بخشی از مقاله
چکیده:
موضوع آموزش زبان های خارجه از دیر باز در دنیا مورد توجه زبانشاسان وبرنامه ریزان آموزشی بوده است. در دنیای امروز با توجه به ارتقاء سطح ارتباطات عمومی، پیشرفت فناوری و سریع تر شدن ضرباهنگ زندگی در تمامی عرصه ها، این موضوع با شدت بیشتری پیگیری می شود. از آنجا که سرعت بالای زندگیامروزی باعث کاهش دقت در بسیاری از تصمیمات خصوصاً تصمیمات مرتبط با حوزه های علوم انسانی شده است، زبان و ادبیات فارسی نیز از این آسیب ها بی بهره نبوده است.
در این مقاله به آسیب های وارده به ساختار زبانی گویشوران فارسی زبان و فرهنگ بومی آن ها و نگرش آن ها به زبان مادری در نتیجه ی آموزش زبان انگلیسیاشاره شده است که بیشترین آسیب متوجه گروه سنی متوسطه ی اول و دوم نظام آموزشی رسمی کشور می باشد. در پایان نیز راهکارهای عملی به منظور از بین بردن یا کاهش اثرات آن با رویکرد غنی سازی کتاب های زبان و ادبیات فارسی این رده های سنی، تبین سیاست های منطقی زبان آموزی کشور، انتخاب و تولید محتوای زبان انگلیسی مناسب و تربیت مدرسین زبان انگلیسی آشنا به روش های همسو با فرهنگ خودی ارائه گردیده است.
مقدمه:
زبان نظامی هماهنگ از نشانه های آوایی است که ارتباط میان مردمی با فرهنگ معین یا افراد دیگری که آن فرهنگ را فرا گرفته باشند امکان پذیر می سازد . - Kramsch,1993 : cited Brown,1994: 4 - فرهنگ شیوه ی زندگی کردن است. بافتی - cotext - است که در آن موجودیت خود را پیدا می کنیم، در آن فکر می کنیم، احساس می کنیم و با دیگران ارتباط بر قرار می کنیم. فرهنگ عاملی است که افراد یک جامعه را به یکدیگر مرتبط می سازد.
بدون شک، زبان های طبیعی بشری را بایستی موجوداتی زنده، تاثیرگذار و تاثیرپذیر دانست.امروزه از بین چند هزار زبان زنده ای که دردنیا وجود دارد کمتر زبانی را می توان یافت که از زبان های دیگر تاثیرنگرفته باشد و یا بر روی دیگر زبان های مجاور خود و حتی غیر مجاور اثر گذار نبوده باشد.زبان های طبیعی در محیطیزندگی می کنند که در آن رابطه ی اکوسیستمی و تعاملیوجود دارد. میزان اثرگذاری و اثر پذیری آنها ارتباط مستقیم با عواملی از جمله ساختار زبان، تعداد گویشوران، موقعیت سیاسی، اقتصادی، تاریخی جامعه ی گویشوران، گستره ی جغرافیایی و غیره دارد.
در طول تاریخ بشر، زبان ها تجربیات مختلفی از جمله رشد محتوایی، افزایش دامنه ی کاربرد و حتی مرگ را تجربه کرده اندکه در شرایط عادی امری کاملاً طبیعی است.از آنجا که بشر توانسته است به فرا خور توان خود در طبیعت بی جان دستکاری های فراوانی انجام دهد و در امر نظم طبیعی خلل وارد نماید، اکوسیستم زبان ها نیز از این قاعده مستثنی نبوده است.همگام با پیشرفت فناوری و گسترش امر ارتباط و افزایش تعداد مسافرتها، زبان انگلیسی به مدد حمایت های سیاسی و اقتصادی، توانسته خود را به عنوان زبان بین المللی طراز یک مطرح نمایدودر این مسیر قابلیت های ویژه ای به لحاظ زبانشناختی نیز کسب نماید به طوری که دامنه ی واژگانی آن و نوع ساختار آن روز به روز رو به پیشرفت می باشد.
