بخشی از مقاله
چکیده
سرما هی های انسانی به عنوان باارزش ترین منابع سازمانی،به سازمان معنا و مفهوم می بخشند و زمینه تحقق اهداف سازمانی را فراهم میکند. رشد و توسعه سازمانها،در گرو استفاده صحیح از سرما هی های انسانیاست. توسعه منابع انسانی شامل فرصتهایی برای آموزش کارمندان، توسعه حرفهای کارکنان،مد رییت عملکرد و توسعه، آموزش، مشاوره، برنامه ر زیی جایگزینی، شناسایی کارکنان کلیدی،ابزارهای کمک آموزشی، وتوسعه سازمان میباشد . که در این مقاله به بررسی توسعه منابع انسانی در سازمان پرداخته خواهد شد.
مقدمه
مد رییت منابع انسانی عبارت است از شناسایی، انتخاب، استخدام، تربیت و پرورش نیروی انسانی به منظور نیل به اهدا ف سازمانی
در میان عوامل متعدد در مد رییت - منابع انسانی - از بالاترین اهمیت برخوردار است زیرا که کار آمدی دیگر عوامل نیز به وضعیت و عملکرد انسان و رفتارهای او مرتبط است و بر همین مبناست که در بازگشت - سرما هی - بعنوان یکی از با ارزشترین شاخصهای بهرهوری؛ سازمان مرهون عامل حیاتی تر تحت عنوان - کارآمدی نیروی انسانی - است .
اهمیت این نکته تا آنجایی است که - جیواتسون - از صاحبنظران مد رییت میگو دی اگر مشکل سازمانی را عمیقاًکالبدشکافی کنید در نهایت خواهید د دی مشکل ریشه در رفتارهای منابع انسانی دارد . در جهان امروز نیروی انسانی جایگاه خاص وویژه ای را بخود اختصاص میدهد. آنچه روند توسعه و پپیشرفت را تعیین میکند نه سرمایه، منابع مادی و تجهیزات بلکه نیروی انسانی کارآمد و سالم جامعه است.
نیروهای انسانی ثروت واقعی یک ملت را تشکیل میدهند.
هر تلاشی در راستای توسعه با دی به انسان و تربیت و پرورش او بصورت خاص توجه نما دی .
امروزه آموزش و بهسازی منابع انسانی به عنوان یکی از استراتژیهای اصلی جهت سازگاری مثبت با شرایط تغییر به عنوان مزیت رقابتی سازمانه اقلمداد میشود و از این رو جایگاه و اهمیت راهبردی آن در بقاء و توسعه سازمان غیر قابل انکار است. که با توجه به اهمیت منابع انسانی و توسعه و توانمند سازی آن در سازمان در این مقاله به بررسی این موضوع می پردازیم .
منابع انسانی
موفقیت هر سازمانی بستگی به تخصیص و به کارگیری مناسب ابزار، تجهیزات، پول، مواد و منابع انسانی دارد . این امر در صورتی امکان پذیرخواهد بود که سازمان ها بتوانند مهارت ه ا، توانایی ها و خصوصیات فردی و جمعی کارمندان خود را در راستای اهداف سازمان بکار گیرند. از این رو سازمان تربیت کننده منظم افراد برای دستیابی به اهداف مشخص است . به دلیل اهمیت عامل انسانی و نقش منحصر به فرد او به عنوان طراح و مجری سیستم ها و فرایندهای سازمانی و به دلیل گرایش های اجتماعی موجود که قدر و ارزش بیشتری برای انسان قائل است و امروزه مدیریت منابع انسانی در طرح ریزی برنامه های استراتژیک، مشارکتی فعال دارد و به طور کلی، جایگاهی به مراتب والاتر از گذشته در سازمان یافته است.
