بخشی از مقاله
چکیده
مطالعه اي براي تعیین اثرات کشتهاي لاکتوباسیلوس تولیدي به عنوان پروبیوتیک بر عملکرد دوره آغازین در جوجه هاي گوشتی انجام شد. براي تهیه کشتهاي لاکتوباسیلوس، از ایلئوم یک مرغ گوشتی نمونه برداري شده و پس از کشت در محیطهاي کشت اختصاصی گونه هاي لاکتوباسیلوس، سویه هاي لاکتوباسیلوس جدا گشته و آنها در محیط کشت MRS قرار داده شدند و پس از -3
2 بار پاساژ متوالی از تک تک کلنی ها و اطمینان از خالص بودن کشت ها، و انجام آزمایشات اختصاصی،اقدام به تولید انبوه نموده وبه عنوان پروبیوتیک در جیره دوره آغازین جوجه هاي گوشتی ارزیابی شد. 2 تیمار جیره اي شامل : جیره پایه - شاهد - و جیره پایه+ %0/1 کشت لاکتوباسیلوس بودند که از روز اول تا روز 21م به 80 جوجه نر گوشتی سویه کاب تغذیه شدند. جوجه ها به طور تصادفی به 8 قفس - 10 جوجه براي هر قفس و 4 قفس براي هر تیمار - اختصاص یافتند. نتایج نشان داد که کشتهاي لاکتوباسیلوس به طور معنی داري - P<0/05 - ، خوراك مصرفی و ضریب تبدیل غذایی جوجه ها را در این دوره کاهش داد. اما افزایش وزن حاصله و تلفات در دوره آزمایش به طور معنی داري تحت تاثیر کشت هاي لاکتو باسیلوس قرار نگرفتند.
کلید واژه: پروبیوتیک، کشتهاي لاکتو باسیلوس ، عملکرد جوجههايگوشتی.
مقدمه
کشت ها ي لاکتوباسیلوس یکی از گونه هاي پروبیوتیک است که به طور مستقیم در جیره غذایی دام و طیور استفاده می شود. با این وجود نتایج حاصله از استفاده آن در حیوانات مزرعه اي یکسان نبوده است به طوریکه تورترو - - 1973گزارش کرد که کشت هاي لاکتو باسیلوس سبب افزایش عملکرد در جوجه هاي گوشتی می شود محققین دیگري هم از قبیل جین - - 1998 و - 1997 - ، موهان - - 1996، کیم - - 1996 و . . . اثرات مشابهی را گزارش کرده اند اما هم زمان محققین دیگري از قبیل: واتکینز - - 1983و - - 1984،مایولینو - - 1992 و . . . گزارش کرده اند که کشت هاي لاکتوباسیلوس تاثیر معنی داري بر عملکرد جوجه هاي گوشتی ندارد. این نتایج متناقض از کاربرد کشت هاي لاکتو باسیلوس، سبب ایجاد یک محدودیت در مصرف آنها به عنوان یک پروبیوتیک گشته است. حدس بر این است که این نتایج متناقض از کاربرد کشت هاي لاکتو باسیلوس، می تواند به دلیل اختلاف در گونه ها و استرین هاي لاکتوباسیلوسی تشکیل دهنده این کشت ها باشد.
زیرا پیشنهاد کرده اند که از آنجا که کشت هاي لاکتوباسیلوس مانند سایر گونه هاي پروبیوتیکی، اثرات خود را بر محیط روده میزبان خواهند گذاشت، لذا باید توانایی زنده ماندن در مسیر لوله گوارشی و رسیدن به محیط روده را داشته باشند علاوه بر این این کشت ها بایستی توانایی اتصال به سطوح داخلی روده را داشته و بعد از جایگزینی، به راحتی تشکیل کلنی داده و تکثیر نمایند و در نهایت بتوانند با تخمیر مواد کربوهیدراتی در دسترس، تولید اسید لاکتیک نمایند و به این طریق اثر مثبت خود را بر میزبان اعمال نمایند. لذا هر گونه باکتریایی مفید که این تواناییها را نداشته باشند نمی تواند به عنوان یک پروبیوتیک، اثرات مفید بر میزبان داشته باشد. بنابراین هدف اصلی از این آزمایش تولید کشت هاي لاکتو باسیلوس و ارزیابی عملکرد آن به عنوان یک پروبیوتیک در نیل به اهدف یاد شده در جوجه هاي گوشتی می باشد.
