بخشی از مقاله
چکیده
سازمان های غیر دولتی به عنوان نهادهای خودجوش و طبیعی که در سعی در اجرای فعالیت بشر دوستانه وحمایت از اقشار ضعیف را در زمان های بسیار گذشته به شکل تجمع های غیر رسمی به عهده داشتند کم کم با پیچیده شدن جوامع بشری و پیدایش مشکلات زندگی اجتماعی ناشی از سوانع طبیعی ، سیل و زلزله ، خشکسالی ، جنگ ، اپیدمی فراگیر ، به تدریج بر قدرت آنها افزوده شده و این در شرایطی بود که در راستای محل و داخلی عمل می شد.
ولی در جریان جنگ جهانی دوم به بعد سازمان های غیر دولتی شکل جدی تر به خود گرفتند بطوری که در مسایل سیاسی اظهار نظر و سعی در جلب مشارکت مردم به عمل آورده بودند و در واقع رویکرد جامعه مدنی که عبارتست از نظارت و حاکمیت از پایین به بالاتر است را تدوین نمودند و این همان چیزی است که الکسی دوتوکوبل عقیده دارد جوامع بین المللی در چنین شرایطی می توانند ادعای دموکراتیک نمایند و تنها نقش فعال را در جریان توسعه ایفا نکنند بلکه اجازه دهند که گروهها و انجمن در رویکرد توسعه ، مشارکت جدی داشته باشند.
بر اساس موضوع هویت یابی که با محوریت جوان طی می شود، هویت یابی اجتماعی جوانان جهت ورود به صحنه زندگی اجتماعی و کسب حضور در میادین آزمون و خطا ، کار گروهی و زندگی جمعی در کنار همسالان امکان بروز استعداد های آنان را خواهد داشت این نهادها می توانند قواعد زندگی اجتماعی و کارگروهی را در حین عمل به آنان بیاموزند. در سال 1980 میلادی دو مساله فعالیت ها و حرکت های اجتماعی و سیاسی در سراسر جوامع جهانی و تدارک نیروهای سازمان ملل، علاوه بر حمایت همه جانبه که از سازمان های غیر دولتی به عمل آورند بلکه آنها - - NGOs را در راستای اهداف خود بکار بستند.
-1-1 مقدمه
تشکل های غیر دولتی و سازمان های داوطلبانه در روند تشکیل جامعه مدنی یکی از پایه های اصلی محسوب می شوند که در کنار دولت توان آن را دارند که بسیاری از ناکارآمدی های دوره ی گذر را به بهترین شکل سامان دهند. تلاش برای تشکیل شورای هماهنگی استان ها نیز با در نظر گرفتن این رسالت تشکل ها ، بخشی از پروژه روند ساماندهی جامعه مدنی در سایه همکاری نزدیک دولت و نهادهای مدنی است . یادآور شدن این حقیقت که شکل گیری هویت شهروندی در جامعه تصویر اعتمادزایی در بخش های مختلف می باشد و برجسته ترین اثر ان عبارت است از اعتماد به نفس و اعتماد به یکدیگر و اعتماد به دولت که قابل تأمل می باشد .
گشودن فضای اعتماد برای دستیابی به جامعه مدنی همه نهادها را در یک روند همراه قرار می دهد و گام های موازی و مخالف را کمتر و شیوه های نقادی مصلحانه را گسترش می دهد . انتخابات شورای هماهنگی تشکل های غیر دولتی و تشکیل چنین انجمن هایی فرصتی برای به چالش کشیدن اندیشه و بهره گیری بهینه از امکانات اجتماعی در راستای ارتقای سازمان های غیر دولتی و جامعه است.
