بخشی از مقاله
چکیده:
جهت بررسی تأثیر وزن تخم بر روي میزان درصد جوجه درآوري ، زمان تفریخ و سپس روي رشد بوقلمون هاي بومی آذربایجان آزمایشی صورت گرفت - براي این منظور، از بین حدود 3500 عدد تخم بوقلمون در سه نوبت - بلوك - 1000عدد تخم در پنج گروه وزنی65 -70 ، 70- 75 ، 75-80 ، 80-85 و 85- 90 گرم - از هرگروه حدود 200عدد تخم - جهت انجام آزمایش - از هرگروه حدود 200عدد تخم - در هر نوبت 70عدد تخم از هر گروه، جمعاً در پنج گروه، 350 عدد تخم - انتخاب و مورد جوجه کشی قرار گرفتند - .
زمان تفریخ و تعداد جوجه هاي بدست آمده و سپس درصد جوجه درآوري هر گروه ثبت شد. نتایج حاصله نشان داد که درصد جوجه در آوري در تخم بوقلمون هاي 65-70 گرم با 77/91 درصد نسبت به سایر گروه هاي وزنی، بالاتر بود
همچنین درصد جنین هاي ستر مرده در وزن تخم 65- 70 گرم با 5/72 درصد نسبت به بقیه گروه هاي وزنی بالاتر بود . - P<0/05 - بین سایر صفات جوجه کشی مورد مطالعه در گروه هاي وزنی تفاوتی وجود نداشت. وزن جوجه تازه تفریخ شده با افزایش وزن تخم بیشتر شد
مقدمه :
باتوجه به ارتباط منفی بین وزن تخم و تعداد آن ، تعیین وزن مناسب تخم بوقلمون ، در ارتباط با قدرت جوجه درآوري، در سنین مختلف داراي اهمیت میباشد. استفاده از تمامی تخم هاي تولیدي وزن هاي مختلف کمتر و بیشتر ازحد متعارف، احتمالاً باعث پایین آمدن درصد میزان جوجه آوري و تولید جوجه هاي ضعیف و بالارفتن هزینه هاي پرورشی خواهد شد. وزن تخم رابطه مستقیمی با وزن بدن مرغ دارد - . - 2 تارینگتون و همکاران - 7 - دریافتند که با نزدیک شدن به پایان تخمگذاري وزن تخم افزایش می یابد.
آسوسکو و اوکون - 1 - مشاهده کردند که وزن تخم تأثیر زیادي روي قدرت جوجه درآوري دارد . محققی با لاترین قدرت جوجه درآوري را از تخم هاي با اندازة متوسط بدست آورده است - 8 - وزن. جوجه هاي تفریخ شده، اولاً با وزن تخم ارتباط دارد و به طور منظم، 62 تا 70 درصد از وزن تخم را شامل می شود. در ثانی اتلاف وزن تخم در حین تفریخ، زمان تفریخ، سن مرغ تخمگذار و جنس جوجه تفریخ شده نیز روي وزن جوجه تأثیر میگذارد
کونسکووا و بوم گارتنر1، ارتباط بین وزن جنین و وزن تخم را مورد آزمون قرار داده اند. هیچ همبستگی بین وزن جنین در روزهاي هشتم، سیزدهم و پانزدهم جوجه کشی و اندازة تخم مرغ مشاهده نگردیده است
در یک آزمایش، در بوقلمونهاي تفریخ شده از وزن تخم هاي 64-66، 67-69، 70-72، 73- 75، 76-78 و 79-81 گرم، وزن تفریخ جوجه ها به ترتیب 41/9، 42/4، 44/2، 45/0، 48/3 و 49/0 گرم بود . - 6 - طی آزمایشی در بوقلمون، کیفیت پوسته و وزن تخم، به طور معنی داري قدرت جوجه درآوري را تحت تاثیر قرار داده اند. در این حال، وزن تخم 80-100 گرم، جوجه درآوري بالاتري از محدوده هاي بالاتر و پایین تر این محدودة وزنی داشتند . - 3 - در یک تحقیق که در 10 آزمایش هر کدام روي 1500 تخم بوقلمون انجام گرفته بود، وزن تخم اثر بالاتر و معنی داري را روي باروري و جوجه آوري تخم ها داشت. داده هاي وزن تخم 90 -70 گرم، بالاترین مقدار را در صفات مذکور داشت . - 5 - جوجه درآوري همچنین به طور معنی داري تحت تأثیر رنگ پوسته تخم قرار گرفت . اندازه تخم به طور معنی داري با وزن زرده همبستگی - %68 - داشت. همبستگی اندازة تخم با وزن سفیده %99 و همبستگی اندازه تخم با ضخامت پوسته ، %37 بود .
مواد و روشها :
محل طرح: این آزمایش در ایستگاه تحقیقات بوقلمون کشور - تاتار - واقع در بخش خدا آفرین شهرستان کلیبر استان آذربایجان شرقی انجام پذیرفت.
مراحل قبل از شروع آزمایش، ابتدا از بین تخمهاي جمع آوري شده از بوقلمون هایی که در شرایط یکسان پرورش یافته بودند، در سه نوبت در یک فاصله زمانی کوتاه و کمتر از یک هفته، پس از حذف تخم هاي با شکل غیر طبیعی و ترك خورده و داراي پوسته متخلخل و لکه دار، تعداد 1000 عدد تخم جهت انجام آزمایش انتخاب شدند. تخمها در یک اتاق خنک حداکثر به مدت هفت روز نگهداري شدند.
