بخشی از مقاله
چکیده
کشور ایران با بحران شدیدی در زمینه اشتغال دانشآموختگان کشاورزی دست به گریبان است. علل اصلی را میتوان اینگونه بیان نمود که تعداد دانشجویان آموزش عالی کشاورزی مرتباً در حال افزایش است و از طرف دیگر، سیاستهای دولت در جهت خصوصیسازی و کوچکسازی ساختار خود و برنامه اصلاحات ساختاری موجب کاهش استخدام در بخش دولتی گردیده است. لذا، با توجه به دگرگونیهای صورت گرفته در بازار کار کشاورزی و رشد شدید بیکاری در میان دانشآموختگان آموزش عالی کشاورزی، یکی از نیازهای بخش کشاورزی توسعه کارآفرینی میباشد و در این راستا، بهترین گزینه برای آماده نمودن فراگیران نظام آموزشی جهت اشتغال در بازار کار، آموزش کارآفرینی است.
از آنجا که در حال حاضر تعداد زیادی از دانشجویان آموزش عالی کشاورزی را دختران تشکیل میدهند؛ مقاله حاضر درصدد است تا به بحث در خصوص آموزش کشاورزی کارآفرینانه در گروه مذبور بپردازد و ابعاد مورد تاکید مقاله کنکاش در دو مقوله چرایی و چگونگی توسعه آموزش کشاورزی کارآفرینانه در بین دانشجویان دختر خواهد بود. آنچه مسلم است، اینکه آماده سازی در خصوص کارآفرینی نباید بعد از فارغالتحصیلی باشد؛ بلکه برای تحقق این امر لازم است طی فرایندی و در حین تحصیل مقدمات لازم فراهم شود. یکی از مهمترین این مقدمات تحت تاثیر قرار دادن روحیه کارآفرینی دانشجویان است.
جامعه آماری تحقیق را دانشجویان دختر سال چهارم کارشناسی شاغل به تحصیل در دانشکدههای کشاورزی دانشگاه تهران تشکیل دادند که 50 نفر از آنها به روش نمونهگیری تصادفی طبقهای انتخاب شدند. ابزار اصلی تحقیق برای جمعآوری اطلاعات، پرسشنامه بوده است. روایی ابزار تحقیق براساس نظرخواهی از تعدادی از اساتید صاحبنظر مورد تایید قرار گرفت و آلفای کرونباخ محاسبه شده نیز مبین پایایی مناسب ابزار برای گردآوری دادهها بود. براساس نتایج به دست آمده، دانشجویان در سه گروه غیرکارآفرین - %24 - ، کارآفرینان بالقوه - %46 - و مستعد کارآفرینی - %30 - قرار گرفتند. همچنین، مهمترین راهکار آموزشی موثر بر کارآفرینی دانشجویان دختر، از دیدگاه پاسخگویان عبارت از توجه به مباحث نظری و عملی به صورت توام میباشد.
مقدمه
امروزه بیکاری در بسیاری از کشورهای جهان و از جمله ایران، به عنوان یکی از چالشهای بسیار مهم مطرح میباشد. حل این مشکل، سیاستگزاران غالب کشورها را با چالشهای بزرگی روبرو کرده است، به گونهای که می توان گفت ثبات و زوال برخی از دولتها در گرو حل بحران بیکاری میباشد. چالشهای اشتغال یا موضوع کار و بیکاری دانشآموختگان نه فقط یکی از مهمترین مسایل اجتماعی روز در کشور به شمار می آید، بلکه با توجه به میزان رشد جمعیت در دو دهه گذشته میتوان آنرا مهمترین چالش اجتماعی چند دهه آینده نیز به حساب آورد - زاهدی مازندرانی، . - 1383 بررسی وضع موجود و تحلیل روند اشتغال و بیکاری دانشآموختگان نشان میدهد که آموزش عالی کشاورزی با وجود آنکه بیشترین نسبت را از لحاظ تعداد دانشجویان در میان سایر گروههای آموزشی- به غیر از گروه هنر- دارا میباشد؛ اما کمترین نسبت را از لحاظ سهم آن در اشتغال دانشآموختگان به خود اختصاص داده است.
براساس آمارهای موجود، حدود 22 درصد از دانشآموختگان رشتههای کشاورزی و منابعطبیعی جویای کار هستند که 10 درصد بیش از نرخ بیکاری کل جامعه است - خداکرمی، . - 1384 این در حالی است که تعداد دانشجویان آموزش عالی شاورزیک مرتباً در حال افزایش است و از طرف دیگر سیاستهای دولت در جهت خصوصیسازی و کوچکسازی ساختار خود و برنامه اصلاحات ساختاری موجب کاهش استخدام در بخش دولتی گردیده است. در نتیجه شاهد رشد شدید بیکاری در میان دانشآموختگان آموزش عالی کشاورزی در مقایسه با سایر بخشها هستیم.
مطالعات مختلفی که در مورد اشتغال و بیکاری صورت گرفته، نشان دادند که افزایش دانشآموختگان بدون تناسب با نیازهای بخش کشاورزی و عدم وجود قانون و مقررات برای بکارگیری آنان باعث شده است تا مشکل بیکاری به مرحله بحرانی برسد و در نتیجه، شرایط فعلی بیکاری دانشآموختگان کشاورزی به نحوی است که نیازمند چارهاندیشی میباشد. تجربیات موجود در زمینه اشتغال نشان میدهد که یکی از راههای فایق آمدن به مساله بیکاری، ارایه تعریفی نو از مقوله کار و اشتغال و گذر از کاریابی به کارآفرینی است - زاهدی مازندرانی، . - 1383 امروزه کارآفرینی کشاورزی به عنوان یک بخش مکمل اقتصادی مطرح میباشد. و در همین راستا، به زعم انتینگ و همکاران - 2002 - 1 فعالیتهای کارآفرینانه به عنوان پاسخی به رکود و مشکلات موجود در بخش کشاورزی مطرح میباشد.
امروزه در کشورهای مختلف توجه خاصی به کارآفرینی و کارآفرینان میشود و تقویت کارآفرینی و ایجاد بستر مناسب برای توسعه آن از ابزار پیشرفت اقتصادی کشورها و به ویژه کشورهای در حال توسعه شمرده میشود. در هر کشوری کارآفرینان به صورت بالقوه وجود دارند و باید تلاش کرد که تواناییهای آنها بیشتر شود. و از آنجایی که نیروهای متخصص مورد نیاز جامعه از بروندادهای آموزش عالی به شمار میروند؛ نقش آموزش عالی در توسعه کارآفرینی بسیار حیاتی و تعیین کننده خواهد بود. اگر نظام آموزش عالی نتواند خود را با این دگرگونیها وفق دهد و پا به پای این تحولات حرکت نکند، کارایی و بازدهی مفید خود را از دست خواهد داد.