-2-1 مرور ادبیات
بر اساس تحقیقات به عمل آمده تحقیق مستقل در خصوص بررسی نقش انجمن هایی در هویت یابی جوانان تاکنون صورت نگرفته و تحقیقات انجام شده صرفاً در خصوص نقش اقتصادی و سیاسی آنها می باشد . الهام علی پور در مقاله ی خود به بررسی جایگاه مدیریتی سازمان غیر دولتی در اقتصاد و مدیریت پرداخته است در یک نگاه کلان ، حضو فعال سازمان های غیر دولتی در فرایند تصمیم گیری و امور اجرایی جامعه را می توان به معنی مشارکت ایشان تلقی کرد - بروز و نمود این حرکت می تواند در اشکال مختلفی نظیر فعالیت در احزاب و یا انتخابات و فعالیت در حرکت های جمعی ظاهر شود.
بدیهی است با این طرز تلقی از مشارکت در ابتدا باید مسائل مختلفی شود تا مشارکت تحقق یابد . از جمله این مسائل، حضور افراد در اجتماع و برخورد آنان با یکدیگر است . چرا که در عرصه تعامل آنان، حرکت های گوناگون شکل می گیرد و در سایه تعامل افراد در یک حرکت اجتماعی بسیاری از مختصات درونی آنان که در هیچ قالب دیگری مکان بروز و حضور نمی یابد . شکوفا می شود با شهور حرکت های جامعه مدنی هم در جنوب و هم در شمال بر نظر خواهی مردم از جمله فقرا که تحت تاثیر این تحولات قرار می گیرند تاکید می شود .
پیام جدی و نوینی که آنان با خود به ارمغان می آورند برگردان مردم به جایگاه های بحق شان به عنوان حافظان اصلی سرمایه در روند توسعه می باشد . همگرایی این رویکردهای گوناگون ، به ایجاد یک خط مشی - توسعه حیاتی جدید - کمک نموده است . که اهمیت ویژه متعادل تری را باز می شناسد که دولت ، بازارهای آزاد و جامعه مدنی را در بر می گیرد . طی چند دهه گذشته سازمان های غیر دولتی به عاملان اصلی در زمینه های توسعه بین المللی تبدیل شده اند.
از اواسط دهه 1970 بخش سازمان های غیر دولتی در کشورهای در حال توسعه و یا توسعه یافته رشد فزایندی را تجربه کرده است .از سال 1970 تا 1992 میلادی سازمان های غیر دولتی بین الملی بیش از 6/7 میلیارد دلار کمک به کشورهای در حال توسعه اختصاص داده اند. اکنون برآورد شده است که بیش از 15 درصد از کل کمکهای توسعه بین المللی از طریق سازمان های غیر دولتی صورت گرفته است - می پذیرد - . در حالی که آمار مربوط به ارقام سازمان های غیر دولتی ناقص هستند.
اما اخیراً برآورد شده است که در کشورهای در حال توسعه بین 6 تا 30 درصد سازمان های غیر دولتی بین المللی وجود دارد . 1p - ، - worldbank2001 و تعداد سازمان های غیر دولتی محلی در کشورهای در حال توسعه به صدها هزار می رسد - develas2000,Ap - البته با توجه به اینکهعدادت سازمان های ثبت نشده نسبتاً بالاست ، احتمالاً ارقام واقعی بالاتر هستند و تاکنون در هیچ زمینه سیاسی و اجتماعی دیده نشده که این سازمان ها حضور نداشته باشند.
- p2prime1999 - - سایمون saiemon1994 از سازمانهای بخش سوم سازمان های غیر دولتی - تحت عنوان انقلاب همکاری جهانی یاد می کند . علت آن نامگذاری به خاطر این است که آنها حوزه مهمی از فعالیت های اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی را در کنار دولت و بازار شکل می دهد. نقش های در حال افزایش را در خط مشی گذاری عمومی ایفا می کنند که یکی از گروههای مهم خانواده سازمانی بخش سوم سازمان های غیر دولتی هستند.