در هر نوبت جمع آوري و جوجه کشی، تخم ها توزین شده و وزن آنها بر روي پوسته تخم ثبت گردید. سپس تخم هاي توزین شده در پنج گروه وزنی 65 تا 69/99 ، 70 تا 74/99 ، 75 تا 79/99، 80 تا 84/99 و 85 تا 89/99 گرم قرار گرفتند و جداگانه در پنج تکرار در راكهاي دستگاه جوجه کشی قرار داده شد به این ترتیب که از زمان تفریخ اولین جوجه، هر ساعت یکبار دستگاه جوجه کشی باز شده و تعداد جوجههاي تفریخ شده، از روي پوسته شکسته موجود در سینی هچري مربوط به محدودة وزنی مربوط ثبت شد0 داده هاي بدست آمده در برنامه Microsoft excel 2000 ، وارد کامپیوتر شد، و پس از آماده سازي آنها، از جمله بدست آوردن روابط فوق الذکر ، عملیات آماري مربوطه از جمله تجزیه واریانس و مقایسه میانگین - دانکن - تحت برنامه SAS تحت ویندوز 95 ،نسخه 6/12 انجام پذیرفت
مدل آماري طرح تخم هاي جمع آوري شده، به پنج گروه وزنی - تیمار - تقسیم شده بودند که در سه نوبت - بلوك - داخل دستگاه جوجه کشی، مورد انکوباسیون قرار گرفتند. پس در این طرح از بلوك هاي کامل تصادفی؛ پنج تیمار در سه بلوك استفاده گردید:
که در آن yij مقدار صفت مربوطه، μ میانگین جامعه ، Ti گروه وزنی مربوطه ، Rj بلوك - نوبت جمع آوري تخم - و eij اثر اشتباه آزمایشی می باشد.
نتایج :
درصد جوجه درآوري
با توجه به جدول شماره 1 -2، ملاحظه می گردد که وزن تخم بوقلمون ها در محدودة وزنی 65 – 69/99 گرم با 77/91 درصد نسبت به سایر اوزان تخم بوقلمون، اختلاف معنی داري در سطح احتمال - P<0/05 - دارد. سایر اوزان تخم بوقلمون، در محدوده هاي وزنی 70 - 74/99 با 73/33 درصد، 75-79/99 گرم با 69/62 درصد و 85-89/99 گرم با 65/21 درصد در مقایسه با محدودة وزنی تخم 80-84/99 گرم با 61/90 درصد با وجود اینکه معنی دار نیستند، ولی عملکرد بهتري را نشان می دهند.
درصد جوجه هاي ستر مرده با توجه به میانگین درصد جوجه هاي ستر مرده در جدول 1 -2 مشخص می گردد که تیمار چهارم یا تخم هاي داراي وزن 80-84/99 گرم اختلاف معنی داري را در سطح احتمال 0/05 با سایر تیمارها و یا سایر اوزان تخم دارند و بدین ترتیب بیشترین درصد مربوط به جوجه هاي سترمرده در این وزن تخم مشاهده می گردد. بهترین تیمار که هیچ اختلاف معنی داري را با سایر تیمارها نشان نمی دهد و کمترین مقدار جوجه ستر مرده را دارد، تیمار اول یا محدودة وزن تخم با 65-69/99 گرم می باشد.
درصد جوجه هاي هچر مرده :
با توجه به مقایسه میانگین هاي درصد جوجه هاي هچر مرده در جدول 1 -2 مشاهده گردید که تفاوتی بین اوزان مختلف تخم بوقلمون ها از نظر جوجه هاي هچر مرده وجود ندارد.
درصد تخمهاي فاسد شده:
میانگین این صفت در تخم هاي وزن 80– 84/99 گرم بالاتر از بقیه و برابر 3/33% بود ولی تفاوتی بین این وزن با سایر اوزان تخم بوقلمون ها وجود نداشت
وزن جوجه هاي یک روزه:مقایسه میانگین وزن جوجه هاي تفریخ شده از وزن هاي مختلف در جدول 1 نشان داده شده است. همان طوري که مشاهده می شود ، جوجه هاي بدست آمده از تخم هاي با وزن 65 تا 69/99 گرم، داراي کمترین وزن و جوجه هاي بدست آمده از وزن تخم 85 تا 89/99 گرم، داراي بیشترین وزن بودند.
با توجه به جدول -2 مقایسه میانگین وزن جوجه هاي تفریخ شده از روزهاي مختلف تفریخ مشاهده میگردد که جوجه هاي بدست آمده از روزهاي اول و دوم - روز 26 و 27اُم جوجه کشی - ، تفاوت معنی داري باهم ندارند ولی جوجه هاي تفریخ شده از روز آخر - روز 28اُم جوجه کشی - از نظر وزنی کوچکتر از جوجه هاي تفریخ شده در روزهاي اول و دوم بود. چنین نتیجه اي قابل پیش بینی بود. جوجه هاي تفریخ شده در روز آخر، ضعیف تر از جوجه هاي تفریخ شده از روزهاي اول می باشد.
با توجه به جدول 2، مقایسه میانگین وزن جوجههاي تفریخ شده در ساعات مختلف مشاهده میگردد که جوجههاي به دست آمده از تخمهاي با وزنهاي 65 ó 69/99 ، 70 ó 74/99 ، 75 ó 79/99 ، 80 ó 84/99 تفاوت معنی داري با یکدیگر ندارند ولی جوجههاي تفریخ شده با وزن 85ó 89/99 اختلاف معنیداري با سایر وزنها دارند. همچنین مشاهده گردید که بین هچهاي مختلف نیز اختلاف معنیداري وجود دارد