مواد و روشها
80 قطعه جوجه یکروزه نر از سویه کاب به 2 تیمار - هر تیمار داراي چهار تکرار و هر تکرارشامل 10 قطعه جوجه - تقسیم و به مدت3 هفته از روز اول تا روز 21 م، با یکی از 2 تیمار جیره اي تغذیه شدند. 2 تیمار جیره اي شامل: جیره پایه - شاهد - و جیره پایه+%0/1 کشت لاکتوباسیلوس بودند. جیره پایه با استفاده از جداول احتیاجات غذایی جوجههاي گوشتی NRC - ، - 1994بر اساس انرژي 3100 کیلو کالري و %22 پروتئین در کیلوگرم و به کمک نرم افزارUFFDA، بر مبناي ذرت و سویا تنظیم شدند. ترکیبات جیره شامل: ذرت %60، کنجاله سویا - %28/53 - %44، پودر ماهی %2/64، سبوس گندم %2، چربی گیاهی سویا %5، در کلسیم فسفات %1،نمک ید دار %0/2، مکمل معدنی و ویتامینی %0/5، دي ال متیونین %0/17، و آنتی اکسیدان %0/1 بود.
نحوه تهیه کشت لاکتو باسیلوس
بعد از نمونه گیري از یک سوم انتهاي روده کوچک - ایلئوم - ، نمونه ها در محیط کشت اختصاصی لاکتوباسیلوس ها کشت داده شدند.پس از 24ساعت گرمخانه گذاري و مشاهده کدورت لازم، جهت دستیابی به یک سویه از جنس لاکتوباسیلوس از محیط کشت شد. پس از 2تا3 بار پاساژ متوالی از تک کلنی ها در این محیط واطمینان از خالص بودن کشت ها، آزمایشات زیر جهت شناسایی باکتري ها انجام شد: 1 -رنگ آمیزي گرم 2 -رشد در محیط کشت 3 -تست کاتالاز 4 -تست تخمیر گلوکز -5تست تخمیر لاکتوز 6 -رنگ آمیزي اسپور 7 -تست توانایی حرکت -8انکوباسیون در شرایط هوازي . پس از شناسایی سویه هاي لاکتوباسیلوس،اقدام به تولید پروبیوتیک از این سویه هاي میکروبی شد.
براي انجام کشت ابتدا یک کلنی از باکتري مورد نظر با رعایت شرایط عاري از آلودگی به 10ml از محیط کشت MRS تلقیح گردید.بعداز 24ساعت گرمخانه گذاري،5ml از این سوسپانسیون میکروبی به 400ml از همان محیط کشت MRS، که در ارلنهاي یک لیتري از قبل تهیه شده بود منتقل و جهت تولیدبیومس 72 ساعت انکوباسیون گردید. پس از تولید توده باکتریایی،سوسپانسیون میکروبی به مدت20دقیقه در سرعت6000دور در دقیقه سانتریفوژ و رسوب حاصله در 40درجه سانتیگراد خشک، و در دماي یخچال نگه داري شده و به عنوان پروبیوتیک مورد ارزیابی قرار گرفت. مقایسه نتایج با منابع معتبر باکتري شناسی نشان می دهد که سویه باکتري فوق مربوط به جنس لاکتوباسیلوس ها میباشد.
هم چنین نتایج اندازه گیري پروبیوتیک نشان می دهد که از هر batch ،5 1 گرم بیومس قابل استحصال است. لازم به ذکر است که شمارش کلنی باکتري - CFU - در هر گرم از پروبیوتیک - لاکتوباسیلوس ها - 6-7 107 بود. از هفته اول تا سوم، خوراكمصرفی و وزن بدن جوجههاي هر واحد آزمایشی بصورت هفتگی ثبت و میانگین افزایش وزن و خوراك مصرفی روزانه تعیین گردید ضریب تبدیل نیز محاسبه شد. داده هاي حاصله با استفاده از نرم افزار SASتجزیه و تحلیل و جهت مقایسه میانگینها از آزمونچند دامنهاي دانکن در سطح احتمال 0/05 استفاده گردید. براي مقایسه میانگین ها داده هاي مربوط به تلفات، ابتدا داده ها تصحیح و سپس میانگین تلفات تیمارها مقایسه شدند.