بخشی از پیشرفت های حاصله را نیز غیر انگلیسی زبانان رقم زده اند که خودنشان دهنده ی میزان نفوذ انگلیسی در سایر کشور های جهان می باشد. امروزه بیش از 50 درصد مقالات دنیا به زبان انگلیسی نوشته می شوند. در کشور ما نیز در سطح وزارت علوم، یکی از اعتبار های اختصاص داده شده به مقالات، انتشار آن به زبان انگلیسی می باشد. شاید بتوان گفت که رتبه بندی کشورها در خصوص تولید علم که شاخص اصلی آن مقالات پذیرفته شده در نشریات و مجلات به اصطلاح معتبر دنیا می باشد، عاملی بوده است تا رواج زبان آموزی در کشور ما سیر صعودی بی سابقه ای بگیرد و دلخوشی ما به این باشد که رتبه ی اول تولید علم در منطقه را به ما اختصاص داده اند، غافل از اینکه شاید هدف اصلی برنامه ریزان و مهندسان فرهنگی غرب جهت دهی به فعالیت های علمی نخبگان کشور و قرار دادن آن ها در مسیر هایی بوده است که هر وجدان بیدار به راستین بودن آن حداقل به دیده ی شک و ابهام می نگرند. مقالاتی که شاید بعضی از آن ها با تغییرات جزیی چندین بار توسط افراد مختلف در جاهای مختلف پذیرفته می شوند. این امر تقویت کنند ه ی پدیده ی نئواستعماری کشورهای انگلیسی زبان است که برای استمرار سلطه ی خود، امپریالیسم زبانی را گزینش کرده اند.
زبان آموزی در ایران
خواسته یا ناخواسته، کشور عزیز ما ایران نیز در دنیای مدرن امروزی و به واسطه ی شرایط موجود در جامعه ی جهانی در این فرایند حضوری فعال دارد. جامعه ی آماری بسیار بزرگی در کشور هم اکنون در حال فراگیری زبان انگلیسی می باشند.
اهداف این زبان آموزان به قرار زیر می باشد:
-1 آمادگی جهت آزمون ورودی دانشگاه ها
-2 تسلط بر مکالمه ی انگلیسی برای حضور در بازار کار داخلی و موفقیت در مصاحبه های شغلی داخلی
-3 مسافرت به خارج از کشور جهت تفریح
-4 مهاجرت به کشورهای خارجی
-5 ادامه تحصیل در دانشگاه های خارج
-6 حضور در امر تجارت بین المللی
-7 استفاده از شبکه های تلویزیونی انگلیسی زبان
... -8
متولیان آموزش زبان در کشور
در این آشفته بازار و با توجه به نیاز روز افزون زبان آموزی، وازرتخانه ها، سازمان ها و نهاد های مختلف دولتی و خصوصی متولی امر آموزش زبان هستندکه عمدتاً از وحدت رویه نیز برخوردار نمی باشند. مجوز های مختلفی در بازه های زمانی مختلفی برای آموزش گروه های سنی کودک، نوجوان و بزرگسال از طرف آن صادر می گردد. ادعای زیر پوشش قرار دادن گروه های سنی، همیشه مورد مخاصمه این ارگان ها خصوصاً وزارت آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت علوم بوده است. در کنار این سه حوزه بزرگمتصدی امر آموزش و فرهنگ ملی، سایر وزارتخانه ها نیز تحت لوای واحد آموزش خود، به اقدامات موازی دست زده اند که در جای خود قابل بررسی است. برای مثال، براساس بخشنامه ی وازتخانه ها، اداره های مختلف ملزم به تشکیل کلاس های زبان می باشند. حدود، ثغور و کیفیت برگزاری کلاس ها عمدتاً سلیقهای بود و نظام مندی خاصی ندارند.