-3-1 هدف این تحقیق
-1 بررسی تاثیر سازمان های غیر دولتی بر جریان هویت یابی نسل جوان
-2 بررسی تاثیر سازمان های غیر دولتی بر اجتماعی شدن جوانان
-3بررسی تاثیر سازمان های غیر دولتی در مشارکت اجتماعی جوانان در سطح شهر اهواز می باشد و با روش تحقیق پیمایش و ابزار سنجش پرسشنامه از دو گروهی که در سازمان های غیر دولتی شرکت می کنند یا نه ، نتایج تحقیق در مورد فرض اول از آزمون t و ضریب Eta استفاده شده که نمره هویت یابی عضو 3/56 و غیر عضو 3/30 و P<0/05 معنادار بود فرض دوم از آزمون t و ضریب Eta استفاده شد که نمره اجتماعی شدن عضوها 3/56 و غیرعضوها 3/33 و نتایج t درصد P<0/05 معنادار بود و بنابراین جوانان عضو سازمان های غیر دولتی را در اجتماعی بودن موثرتر ارزیابی نمودند . در خصوص مشارکت اجتماعی P<0/05 و جوانان عضو ، سازمان های غیر دولتی را بر مشارکت اجتماعی بیشتر ارزیابی نمودند.
-4-1 چارچوب نظری تحقیق
-1-4-1 تعاریف NGOs
بامطالعه بیشتر در حوزه ادبیات NGOs ها به این نتیجه می رسیم که اتفاق نظر خاصی در این مورد که چه نوع نهادهایی می توانند به عنوان NGOs مورد ملاحظه قرارگیرند، وجود ندارد. مجموعه ای متنوع از نهادها می توانند بیانگر جامعه مدنی در چارچوب سیاسی جوامع باشند. بعضی صاحبنظران در غرب همه سازمانهای غیرانتفاعی را در این جایگاه قرار می دهند. در این دیدگاه، موزه ها، مدارس، بنیادهای خیریه ، اتحادیه های تجاری، NGOs های بین المللی - آنهایی که در کشورهای توسعه یافته تشکیل شده اند ولی در نقاط دیگر جهان فعالیت میکنند - و سازمانهای مردمی و محلی وابسته به توده عوام می توانند تحت عنوان NGOs مورد ملاحظه قرار گیرند . گروهی از صاحبنظران دیدگاه محدودتری دارند و تنها سازمانهایی همچون سازمانهای وابسته به توده مردم و سازمانهای حمایتی از توده مردم را که خارج از سطح محلی فعالیت می کنند را NGO می نامند - مقیمی ، 1383، ص. - 14
-2-4-1 تاریخچه سازمان های غیر دولتی
اساس پیدایش و ایجاد این سازمانها برمبنای درک و احساس بعضی افراد یا گروه ها از یک نیاز اجتماعی بوده است و ساختار این سازمانها به گونه ای است که این نیاز را برآورده سازد. هدف اصلی تشکیل این سازمانها برآورده کردن این نوع نیازها است. برای اینکه تاریخچه تکامل و سیر پیشرفت سازمانهای غیردولتی را در قرن بیستم بررسی کنیم، سه مقطع زمانی مختلف را در نظر می گیریم: قبل از جنگ جهانی دوم؛ دو دهه بعد از جنگ؛ و نهایتا از سال 1980 میلادی تاکنون. حوادثی که در مدت این سه دوره زمانی اتفاق افتاد باعث شد که سازمانهای غیردولتی خودشان را با وضعیت موجود تطابق دهند و در بعضی برهه های زمانی موجب بروز تغییرات و اصلاحاتی در طبیعت کار این سازمانها شد.
دلایل زیادی ممکن است برای این تغییرات ارائه شود و نوع فعالیت این سازمانها می تواند در محدوده فعالیت های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی یا فعالیت های فرهنگی تغییر باشد. این مطلب را نیز باید روشن کنیم که حوزه سازمان های غیردولتی بسیار وسیع است و این دوره ها در مورد سازمانهای غیردولتی خاص قابل اطلاق است و نمی توان آن را تمام سازمانهای داوطلبانه تعمیم داد. - مقیمی ،1383،ص - 20
