بخشی از مقاله
چکیده
مدیریت کار ساختمانی با موقعیت های پیش بینی نشده ای در برنامه ریزی و ساخت تسهیلات خصوصی و عمومی لازم برای تحقق نیازهای جامعه رو در روست.از جمله مشکلات جدید یا به شدت حاد شده ای که این صنعت در سالیان اخیر با آن مواجه شده است.کنترل های زیست محیطی و دیگر کنترل های قانونی ، هزینه انرژی و امکانات دستیابی به آن، سلیقه های متغیر عامه و شرایط اقتصادی به بسیار متغیر است .
از جمله مواردی که امروزه طرح های عمرانی کشور با آن روبروست و باعث تأخیر در پروژه ها و کندی عملیات ساخت میگردد ، می توان به موارد مختلفی از قبیل عدم شناخت صحیح و دقیق از احجام و مقادیر فعالیت های پروژه ها ، برآوردهای غلط ازمیزان منابع مورد نیاز ، ضعف درکنترل عملکرد برنامه ریزی فعالیت های پروژه ، ضعف در کنترل هزینه ای پروژه وبطور کلی ضعف در سیستم مدیریت پروژه اشاره نمود .بدیهی است حرکت با زمان و بهره گیری از علوم و فنون و تکنیکهای روز دنیا ، ضامن توفیق در مدیریت بهتر هزینه پروژه هاخواهد بود.
حال در این مقاله حاضرتوانسته ایم تعیین وتحلیل میزان مدیریت و عملکرد پروژه ها باتوجه به درطرح توسعه عمرانی را توضیح وبه چالش بکشیم.
مقدمه
یکی از فعالیت های کشور های در حال توسعه برای ساخت زیربناهای اقتصادی خود، اجرای طرح های عمرانی زیر بنایی است که سالانه بخش عمده ای از بودجه کشور را به خود اختصاص می دهد و لذا برنامه ریزی اصولی در خصوص این طرح ها از ملزومات و ضروریات بوده تا بتوان کمترین نسبت هزینه به بهره وری را از آن استحصال نمود.
هر ساله بخش عظیمی از اعتبارات و منابع مالی کشور، صرف سرمایه گذاری در پروژه های بزرگ عمرانی و زیر بنایی می شود . مهم ترین شاخص موفقیت این پروژه ها علاوه بر دستیابی به اهداف مورد نظر و مقرون به صرفه بودن، اتمام آن در زمان پیش بینی شده می باشد.
تأخیر در پروژه های عمرانی به دلیل پیچیدگی خاص آن ها امری غیر قابل انکار است، به طوری که مطالعات انجام گرفته نشان می دهد که اغلب پروژه های ساخت در دنیا با حدود بیش از 50 درصد افزایش زمان مواجه می شوند .تأخیر در پیشرفت کار، علاوه بر آن که موجب طولانی شدن زمان اجرا و صرف هزینه های قابل ملاحظه ای برای راه اندازی مجدد یا تکمیل آن ها می گردد، به تحمیل هزینه فرصت از دست رفته بر بخش های اقتصادی و نیز توجیه ناپذیر شدن طرح در مراحل بعد نیز منجر می شود
به عبارت دیگر، گذشت زمان و تحولات فن آوری و تغییر شرایط محیطی و اجتماعی، ممکن است طرح هایی را که در یک مقطع زمانی دارای توجیه فنی و اقتصادی بوده اند، در شرایط جدید توجیه ناپذیر سازد .عدم تحقق زمانی پروژه ها با ایجاد موانع و مشکلات بسیار در ایجاد بستر مناسب برای آغاز طرح های جدید، کشور را با لطمات جدی مواجه می سازد .همچنین به دلیل رابطه مستقیم میان زمان و هزینه اجرای پروژه، افزایش زمان اغلب منجر به افزایش هزینه ها می شود.
از سوی دیگر، تأخیر در پروژه های ساخت می تواند بر اهداف کیفی آن ها نیز تأثیر داشته باشد و مجریان پروژه به منظور جلوگیری از جریمه های ناشی از تأخیرات غیر مجاز و تکمیل پروژه در موعد مقرر، روند اجرای پروژه در یک بازه زمانی را تسریع کنند که در بعضی موارد برای دستیابی به این هدف، کیفیت اجرای پروژه به طور چشمگیری کاهش می یابد.
لذا بررسی عوامل به وجود آورنده تأخیرات و تعیین تأثیر هر یک از آن ها بر اهداف اصلی پروژه یعنی زمان، هزینه و کیفیت می تواند کمک بزرگی به مدیریت، برای انجام هر چه بهتر پروژه های آتی بکند و با شناسایی مهم ترین ریسک های موجود در پروژه ها، می توان راهکار های مفیدی را جهت کاهش یا حذف آن ها ارائه نمود.
تعریف طرح عمرانی
مجموعه عملیات و خدمات مشخص که بر اساس مطالعات توجیهی فنی و اقتصادی یا اجتماعی توسط دستگاه اجرایی انجام می شود طی مدت معین و با اعتبار معین برای تحقق بخشیدن به هدف های برنامه عمرانی پنج ساله به صورت سرمایه گذاری ثابت شامل هزینه های غیر ثابت وابسته در دوره مطالعه و اجرا و یا مطالعات اجرا می گردد و تمام یا قسمتی از هزینه های اجرای آن از محل اعتبارات عمرانی تامین می شود.
طرح های عمرانی
- طرح عمرانی انتفاعی
طرحی که در مدت معقول پس از شروع بهره برداری ، علاوه بر تامین هزینه های جاری و استهلاک سرمایه ، سود متناسبی به تبعیت از سیاست ، عاید دولت می نماید.
ویژگی های طرح عمرانی انتفاعی
.1 فعالیت طرح باید در جهت تحقق یک یا چند هدف برنامه عمرانی پنج ساله باشد .
.2 مبنای انتخاب طرح ، انجام مطالعات توجیهی فنی و اقتصادی است
.3 طرح بصورت سرمایه گذاری ثابت است
.4 مدت اجرا ، محدود و معین است
.5 اعتبار مورد نیاز ، محدود و معین است
.6 تمام یا قسمتی از اعتبارهای مورد نیاز طرح از محل اعتبار های عمرانی تامین می شود .
.7 محصول طرح در بازار فروخته می شود
8 علاوه بر سود آوری اقتصادی ، طرح باید مانند سرمایه گذاری بخش خصوصی از سود آوری مالی نیز بهره مند باشد .
طرح عمرانی غیر انتفاعی
در برنامه و بودجه کشور:
طرحی برای انجام برنامه های رفاه اجتماعی و عملیات زیر بنایی و یا احداث ساختمان و تاسیسات جهت تسهیل کلیه وظایف دولت اجرا می گردد و هدف اصلی آن حصول درآمد نمی باشد .
وجوهی که برای اجرای طرح های عمرانی غیر انتفاعی پرداخت می شود بصورت بلاعوض است و کلیه اموال و تاسیسات بوجود آمده از طریق طرحهای غ. انتفاعی متعلق به دولت است و استفاده از اموال مزبور و یا در آمد های ناشی از آن توسط دولت مشخص می شود
