بخشی از مقاله
چکیده
تکریم ارباب رجوع در حقوق شهروندی
توجه به تکریم ارباب رجوع برای داشتن نظام اداری پاسخگو و کارآمد با هدف بهبود و ارتقای سطح حقوق شهروندی ضرورت دارد. بدین معنی که شهروندان در برابر قانون برابرند و باید با آنان در شرایط مشابه رفتار یکسانی داشت.حقوق شهروندی از زمره حقوق ذاتی انسانها می باشدکه در روابط فردی و اجتماعی تجلی می یابد. شهروندان به عنوان ذی حق برای نظام اداری هستند که در رفتار و برخورد با ارباب رجوع باید کوشش کرد تا فرهنگ تکریم ارباب رجوع به یک ارزش حاکم در نظام اداری تبدیل شود.
به منظور اجرای صحیح حقوق شهروندی در جامعه، تمهیداتی برای تکریم اشخاص وجود دارد که سعی شده است تا این موضوع در حقوق شهروندی مورد بررسی واقع شود بطوری که در تحقیق حاضر ، تکریم ارباب رجوع در سطح قوانین کشور بررسی وراهکار و تمهیدات مناسب برای آن مورد تأمل وتوجه قرارگرفته است. اگر بتوان سازمانها و نهادهای نظارتی را جهت تکریم ارباب رجوع در حقوق شهروندی شناسایی و یا ایجاد کرد و تمهیدات لازم آنان را مورد بررسی قرارداد، به مجموعه ای واحد برای ارتقای سطح حقوق شهروندی دست خواهیم یافت. ازجمله این راهکارها، تسهیل در خدمات عمومی و نیز ارائه بهترین نوع ازخدمات برای دستیابی به آن می باشد.ارتقای سطح ارائه خدمات عمومی متناسب با تکنولوژی برتر دنیا توسط دولتمردان جامعه سبب میگردد تا از بروز مشکلات خدماتی جامعه تا حدودی جلوگیری شود.
-1 مقدمه
کرامت،حق فطری و ذاتی انسان محسوب می شود و نمیتوان آن را به انسان داد و یا از او گرفت. هجوم به کرامت انسان در طول تاریخ باعث شد تا کانت شأن فراموش شده انسان را احیا کند - محمد پور دهکردی،سیما - . نقش کانت در احیا نظریه کرامت ستودنی است، اما هیچ مکتبی به قدر اسلام ارزش و کرامت انسان را والا نمی داند - قربان نیا، ناصر - . حقوق موضوعه واضع معینی دارد و در جامعه به رسمیت شناخته می شود و دارای ضامن اجراست، حال آنکه حقوق طبیعی، مجموع حقوقی است که ما آن را وضع نکرده ایم بلکه ما آن را به یاری عقل در می یابیم و به آن عمل می کنیم.ضامن اجرای آن افکار عمومی جامعه می باشد. - طباطبایی مؤتمنی،منوچهر - .
بدین منظور،حقوق شهروندی ریشه در تاریخ دارد.اصطلاح و واژه حقوق شهروندی را می توان در بخشنامه شماره 83/1/20-1/83/716 قوه قضاییه در مورد رعایت حقوق شهروندان وارد نظام حقوقی ایران دانست که در ماده 100 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، دولت موظف شده است تا منشور حقوق شهروندی را مشتمل بر محورهای مذکور در ماده فوق تنظیم و به تصویب مراجع ذیربط برساند. عدم توجه کافی به موضوع تکریم ارباب رجوع در حقوق شهروندی ایران، مرا پیش از پیش راغب ساخت تا کوششی در این باره صورت گیرد و همگان را بدین موضوع مهم که از حقوق طبیعی بشمار می آید،
آگاه ساخت و به دنبال آن، پاسخ به این پرسش اصلی وجود دارد که وقتی از ارباب رجوع صحبت می شود،ذهن به نظام اداری متبادر میشود؛ اما تکریم آن در حقوق شهروندی به چه صورتی ظاهر می گردد؟ و تمهیدات اجرایی آن نیازمند چیست؟دربخش دوم،تکریم و کرامت انسانی از لحاظ لغوی و اصطلاحی، بخش سوم حق کرامت و برابری انسانی از دیدگاه حقوق طبیعی و منشور حقوق شهروندی و بخش چهارم تکریم ارباب رجوع در قوانین مورد بررسی قرار گرفته است که هدف اساسی و محوری پژوهش می باشد و دربخش نتیجه،تکریم شهروندان را از طریق شناسایی اصول حقوق طبیعی و تبدیل آن به حقوق موضوعه جستجوکرد که با ارائه خدمات عمومی و تسهیل آن توسط دولت اجرایی می گردد.
