بخشی از مقاله
خلاصه
هدف از تهیه این مقاله تدوین استراتژی شرکت چینی آلات بهداشتی گلسار فارس به منظور افزایش تولید و رشد محصولات این شرکت است. در این راستا ابتدا به تبیین و بررسی رسالت و مأموریت و چشم انداز پرداختیم و با تحلیل محیط داخلی و خارجی سازمان به بررسی نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدات شرکت، از طریق ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و ماتریس ارزیابی عوامل خارجی پرداخته وبا استفاده از ماتریس SWOT استراتژی های مناسب برای این شرکت را تدوین نمودیم در همین راستا به پیدا کردن جایگاه رقابتی سازمان از طریق ماتریس ارزیابی رقابت نیز پرداختیم. سپس مطابق با ماتریس SWOT و ماتریس ارزیابی رقابت استراتژیهای شرکت را به کمک روش QSPM اولویت بندی کردیم.
1. مقدمه
در جهان امروز تحولات گسترده در زمینههای گوناگون روی میدهد. در دهه گذشته تغییرات بسیار گسترده و پرشتابی در زمینههای سیاست، اقتصاد، صنعت فنآوری و بازرگانی روی داده و هم اکنون نیز در حال رخ دادن است. افزایش سرعت این تغییرات ناشی از تغییر در فنآوریها، فعالیت آزادانه و نزدیک بازارهای جهانی، افزایش نوآوریها، کاهش چرخه زندگی محصولات و کمرنگ شدن فاصلههای زمانی و مکانی در فضای فنآوری اطلاعات بوده است. در نتیجه سازمانها با بازارهایی روبرو شدهاند که رقابت شدید و نیازهای جدید و رو به رشد مشتریان از ویژگیهای منحصر به فرد آن شمار میرود. برای بقا در چنین بازارهایی نیازمند شناخت دقیق محیط خود هستیم تا در زمان لازم قادر به پاسخگویی به تغییرات آن باشیم
در پژوهش پیش رو سعی بر آن خواهد بود پس ازبررسی و گردآوری اطلاعات اولیه در قالب چارچوب جامع تدوین استراتژی با تهیه کاربرگهای مربوطه و بکمک مجموعه مدیریت و کارشناسان آن مجتمع ابتدا ماموریت و بیانیه تهیه میشود و سپس جهت شناخت بیشتر سازمان از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و ماتریس ارزیابی عوامل خارجی میپردازیم در مرحله تطبیق یا مقایسه در جهت توازن قوتها و ضعف ها کلیدی و فرصتها و تهدیدات استراتژیک از ماتریس سوات - “ SWOTو ماتریس ارزیابی رقابت - CPM - استفاده میکنیم و در مرحله تصمیم گیری با بهره گیری از ماتریس برنامه ریزی استراتژیک - QSPM - استراتژی های شناسایی شده به شیوه ای عینی و بدون اعمال نظر شخصی مورد ارزیابی و قضاوت قرار میگیرد
2. مبانی نظری و پیشینه پژوهش
مدیریت استراتژیک جریانی است که به وسیله آن مدیریت رده بالای موسسه عملکرد وجهت گیری بلند مدت سازمان را با مشورت و همکاری کلیه سطوح سازمان تعیین می کند؟ این فرآیند از طریق تدوین صحیح استراتژی، اجرای متناسب و ارزیابی مستمر آن تحقق می پذیرد
فرآیند مدیریت استراتژیک در بر گیرنده سه مرحله می شود ْتدوین استراتژی، اجرای استراتژی، ارزیابی استراتژی
