بخشی از مقاله
چکیده :
در این نوشتار با موضوع جایگاه مشاوره و راهنمایی در اسلام، نخست به ماهیت انسان از دیدگاه هاي مختلف به ویژه از نظر قرآن و مکتب اسلام اشاره و سپس به تعریف ،اهمّیت،ذکر انواع،نقاط مشترك و متفاوت مشاوره و راهنمایی و بسیار مختصر به برخی ویژگی هاي راهنما ومشاور با بهره گیري از نظریات متعدد صاحب نظران با رویکرد خاص اسلام پرداخته ودر ادامه به صورت اختصاصی ،اصل موضوع مقاله با ذکر آیاتی از قرآن و فرمایشات بزرگان دین اسلام مورد بحث و کنکاش قرار گرفته ودر قسمت پایانی و نتیجه گیري برمشاوره و راهنمایی به عنوان یک ضرورت انکار ناپذیر و بسیار با اهمّیت براي جوامع امروزي و به ویژه جامعه ي اسلامی تاکید شده است.
واژگان کلیدي :مشاوره،اسلام،جامعه
مقدمه:
دنیاي امروزي و پیچیدگی زندگی اجتماعی،مشکلات عدیده اي را براي انسان ها به وجود آورده واز طرفی افراد ،داراي نیازهاي متعدد جسمانی،روحی و روانی هستند که در صورت عدم ارضاء آن ها ناکامی،کشمکش و تعارض پدید می آید و شخصیت دچار اختلال می گردد.انسان داراي ابعاد مختلف جسمی،مادي،روحی و روانی است که باید به صورت متعادل با هم رشد کنند.توجّه صرف به یک بعد و بی توجّهی به دیگر ابعاد ، مشکلاتی به بار می آورد .علاوه بر عامل وراثت ،محیط زندگی نیز تاثیر انکار ناپذیري بر شخصیت،عقاید و باورهاي افراد دارد. زندگی فردي وگروهی امروزه استرس زا و باعث دغدغه هاي فکري است.انسان ها ویژگی هاي شخصیتی متنوع و متضاد زیادي دارند.در برخورد با مسایل و اتخاذ راه حل هاي مناسب دچار تعارض می شوند. بنابر این نیاز به مشاوره امري اجتناب ناپذیر است .مشاوره و راهنمایی در مکتب انسان ساز اسلام از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.کتاب آسمانی قرآن،رسول اکرم - ص - وپیشوایان مابر امر مشورت کردن،مشاوره وراهنمایی بسیار تاکید کرده اند که در این نوشتار به موضوعات فوق پرداخته خواهد شد.
ماهیت انسان از دیدگاه اسلام :
پرداختن به ماهیت انسان اگر چه در این نوشتار نمی گنجد ولی به طور خلاصه به آن اشاره می گردد تا مقدمه اي باشد براي بیان اهمیت مشاوره و راهنمایی در اسلام.همه ي دانشمندان به این واقعیت اعتراف دارند که انسان موجودي است، بسیار عالی، پیچیده و تکامل یافته که هزاران شگفتی در وجودش نهاده شده است. اما در تعریف و تبیین، ماهیت و حقیقت انسان در میان دانشمندان اختلاف هاي بسیار زیادي دیده می شود. عده اي انسان را حیوانی تکامل یافته و مرموز می دانند که از حد و مرز حیوانی فراتر رفته، عده اي انسان را موجودي مادي و تک بعدي می دانند، برخی انسان را موجودي بسیار عالی ، شریف، مستقل و ممتاز می دانند، فلاسفه با دید یک موجود چند بعدي به انسان می نگرند که داراي بعد نباتی ، حیوانی، انسانی و . . . می باشد و هر کدام از ابعاد یک خودي براي انسان بوجود می آورند، هم چون خود جسمانی ،خود نباتی،خود حیوانی،خود انسانی و لیکن می گویند؛ انسان در عین داشتن چندین خود، در ذات خود وحدت دارد و ما او را به صورت یک کل می بینیم و اصالت و ارزش واقعی را از خود انسانی او می دانند. بعضی از فیزیولوژیست ها و روان شناس ها هم انسان را موجودي خنثی می دانند که ذاتاً نه خوب است و نه بد و یک دید جبرگرایانه در باره ي انسان قائل شده اند.