بخشی از مقاله
چکیده
مرودشت یکی از قدیمی ترین مناطق باستانی استان فارس است که در 45 کیلومتری شمال شیراز واقع شده است. این شهر با پیشینه کهن خود در طول تاریخ توجه بسیاری از باستان شناسان و دوست داران فرهنگ و تمدن ایرانی را به خود معطوف داشته است. مجموعه آثار به جای مانده ماقبل تاریخ و آثار اعجاب برانگیز تاریخی بیان گر این مطلب است. مجموعه کاخ های تخت جمشید که شاهکار مدیریت باستانی و حاصل تلاش معماران چیره دست دوره های باستانی ایران بوده و از شهرتی همسان با دیوار چین و اهرام ثلاثه مصر برخوردار است. این درحالی است که این مجموعه مهمترین اثر از بناهای تاریخی کشور ایران و استان فارس است. .با توجه به توانمندیهای شهرستان مرودشت که می تواند یکی از قطبهای مهم جذب گردشگر خارجی در کشور باشد همچنین کم توجهی به زیر ساختها و ناشناس ماندن این قابلیتها به بررسی راهبردها در این شهرستان پرداخته شده است .
به این منظور در مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی و با مدل راهبردی SWOT ،و همچنین مطالعات میدانی به تعیین نقاط قوت، ضعف ،به ارائه استراتژی و راهبرد در جهت توسعه گردشگری در فرصتها و تهدیدها پرداخته شده است. پس از بررسی اطلاعات جمع آوری شده موانع مانند کمبود امکانات اقامتی در کنار بناهای تاریخی ، ضعف تبلیغات جهانی ، بی توجهی به زیر ساختهای جذب گردشگر دراین شهرستان مشخص و به ارائه راهکارهای در جهت توسعه گردشگری مثل استفاده از شیوه های نوین تبلیغات ایجاد امکانات رفاهی اقامتی در شهرستان مرودشت پرداخته شده است.
مقدمه
امروزه با شروع قرن بیست یکم صنعت گردشگری به یکی از پر درآمدترین صنایعدنیا تبدیل شده، رقابت فشرده ای در میان بسیاری ازکشورهای جهان برای جذب جهانگردان به چشم می خورد و صنعت توریسم به عنوان صنعتی پویا و باویژگی های منحصر به فرد، بخش مهمی از فعالیت هایاقتصادی و تولیدی کشورهای توسعه یافته ودر حال توسعه را به خود اختصاص داده است - ابراهیم زاده ،آقاسی ، - 108 : 1388 توسعه. فعالیت توریستی با انگیزه گردشگری غالباً منوط به جاذبه های متنوع طبیعی، فرهنگی، و تاریخی است.
کشورهای پیشتاز دربخش گردشگری یا به لحاظ چشم اندازهای طبیعی مانند دریاچه ها، سواحل آفتابی و کوهستان های پر برف، یا به لحاظ قدمت تاریخی خود و یا به لحاظ عناصر دیگر و ایجاد برخی جاذبه های مصنوعی و همچنین ایجاد ساختاری سازمانی و فراهم آوردن بستر سرمایه گذاری های گسترده توانسته اند به تقاضای وسیعی از نیازهای جهانگردی پاسخ داده، از تأثیرات و دستاوردهای آن نیز به همان اندازه بهره مند شوند. - تقوایی،احسانی،صفرآبادی،:1388 - 45یکی ازاین دستاوردها اشتغال دائم و فصلی و نیمه وقت است که برای نیروی انسانی با تخصص و آموزش متوسط فراهم می آورد و از نرخ بیکاری می کاهد.
علاوه براشتغال های مستقیم در گردشگری زمینه فعالیتهای دیگر که در ارتباط با گردشگری هستند همچون کارهای ساختمانی، تعمیرات، کرایه اتومبیل، دست فروشی و نظایر اینها برای افراد بومی فراهم می گردد. هرچند اینگونه فعالیتها از نظر ثبات درآمد نامطمئن هستند اما می توانند حداقل درآمدی را برای خانوارها فراهم سازند - حاجی محمد امینی، - 224 : 1378 به همین منظور تنو ع بخشیدن به منابع رشد اقتصادی و درآمدهای ارزی و هم چنین ایجاد فرصت های جدید شغلی درکشور، توسعه ی صنعت گردشگری از اهمیت فراوانی برخوردار است - طیبی، بابکی، جباری،:1386 - 84چرا که کشوایران با برخورداری از تمدن کهن و آثار تاریخی فراوان و جاذبههای فرهنگی و اقلیمی به تصدیق یونسکو در ردیف دهم جهان قرار دارد و از نظر تنوع و غنای اکوسیستمی جزء پنچ کشور دنیاست.
طبیعت چهار فصل ایران، دریا، کویر، چشمه های آبگرم، حیات وحش متنوع و انحصاری در کنار آثار تمدن چند هزار ساله ایرانی می توان - جوزی ،مرادی مجد،عبداللهی ، - 14 :1388از این قابلیتهای فراوانی برای تبدیل شدن به قطب گردشگری جهانی برخوردار است؛ در حالی سهم ایران از عایدیهای صنعت گردشگری جهان بسیار ناچیزاست - تقوی ،قلی پورسلیمانی ،. - 159 : 1388همانطور که پژوهشها نشان می دهد یک منطقه که پذیرای جهانگردان است ، بر حسب تصادف یا شانس موفق نخواهد شد .