تدوین استراتژی اولین مرحله از فرآیند مدیریت استراتژیک است، مقصود از تدوین استراتژی این است که مأموریت شرکت تعیین شود، شناسایی عواملی که در محیط خارجی، سازمان را تهدید می کنند یا فرصت هایی را به وجود می آورند، شناسایی نقاط قوت و ضعف داخلی سازمان، تعیین هدف های بلند مدت، در نظر گرفتن استراتژی های گوناگون و انتخاب استراتژی های خاص جهت ادامه فعالیت. در این مرحله تعیین نوع فعالیتی که شرکت می خواهد به آن بپردازد، فعالیت هایی که قصد دارد از آن خارج شود، شیوه ی تخصیص منابع، تصمیم گیری درباره گسترش دادن یا متنوع ساختن فعالیت ها صورت می پذیرد
روش ها و تکنیک های زیادی برای تحلیل موارد استراتژیک در فرآیند مدیریت استراتژیک می تواند به کار برده شود که در این میان تحلیل SWOTکه فرصت ها، تهدیدها، نقاط قوت و ضعف را ارزیابی می کند متداول ترین است
این ماتریس توسط آلبرت هامفری معرفی شد
”پرهیزگار و همکاران، . - 1389 که یک پروژه تحقیقاتی در دانشگاه استانفورد را با استفاده از داده سازمان فورچون هدایت می کرد
اصطلاح SWOT مخفف واژگان قوت ها و ضعف های داخلی کسب و کار و فرصت ها و تهدیدهای محیط آن است
ماتریس SWOT، یک ابزار برنامه ریزی استراتژیک است که برای ارزیابی قوت ها و ضعف های یک سازمان و فرصت ها و تهدیدهای محیطی رویاروی آن به کار برده می شود
3. روش تحقیق
تحقیق حاضر از جمله تحقیقات عملی -کاربردی محسوب می شود که با روش ماتریس سوات انجام شده است و به دنبال تدوین استراتژی برای شرکت مورد نظرمیباشد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات محیط درونی و بیرونی، از پرسشنامه بازاستفاده گردید و با مؤسسین شرکت مصاحبه شد. سپس اطلاعات جمع آوری شده طبقه بندی گردید و فهرستی از مهمترین نقاط قوت و ضعف، تهدیدها و فرصتها تهیه شد و برای ارزش گذاری مجدداً به مؤسسین شرکت ارائه گردید و سپس ازمیانگین نظرات آنها برای تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شد.
4. معرفی شرکت
شرکت گلسار فارس، واقع در کیلومتر 5 جاده شیراز - سپیدان، در سال 1363 برای پاسخگویی به نیاز فزاینده محصولات در حوزه چینیآلات بهداشتی به ثبت رسید و در سال 1372 مورد بهرهبرداری قرار گرفت . با کسب موفقیت در بازار، پروژههای توسعه و افزایش ظرفیت از سال 1375 بصورت پی در پی و در چند فاز مورد بهرهبرداری قرارگرفتند. هم اکنون این واحد با تولید 17000تن محصول نهایی یکی از بزرگترین تولیدکنندگان داخلی و یکی از صادرکنندگان موفق این نوع از محصولات در بازارهای خارجی محسوب میشود.
شرکت گلسار فارس با بهرهمندی از نیرویهای متخصص و دانش فنی بالا و با اتکا به تجربیات و یادگیریهای حاصل از رقابت و حضور موثر در بازارهای داخلی و خارجی، ارتقا کیفیت محصولات و گسترش کمی تولیدات را سرلوحه حرکتهای آتی خود قرار داده است. افزایش سطح کیفیت ، تنوع محصولات - بیش از 100 نوع محصول مختلف - و نوآوری در طراحی موجب گشودن بازارهای جدیدی به روی محصولات گلسار شده است بطوری که هم اکنون علاوه بر حضور در بازار تمامی استانهای کشور با بیش از 180 نماینده فروش ،محصولات خود را به بیش از 13 کشور جهان صادر می نماید.