-2 بررسی لغوی و مفهومی تکریم و کرامت انسانی
تکریم به معنای گرامی داشتن،محترم داشتن،عزیز و ارجمند شمردن - عمید،حسن - وکرامت به معنای عزت، منزلت والا و شرف. کرامت که معادل درست و گویای واژه انگلیسی Dignity است، واژه ای قرآنی است.خداوند در قرآن کریم از اعطا کرامت به ابناء بشر سخن گفته است. - سوره اسراء/آیه - 70 از دیدگاه ادیان الهی، کرامت انسانی تجلی اراده حق تعالی،عطیه مقدسی که خداوند به انسان عنایت فرموده است وهیچ کس نمی تواند این عطیه الهی را از بشر سلب کند. - قربان نیا،ناصر - .ارزش وکرامت انسان را می توان مهمترین مبنای حقوق بشر و پایه اساسی حقوق طبیعی انسان دانست که کمک های انسان دوستانه در سازمانهای بشردوستانه اثبات کرامت انسانی است.
آیا می توان این صفت عالیه انسانی را در پیشبرد امور شهروندی نادیده گرفت؟هیچ مکتبی به قدراسلام ارزش وکرامت انسان را والا نمی داند - قربان نیا، ناصر - .در اسلام دو نوع کرامت برای انسانها ثابت شده است که عبارت است از کرامت ذاتی و حیثیت طبیعی که همه انسان ها مادامی که با اختیار خود به جهت ارتکاب به خیانت و جنایت بر خویشتن و دیگران آن را از خود سلب نکنند، ازاین صفت شریف برخوردارند. -2 کرامت ارزشی که از به کار انداختن استعدادها و نیروهای مثبت در وجود آدمی و تکاپو در مسیر رشد و کمال و خیرات ناشی می شود.این کرامت اکتسابی است - جعفری تبریزی،محمدتقی - . کرامت، نخستین و ابتدایی ترین ضمانت اجرایی در زندگی انسانهاست که بر اساس آن،انسان،فارغ از همه ی ویژگی های نژادی،دینی، و... ازارزش ذاتی یکسان وجایگاه ویژه ای برخورداراست.
- محمدپوردهکردی،سیما - . حرمت و کرامت انسانی حقی مطلق و خدشه ناپذیر است که تجاوز به آن را به هیچ روی، نه به نام نظم عمومی و نه به هیچ بهانه دیگر نمی توان جایز دانست. - قربان نیا، ناصر - . با بی اعتنایی به مسائل پیرامون افراد، میتوان کرامت انسانی را گرامی داشت.چراکه کرامت انسانی موجب می شود تا ازارتکاب گناه وجرم و تعدی به حقوق دیگران دور ماند و برای رسیدن به اهداف متعالی تﻻش و کوشش کرد.امام صادق - ع - فرمود: سه چیز، دلیل بر کرامت و بزرگواری انسان است - ابنشعبه،حسن بن علی - : -1 اخلاق نیکو -2 فرو بردن خشم -3 چشم پوشی از حرام ها. اگر در برخورد با یکدیگر اخﻻق نیکویی باشد و در هنگام عصبانیت خشم خود را فرو بست و در هنگام ارتکاب گناه چشم پوشی کرد، میتوان گفت قدمی برای تعالی کرامت و بزرگواری انسان برداشته شده است.
در حقوق شهروندی نیز که آمیختهای است از وظایف و مسئولیتهای شهروندان در قبال یکدیگر، بزرگداشت و تکریم انسان،اهداف راهبردی جامعه را به سمت پیشرفت سوق می دهد. با این تعریف، نمی توان جامعه پیشرفته ای را دید که از لحاظ کرامت انسانی در پایین ترین سطح خود باشد.به طور معمول، تکریم انسان است که موجب گردیده تا به دستاوردهای نوین بشری دست پیداکرد. به عنوان مثال، در جامعه ای که برای کرامت انسان و تکریم آن ارزشی قائل نباشد،هرج و مرج جامعه را فرا میگیرد و افکار و عقاید انسانها برای یکدیگر پوچ و بی ارزش به حساب می آید و برای رسیدن به دستاوردهای نوین و دیگر بخشها مدنظر قرارنمیگیرد.