نتایج و بحث
داده هاي مربوط به خوراك مصرفی، اضافه وزن، ضریب تبدیل و تلفات در کل دوره در جدول1 خلاصه شده است به طوري که تیمار کشت لاکتوباسیلوس%0/1، به طور معنی داري - P<0/05 - ، خوراك مصرفی و ضریب تبدیل را کاهش داد اما روي اضافه وزن و تلفات در کل دوره اثر معنی داري نداشت. این نتایج با یافته هاي تورترو - 1973 - ، جین - 1998 - و 1997 - ، کراوفورد - - 1979، وکیم - - 1997، که گزارش کردند کشتهاي لاکتوباسیلوس سبب بهبود عملکرد جوجه هاي گوشتی می شود، مطابقت دارد اما با نتایج موهان - - 1996، که گزارش کرد کشت هاي لاکتو باسیلوس تنها در سن بعد از 4 هفتگی می تواند موثر و مفید می باشد، مغایرت دارد.
براي حصول بهترین نتیجه اثرات کشت هاي لاکتو باسیلوس به عنوان بهبود دهنده عملکرد، لازم است که گونه هاي باکتریایی لاکتوباسیلوس تشکیل دهنده کشت، توانایی زنده ماندن در طول لوله گوارشی را داشته و بتواند به سطح داخلی اپیتلیوم روده اتصال بیابند و بعدا از اتصال، تشکیل کلنی داده و بتوانند با تخمیر کربوهیدارتهاي غیرقابل هضم براي سیستم آنزیمی میزبان، تولیداسیدلاکتیک نمایند و با افزایش اسیدیته محیط روده کور، اثرات مستقیم و غیر مستقیم خود را بر عملکرد میزبان بگذارند - جین . - 1996 نتایج حاصل از کاربرد کشت هاي لاکتو باسیلوس تولیدي در آزمایشگاه نگارندگان این مقاله، نشان می دهد که اثر آن روي عملکردجوجه هاي گوشتی معنی دار بوده است لذا می توان حدس زد که گونه هاي باکتریایی تشکیل دهنده این کشت، تواناییهاي لازم یادشده را دارا بوده اند.
جین - 2000 - گزارش نموده اند که دادن %0/1 کشت هاي لاکتو باسیلوس، به جوجه هاي گوشتی، سبب افزایش قابل ملاحظه اي در فعالیت آنزیم آمیلاز روده اي گشت. هم چنین کالینگتون - - 1990 گزارش نمود که کشت هاي لاکتوباسیلوس در خوکچه هندي سبب افزایش آنزیم هاي کربوهیدراتازهاي روده شد. اما همین محققان گزارش نموده اند که کشت هاي لاکتو باسیلوس تاثیر معنی داري بر فعالیت آنزیم هاي پروتئاز و لیپاز ندارد. بنابراین می توان گفت که یکی از دلایل عملکرد بهتر در تیمار کشت لاکتوباسیلوس در این آزمایش، افزایش فعالیت آنزیم آمیلاز بوده است به ویژه اینکه آمیلاز در جوجه هاي گوشتی مهمترین آنزیم دردوره آغازین براي بهره گیري از مقادیر بالاي نشاسته موجود در جیره می باشد لذا افزایش این آنزیم به نسبت آنزیم هاي پروتئازولیپاز، می تواند تاثیر قابل ملاحظه تري بر عملکرد دوره آغازین داشته باشد.
کشت هاي لاکتوباسیلوس در این آزمایش سبب کاهش تلفات شدند اما این اثر از لحاظ آماري معنی دارنبود. حدس زده اند که کشت هاي لاکتو باسیلوس باعث کاهش فعالیت -ß گلوکورنیداز و -ßگلوکوزیداز می شود - گورباخ. - 1986 اعتقاد بر این است که -ßگلوکورنیداز، سبب هیدرولیز گلوکورونید ها در سطح لومن روده می شود و در این واکنش مقادیر بالایی سوبستراهاي سمی و سرطان زا تولید می شودو از این طریق سبب افزایش مرگ ومیر میزبان می شوند . لذا جایگزینی گونه هاي لاکتوباسیلوس در روده، مانع از تشکیل کلنی باکتریهاي مضري مثل اشیرشیاکلی می گردد گزارش کرده اند که بیش از %90 از گونه هاي اشیرشیاکلی قادر به تولید -ßگلوکورنیداز و -ßگلوکوزیداز هستند و به این طریق می توانند سبب افزایش تلفات در میزبان گردند و کشت هاي لاکو باسیلوس از طریق کاهش اشیرشیاکلی و در نهایت از طریق کاهش فعالیت -ßگلوکورنیداز و -ßگلوکوزیداز، می توانند سبب کاهش تلفات در جوجه ها گردند.