5. متدلوژی انجام کار
با توجه به مزایا و معایب هر یک از روش های برنامه ریزی استراتژیک و همچنین با توجه به شناخت اولیه ای که از شرکت چینی آلات بهداشتی گلسار فارس و شرایط محیطی آن بوجود آمده بود، روش »دیوید« به عنوان روش پایه انتخاب و با ایجاد تغییرات لازم در آن متناسب با شرایط این پروژه طراحی گردید که در ادامه به جزئیات آن پرداخته می شود. اما پیش از آنکه به جزئیات روش و متد اجرایی پروژه پرداخته شود ذکر این نکته ضروری است که اساساً لازمه انجام هر طرح و برنامه ای داشتن یک الگو و متد کلی - Road Map - جهت اجرای صحیح و گام به گام آن می باشد.
بنابراین در این پروژه نیز سعی شد تا مناسب ترین روش جهت اجرای پروژه طراحی و مراحل اجرای پروژه بر اساس آن طی گردد تا ازین طریق شرط لازم جهت اجرای موفق پروژه فراهم گردد. چارچوب ارائه شده در شکل 1یک الگوی جامع از فرایند مدیریت استراتژیک است که بسیار متداول و قابل قبول می باشد ؟این الگو هیچ گاه موفقیت شرکت راتضمین نمی کند، ولی برای تدوین استراتژی ها، اجرا و ارزیابی آنها روشی روشن و عملی ارائه می نماید
شکل -1 چارچوب جامع تدوین استراتژی
6. ماموریت
تولید و عرضه چینی آلات بهداشتی ممتاز در بازارهای ایران و خاورمیانه برای مصرف کنندگان چینی آلات بهداشتی و سرامیکی ،جهت تامین سود پایدار برای سهامداران از طریق استواری در خشنود سازی مشتریان، بهره مندی از ساختاری دانش محور و کارکنانی توانمند و متعهد، تعامل سودمند با شرکای تجاری و مسئولیت پذیری اجتماعی
7. بررسی عوامل خارجی
در ارزیابی محیط خارج به تحلیل صنعت و تحلیل محیط می پردازیم.تمرکز بر شناسایی وقایع صنعت و ارزیابی آن امکان کنترل به روز شرکت را میسر می کند و همچنین ارزیابی محیط خارج منجر به آشکار شدن فرصت های کلیدی و تهدیدات کلیدی می شود.
برای تحلیل صنعت 2 تکنیک وجود دارد که در زیر شرح داده می شود؛
.1-7آنالیز صنعت با تکنیک EFE - ماتریس ارزیابی عوامل خارجی - : این تکنیک5 گام دارد:.بین 10 تا 20 عامل خارجی را شناسا یی کنید - فرصت و تهدید - . به هر کدام بین صفر و یک وزن بدهید - مجموع وزن ها برای تمام فرصت و تهدیدات برابر1 است - . هر کدام از عوامل را بین 1 تا 4 رتبه بندی کنید - استراتژی های شرکت در مرحله بعد باید مطابق با این خروجی تنظیم شود - - نمره 1 بدترین واکنش و4 واکنش عالی و 2 واکنش در حد متوسط و 3 بالاتر از متوسط - .
رتبه هر عامل را در وزن متناظرش ضرب کنید - امتیاز وزنی هر عامل در این مرحله مد نظر است - . مجموع کلی وزنی رتبه ها را بدست آورید - این وزن رتبه ها وضعیت کلی سازمان را نشان می دهد - . در هر حال بیش ترین عدد خروجی 4، کمترین 1 و میانگین 2/5 خواهد بود.اگر عددی بیش تر از 2/5 بدست آید محیط بیش تر فرصت آفرین است و اگر عددی کمتر از 2/5 بدست آید شرکت در محیط خود با تهدیدات جدی روبرو است.
بر اساس متد منتخب گلسار در تدوین برنامه راهبردی، بررسی عوامل محیطی سازمان در دو سرفصل عوامل محیطی کلان - کل صنعت - و عوامل محیط تخصصی کسب و کار - صنعت چینی بهداشتی - صورت میپذیرد. در بررسی عوامل کلان با استفاده از متد PEST چهار عامل کلان سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فناوری برآورد می شود.
