بخشی از مقاله
چکیده
دیدگاه اسلام به زندگی انسان همواره کاملهترین و دقیقهترین شناخت نسبت به او بوده استگهبه همین جهت همواره تأکید اسلام بر زندگی دنیا براي آخرت بوده و زندگی دنیوي را مقدمهاي براي کمال و رسیدن به زندگی جاودانه میداند و به همین جهت قوانین و مقرراتی را جهت رسیدن به کمال در عرصه هاي مختلفی خصوصا روابط اقتصادي تبیین نموده و آیات، روایات و احادیث بسیاري بر توجه به جنبه هاي مختلف زندگی انسان تأکید و نقل شده استگهبراي رسیدن به یک جامعهاي که در آن فقر و بیکاري نباشد و عقب ماندگیها از بین رفته باشد، نیازمند رشد و پیشرفت اقتصادي هستیمگهجهاد و پیشرفت اقتصادي زمانی میسر خواهد بود که تلاش همه جانبه در جهت رفع موانع اقتصادي مدنظر قرار گیرداز جمله این موانعثهرشوه، زندگی مصرفی هست براي گذر از این موانع، راهی جز یک انقلاب اقتصادي نیستگ از جمله مباحث مهمی که امام علیهعاه در کتاب نهجالبلاغه به آن پرداخته جهاد اقتصادي استگهنهج البلاغه جهاد اقتصادي را جمال جامعهي اسلامی میداندگهاگر محور در اقتصاد حرکت جهادي قرار گیرد و براي آن شاخصها و معیارهاي ارزیابی تعریف گردد، جامعهي اسلامی جمال خود را نمایان میکندگهاز منظر نهج البلاغه براي پیشبرد جهاد اقتصادي باید این عوامل اجرا شودثهمیانه روي در زندگی، نهی از اسراف و بخل در زندگی، کار و اتلاف نکردن وقت، مبارزه با کسانی که در ورطه اقتصاد قصد ضربه زدن به جامعه اسلامی را دارندگهاز جمله احتکارگهپژوهش حاضر در صدد است تا با بهره گیري از روش توصیفی تحلیلی، پدیده جهاد اقتصادي را از منظر نهج البلاغه بررسی کند.
واژه هاي کلیدي: نهج البلاغه ، جهاد اقتصادي، عدالت، فقر
مقدمه
مشکلات دیرینه بشر مانند فقر، بی عدالتی، رشوه، احتکار هنوز با گذشت سالها بر طرف نشده است؛ بلکه به دلیل زیادهخواهیها، اسراف و تجملگرایی زندگی انسان به شدت به مخاطره افتاده استگهبا این حال بشر هنوز راه حل غلبه بر این مشکلات را پیدا نکرده استگهدر این مقاله به دنبال راه حل این گونه مشکلات از دیدگاه حضرت امیرالمؤمنین هستیمگهه امام علی هعا، عدالت اقتصادي، مبارزه با فساد و صدقه را براي حل بحران پیشنهاد میکندراههایی که به فرار از فقر منجر میشود به نام حرکت جهاد اقتصادي تعبیر میشودگهاگر حرکت اقتصادي قرار است در شکل جهاد اقتصادي سامان یابد، باید اصولی در آن مراعات گردد تا جهاد تحقق یابدگهجهاد اقتصادي، کار و تلاش و ایجاد عدالت اقتصادي، با همه توان در حوزه اقتصادي و مبارزه با موانع اقتصادي از جمله ربا، رشوه در این عرصه براي پیشبرد جامعه اسلامی و توانمنده کردن آن، از نظر اقتصادي است.
ههدف جهاد اقتصادي نشان دادن قابلیتهاي اسلام، عزت مسلمانان و رفع نیازمنديها به کشورهاي بیگانه استگهه اقتصاد به معنی میانه روي و جهاد از نظر لغوي به معناي تلاش و کوشش و توأم با مبارزه با همه توان، براي رسیدن به هدفی مشخص استگهمیتوان گفت، جهاد اقتصادي مبارزه با دل است و خواهشهاي نفس بر اسراف و کمک به فقرا و غیرهگههمحمدي ري شهري، بیتا ثچخماههه اقتصاد سالم در نظر حضرت امیرالمومنین انجام دادن بایدها و انجام ندادن نبایدهاستگهبایدها منجربه پیشرفت اقتصادي و نبایدها منجر به ایجاد اقتصاد ناسالم در جو جامعه استگههدر این مقاله براي روشن شدن مطلب در ابتدا به اقتصاد ناسالم که عبارتند ازثهاحتکار، ربا، رشوه، فقر، تجمل گرایی پرداخته شده استگ هو در ادامه عوامل پیشرفت جهاد اقتصادي که عبارتند ازث هعدالت اقتصادي، صدقه و انفاق، کار و تلاش، شغل خاص و مالیات مورد بررسی قرار گرفته است.
نشانه هاي اقتصاد ناسالم
اقتصاد سالم در مکتب امام علیهعاهاز بایدها و نبایدهایی تشکیل شده که با شناخت و برنامهریزي درست از یک سو و عمل صحیح از سوي دیگر، میتوان مقامات عالیه معنوي را براي فرد و جامعه به ارمغان آوردگههه اصولا پرداختن به امور اقتصادي و کسب درآمد براي رفاه و آسایش و امنیت روحی و روانی تمامافراد جامعه است نه براي فربه شدن طبقه خاصی از جامعهگهآن بعدي از ابعاد اقتصادي که بخشی از جامعه را تحت فشار قرار داده و به محرومیت آنان افزوده و اختلاف طبقاتی را شدت بخشیده و به اتحاد و انسجام جامعه آسیب برساند مانند ربا، احتکار به شدت تحریم شده استگهبراي رسیدن به پیشرفت اقتصادي و حرکت در راه جهاد اقتصادي لازم است اقتصاد ناسالم را از منظر نهج البلاغه بشناسیم تا بتوانیم در راه اعتلاي اقتصاد سالم، قدم هاي مؤثري را برداریمگ هاز جمله نشانه هاي اقتصاد ناسالم به شرح زیر می باشد.
رشترق احتکار
احتکار مصدر باب افتعال از هح ك راهبه معنی جمع و امساك هگردآوردن و نگه داشتناهاستگه هابن منظور،به عبارت دیگر احتکار، در مفهوم عام آن عبارت است ازثهکاهش دادن یا متوقف کردن جریان توزیع کالا که توسط همه یا برخی از فروشندگان به طور موقت صورت میگیردگههکاظم،چلانگثه نا هو آن یکی از زشتترینه پدیدههاي اقتصادي است و نه تنها نوعی، پایمال کردن حق افراد است، بلکه وسیله مبادله کالا در دست مردم، یا نبودن کالا در بازار یا کمبود آن، باعث ایجاد تورم که از بیماريهاي خطرناك و ناهنجار معنوي است، نیز خواهد شدگههه وقتی ارزاق مردم در دست تجار باشد ممکن است که دست به اعمال زشت و مخالف با احساسانسان دوستی بزنندگهپس کارگزار باید مراقب باشد چرا که احتکار پدیدهاي است که آثار بدي بر