- مدیریت منابع انسانی عبارت است از فرایند استخدام که آن شامل شناخت منابع انسانی، مصاحبه و انجام آزمایش ها جهت انتخاب، آموزش و پرورش و همچنین نگهداری به مفهوم حمایت و تقویت روحی و روانی کارکنان، پرداخت مناسب و تامین امکانات رفاهی و خدماتی می باشد و در نهایت پرورش و آموزش مجدد نیروهای انسانی را مورد تاکید قرار می دهند، می باشد.
- مدیریت منابع انسانی می تواند به عنوان یک روش استراتژیک به منظور دستیابی، توسعه، اداره، برانگیختن و حصول به تعهد نیروی انسانی بعنوان کلیدی ترین منبع سازمان تعریف می گردد
- اهمیت توسعه منابع انسانی
توسعه منابع انسانی عبارت است از مجموعه سیستم ها، روش ها و اقداماتی که از طرف سازمان و مدیریت در جهت بهبود و افزایش کارائی، بهره وری، انگیزش، توسعه کیفی، ارزیابی عملکرد، رضایت شغلی، بالندگی خلاقیت، تلاش، و به طور کلی رشد و شکوفایی سازمان و نیروی انسانی، با توجه به اهداف سازمان و کارکنان، به کارگرفته می شوند.
دلایل اهمیت و توجه به توسعه و بهسازی منابع انسانی عبارتند از:
رقابت شدید سازمان ها در سطح بین المللی
کم هویت شدن انسان ها به دلایل بزرگی و پیچیدگی سازمان ها و دیوان سالاری در سطح وسیع.
رشد کند برخی از سازمان ها و از دست دادن بازارهای آنان سبب شده تا به کارکنانی که توانایی و استعداد کار بهتر و بیشتری دارند توجه مخصوص شود.
سطح دانش و تحصیلات کارکنان تغییر کرده و می خواهند در سرنوشت خود و مقررات سازمان حرفی برای گفتن داشته باشند. ِ- نظام ارزشی کارکنان تغییر کرده و می خواهند در سرنوشت خود مقررات سازمان حرفی برای گفت داشته باشند.
کارکنان امروزی، بیشتر از گذشته ، درباره زندگی کاری و حرفه ای خود فکر می کنند و نگران هستند . انها شغلی مطمئن، دراز مدت و ارضا کننده می خواهند و مایلند در شغل خود رشد و توسعه پیدا کنند.
نوع نیروی کار در حال تغییر است، بخصوص در بعضی از ممالک، زنان، اقلیت ها و کسانی که قبلا کمتر در نیروی کار بودند، حالا در مشاغل و مسئولیت های حساس فعالیت می کنند و مسئولیت دارند.
دخالت بیشتر دولت ها در امور کارکنان، مثلا : اتحادیه ها و نگرانی دولت ها برای امنیت شغلی کارکنان و بازنشستگی آنان باعث توجه بیشتر به منابع انسانی شده است
تامین نیروی انسانی در سازمان
به منظور دستیابی به حداکثر توانایی های بلقوه، هر سازمانی باید همواره افراد مناسب داشته باشد تا وظایف مربوط ر ا انجام دهند. این امر بدین معنی است که همه مدیران باید خاطر جمع شوند که تمام مشاغل در حوزه مسوولیتشان همیشه به افراد لایق و کارآمد سپرده شده است که بتوانند به بهترین وجه آنها را انجام دهند . و مدیران باید با برنامه ریزی نیروی انسانی، یعنی فرآیند تجزیه و تحل یل نیازهای پرسنلی و مشخص کردن اقدامات لازم برای تامین این نیازها در طول زمان، آشنایی کامل داشته باشند.