بلکه موفقیت در گرو یک سلسله برنامه ریزی های دقیق است که باید در موارد زیادی انجام شود . اگر بخواهیم یک منطقه - مقصد سفر - را به صورت جامع و گسترده تجزیه و تحلیل کنیم ، باید کار را از مطالعه و بررسی مسافر و یا جهانگرد شروع کرد تا ساختارهای زیر بنایی آن منطقه ادامه داد - چاک وای . گی ، 74 : 1386 - .یک کار مفید و لازم در تحلیل کیفیت های یک جاذبه فرهنگی که ممکن است جذابیت داشته باشند، انجام تحلیلی است که در بازاریابی تحلیل نقاط قوت و ضعف یک تولید - محصول - نامیده شود از این طریق مشخص می شود که نقاط قوت و ضعیف مستقیم یک تولید - در این جا محل مورد نظر - کدامند و فرصت و تهدیدها از لحاظ رابطه آن با محیط پیرامونش بررسی می شود.
در این مقاله با در نظر گرفتن موارد فوق و درک این مطلب که شناخت پتانسیلها ومحدودیتهای توریستی می تواند تأثیر سازند ه ای بر برنامه ریزی مناسب گردشگری رفع مشکلات و مسائل منطقه داشته باشد ، سعی به بررسی و تحلیل نقاط قوت، ضعف ، فرصتها وتهدیدها پرداخته و در نهایت با توجه به این نظرات و دیدگاه ها راهبردها و راهکارههای مناسب به منظور به کارگیری بهینه و هدفمند از نقاط قوت و فرصتها و تقویت یا از بین بردن نقاط ضعف و تهدیدها در جهت دستیابی به توسعه گردشگری به تدوین راهبردهای برنامه ریزی استاتژیک با مدل SWOT ار ا ئه شود.
مبانی نظری
گردشگری یکی از اموری است که اخیرا مورد توجه بسیار قرار گرفته و توجه به آن روز به روز بیشتر می شود .در دنیای امروز مسافرت و سیاحت بزرگترین منبع تجارت بین الملل گشته و از نظر اقتصادی بسیار مهم و پر ارزش است - دیبائی : 1371 ، 17 - .گردشگری فرهنگی:"این نوع جهانگردی برای آشنایی میرا ثهای هنری و فرهنگی،آداب و رسوم، بناهای تاریخیبا هدف های آموزشی، تحقیقاتی و پژوهشی، صورت میگیرد. گردشگر فرهنگی مایل به آشنایی با فرهنگ مناطق مختلف، خواهان کاوش در چشم اندازهای فرهنگی جوامع انسانی و درک آن ها است. در این نوع گردشگری به جذابیت های فرهنگی توجه می شود.از قبیل موزه ها، نمایشگاه ها،ارکسترها، نمایشنام هها،هنرهای دستی،معماری و...می باشد.
گردشگری انسان را با فضاهای جغرافیایی، انسان ها و فرهنگ های دیگر آشنا می سازد.این آشنایی مقدمه ای برایشناخت بیشتر انسان از خویش است .این در حالی است که فرهنگ خود به عنوان جاذبه اصلی گردشگری محسوب می شود. بدون فرهنگ که تفاوت ها را ایجاد می کند همه جا شبیه هم خواهد بود و گردشگری عینیت نخواهد داشت - پاپلی یزدی، 1386 ،ص . - 88 از نظر فنی گردشگری فرهنگی شامل حرکت انسان برای دیدن جاذبه های فرهنگی خاص همچون مکانهای میراثهای فرهنگی، نشانه های زیباشناختی و فرهنگی، هنرها و نمایشها که در خارج از مکان معمولی سکونت قرار دارد می شود.
اهمیت وضرورت تحقیق
از آنجا که مرودشت یکی از باستانیترین مناطق ایران است که با پیشینهی کهن خود در طول تاریخ توجه بسیاریاز باستانشناسان و دوستداران فرهنگ و تمدن ایرانی را به خود معطوف داشته است. مجموعه آثار به جای مانده ماقبل تاریخ و آثار اعجاب برانگیز تاریخی بیانگر این مطلب است که این شهرستان با اهمیتی ویژه؛ همواره مورد توجه بوده است. مجموعه کاخ های تخت جمشید که شاهکار مدیریت باستانی و حاصل تلاش معماران چیره دست دوره های باستانی ایران بوده و از شهرتی همسان با دیوارعظیم چین و اهرام ثلاثه مصر برخوردار است، مهم ترین مکان دیدنی شهرستان مرودشت را تشکیل می دهند. عظمت منحصر به فرد این بنا به تنهایی گویای تاریخ شکوهمند تمدن ایران است واین درحالی است که این مجموعه یکی از مهمترین اثر از بناهای تاریخی کشور ایران و استان فارس است. وجود آثار شهرهای قدیمی به همراه نقش ها و کتیبههای باستانی و کاخ های پادشاهان هخامنشی و چندین اثر تاریخی و قدیمی دیگر، از جمله جاذبه های مهم شهرستان مرودشت به شمار می آیند.
