده است . تصاویر کتاب ها در خصوص مهارتهای اجتماعی در در حد متوسط است ودر کتاب پایه ششم بیشتر از کتاب پایه چهارم و در کتاب پایه چهارم بیشتر از کتاب پایه پنجم می باشد.
مقدمه
اجتماعی کردن صحیح کودکان و اموزش مهارتهای لازم به انان همواره یکی از اهداف تعلیم و تربیت بوده است.زیرا ارشد و اعتلای اجتماعی درسایه اجتماعی شدن بدست می اید.و موجب سازگاری و ایجاد ارتباط صحیح و سالم کودکان ونوجوانان با طرافیان میشود و از این رهگذر انان خواهند توانست توانایی های بالقوه خود را شکوفا کنند.
بنابراین مطالعه دقیق، برنامه ریزی اولیه ، هدفگذاری صحیح و تلاش مستمر برای اموزش و تقویت ان ضروری است. این امر به خصوص در دوره ابتدایی اهمیت دارد، زیرا این دوره این دوره یکی از حساس ترین مقاطع زندگی انسان است و شالوده شخصیت، رفتارها وعادت های اساسی یادگیری انسان ها، بر چگونگی تربیتی است که در این دوره انجام میپذیرد و انچه بعدها بدست می اید در این بنیان قرار خواهد گرفت.
نظام اموزش و پرورش هر کشور، مجموعه تدابیر سازمان یافته ای است که امکانات بالقوه ادمیان را تحقق می بخشد و شرایط مناسبی را در قالب برنامه ها و فرصت های اموزشی در اختیار فراگیران قرار میدهد تا بتوانند باسرمایه های فرهنگی و تجربه های پیشینیان اشنا شوند.
اعضای جامعه، در تمام عمر با تاثیر قابل ملاحظه تجربه های دوران مدرسه خود زندگی میکنند، بنابراین از فارغ التحصیل مدرسه انتظار میرود علاوه بر دانش رو به رشد، درست زندگی کردن و رفتار مناسب با انتظارات اجتماعی را نیز بیاموزند.
بخش بزرگ این امر بر عهده اموزش و پرورش است. از انجا که اموزش دوره ابتدایی به عنوان مبنا و اصل همه اموزش ها مطرح میشود و در واقع سنگ زیر بنای نظام اموزشی به شمار می اید، توجه ویژه به این دوره اهمیت بالایی دارد، محتوای کتابهای این دوره در ذهن دانش اموزان، اولین نقش هایی هستند که بر لوح صاف و سفید نقش میبندند. دانش اموزان با خواندن این کتابها میتوانند اولین اگاهی ها را درباره اداب و رسوم ،قوانین و مقررات و مهارت های اجتماعی بدست اورند.
اموزش و پرورش وظیفه دارد تا نسل جدید را برای جامعه امروز اماده کند.این مهم در سطح اموزش عمومی، شامل مهارت های اولیه زندگی و جنبه های حرفه ای ان استتا افرادی که میخواهند در جامعه زندگی کنندرا با اصول، قواعد، ارزشها و هنجارهای اجتماع اشنا کند و شهروندان خوبی تحویل جامعه دهد - اقاجانی،. - 1381
انتظار عموم از اموزش وپرورش در مرحله اول این است که بتوانند مناسبت های اجتماعی شان را سازماندهی کنند؛ باید به دانش اموزان اموزش دهیم که چگونه با ساختارهای عمومی برخورد کنند تا دیگر شاهد خرد شدن شیشه های اتوبوس و یا خراب شدن تلفن عمومی نباشیم. باید به دانش اموزان اموزش دهیم که هیجانات خود را کنترل کنند. اموزش و پروش باید برای ایجاد و پرورش مهارت های اجتماعی برنامه داشته باشد.
پیش از هرنوع برنامه ریزی برای ارتقای رشد اجتماغی دانش اموزان ، لازم است تا اطلاعات وسیع و کاملی ازوضعیت فعلی مدارس و محتوای کتاب های درسی بدست اوریم تا بتوانیم اقدامات بعدی را بر اساس موقعیت کنونی بر نامه ریزی کنیم. مدارس در قبال فرهنگ جامعه وظایفی دارند که از مهمترین انها جامعه پذیر ساختن کودکان است. مدارس از طریق برنام ههای درسی رسمی و غیر رسمی یا پنهان نقش خود را ایفا میکنند
مایکلسون - - 1983در ارزیابی نشانه های مهارت اجتماعی به شش عنصر اصلی اشاره میکند
.1مهارت های اجتماعی به طور معمول اموخته میشوند
.2شامل مجموعه ای از رفتارهای کلامی و غیر کلامی گوناگون و ویژه اند
.3مستلزم ارائه پاسخ های مناسب و موثرند
.4تقویت های اجتماعی دیگران را به حداکثر می رسانند
.5ماهیتی تعاملی دارندوبه موقعیت و زمان مناسب و تاثیر متقابل برخی رفتارها نیازمندند
.6تحت تاثیر عوامل خارجی،مانندسن،جنس و پایگاه طرف مقابل قرار میگیرند
اهداف پژوهش
پژوهش حاضر در صدد بررسی کتاب های درسی تعلیمات اجتماعی بر اساس آموزش مهارت های اجتماعی به دانش آموزان است :
.1تعیین وضعیت ارایه مهارت های اجتماعی در کتاب های تعلیمات اجتماعی دوره دوم ابتدایی
همچنین این پژوهش در پی دستیابی به هدف های ویژه ای است :
.1تعیین مقوله های برای تحلیل محتوای کتاب های تعلیمات اجتماعی بر اساس مهارت های اجتماعی
.2سازماندهی محتوای کتاب های تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی
.3تعیین نقش تصاویر در فهم آموزش مهارت های اجتماعی به دانش آموزان
.4تعیین رابطه میان حجم محتوای کتابهای درسی بر اساس مهارت های اجتماعی و زمان برای آموزش آن
.5ارایه پیشنهادها در خصوص کتاب های تعلیمات اجتماعی بر اساس یافته ها
سوال های پژوهش
.1مقوله های تدریس مهارت های اجتماعی کدامند؟
.2در کتاب های تعلیمات اجتماعی به چه میزان به آموزش مهارت های اجتماعی تأکید شده است؟
.3آیا در سازماندهی محتوای کتابهای تعلیمات اجتماعی در خصوص مهارت های اجتماعی اصول تنظیم محتوا رعایت شده است؟
.4آیا تصاویر در آموزش مهارت های اجتماعی به دانش آموزان نقش دارند؟