برنامه ریزی نیروی انسانی با بررسی استراتژیها و هدف های سازمانی آغاز می شود . به دنبال این کار، پیش بینی نیازهای پرسنلی و عرضه نیروی کار - هم در داخل و هم در خارج سازمان - صورت می گیرد. و این فرایندها به تهیه برنامه های عملیاتی منجر می شود تا هر کمبود یا مازاد عملی پیش بینی شده نیروی انسانی را اصلاح کند . این برنامه ممکن است ممیزی منابع انسانی یا صورت برداری سیستماتیک ازنقاط قوت و ضعف پرسنل موجود را در برگیرد. یک ممیزی خوب به مدیران کمک می کند تا نیازهای مربوط به نیروی انسانی را مشخص و برای تامین آنها برنامه ریزی کنند . و ممکن است ترفیعات، انتقالات، برنامه های رشد و پرورش و آموزش، سایر انواع توسعه و گسترش مسیر شغلی، و حتی در مواردی که ضعف هایی وجود داشته باشد، جایگزینی پرسنل را شامل می شود
توسعه و بهسازی منابع انسانی در سازمان
زمینه های اصلی فعالیت توسعه و بهسازی منابع انسانی که در اکثر سازمان ها و مدیریت ها مشاهده می شود، عبارتند از:
- برنامه ریزی سازمانی: نوع روابط و ساختار سازمانی و شکل گزارش دهی و مسئولیت و اختیارات را تعریف و مشخص می سازد و ساختار سازمانی مناسب فعالیت سازمان را در هر زمان خاص طراحی می کند.
- برنامه ریزی نیروی انسانی: تعداد و نوع تخصص نیروی انسانی مورد نیاز را در یک زمان خاص و برای آینده سازمان مشخص می کند.
- کارمند یاب / تامین نیروی انسانی - انتخاب، استخدام و کارمند یابی - : نیروی انسانی را از بازار جذب می کند وواجد شرایط ترین فرد را برای استخدام انتخاب می کند. چنین وظایفی، تامین نیروی انسانی ماهر، کاردان، توانا و با تجربه را برای انجام صحیح کارها پیدا می کند و در مشاغل صحیح قرار می دهد.
- آشنا سازی، توجیه و جامعه پذیر نمودن نیروی انسانی : در این مرحله افراد تازه وارد یا فرهنگ سازمانی آشنا می شوند . نظام ارزشی و رفتاری سازمان را می آموزند.و فرد تازه وارد باید با فلسفه و آرمان سازمان آشنا شود، به آن متعهد گردد و در راستای آن کار کند .
- آموزش و پرورش نیروی انسانی: آموزش های تخصصی شغلی، آموزش های رفتاری، آموزش های مهارتی، آموزش های روانی- حرکتی و هرگونه آموزشی که برای بهتر انجام دادن کارها لازم باشد، در این بخش مشاهده می شود.
تعیین استانداردهای عملکرد برای هر شغل و ارزیابی عملکرد : تعیین و تدوین استانداردهای عملکرد برای هر شغل و ارزیابی عملکرد بر اساس استانداردهای تعیین شده، به عنوان قدم های بعدی، فرایندی است که لازم است به طور مستمر، در سازمان جریان باشد.
نظام پرداخت و مزایای شغلی: نظام حقوق و دستمزد، همراه با نظام مزایای سازمان، چنانچه به شکل مطلوب، با توجه به وضعیت اقتصادی سازمان و مملکت طراحی شده، و برای جبران حداقل نیازهای معشیتی کارکنان پیش بینی های لازم را به عمل آورده باشند، کارکنان را برای کارهای فعال و خلاق را هر چه بیشتر و بهتر به تلاش وا خواهند داشت و آنها را همراه با سازمان به حرکت در خواهند آورد
هدف توانمند سازی نیروی انسانی
توانمند سازی عبارت است از طراحی و ساخت سازمان به نحوی که افراد ضمن کنترل خود، آمادگی قبول مسئوولت های بیشتری را نیز داشته باشند. توانمند سازی ضمن تغییر در نحوه ی نگرش افراد و قضاوت آنها در رابطه با مسائل مختلف فردی، و سازمانی، باعث به وجود آمدن این باور در آنها می شود که آزادی و اختیار، منابع مطمئنی برای توانا شدن است. وقتی گروهی از افراد در سازمان توانمند می شوند، روابط آنها با صاحبان قدرت تغییر می کند و در اهداف مشترکشان سهیم خواهند شد .
