بخشی از مقاله
خلاصه:
امروزه توسعه اقتصادی بدون وجود افراد کارآفرین امکانپذیر نیست . توسعه و پویایی هر جامعه اقتصادی نیازمند وجود افرادی است که توانایی وایستادگی لازم را برای تغییر دارند ، این افراد باید فرصتهای موجود در بازار را شناسایی کرده و از آنها بهره جسته و به نتیجه مطلوب دست یابند . توسعه اجتماعی بدون وجود افرادی با نوعی شخصیت اجتماعی رشد یافته امکان پذیر نیست و دراین زمینه خانواده بنیادی ترین ومهمترین عامل تاثیر گذار درفرایند جامعه پذیری وتکوین شخصیت اجتماعی درانسان است . در این مقاله پس از بررسی تعاریف و جایگاه کارآفرینی و بیان اهمیت کارآفرینی برای حفظ و گسترش توسعه اقتصادی کشور سعی برآن شد که با توجه به اهمیت جایگاه خانواده برای توسعه کارآفرینی و همچنین ضرورت حفظ حقوق خانواده به بررسی و مطالعه حقوق خانوده در کسب و کار وتاثیر اشتغال زنان بر حقوق خانواده و حمایتهای دولت و قوانینی که دولت در این زمینه وضع کرده است پرداخته شود .
کلید واژه: کارآفرینی ، توسعه اقتصادی ، حقوق خانواده ، حمایتهای دولت از خانواده و کارافرینی ، جایگاه خانواده درکارآفرینی
مقدمه :
کارآفرینی مفهومی است که همراه با خلقت بشر وجود داشته است . مروری برادبیات کارآفرینی نشان می دهد که مفهوم کارآفرینی برای اولین بار توسط اقتصاددانان مطرح شد . سپس با توجه به اهمیت ونقش کارآفرینی در شکل گیری تحولات اقتصادی در جوامع ، دانشمندان علوم اجتماعی نیز به بررسی ویژگیهای فردی واجتماعی کارآفرینان پرداختند . خانواده ، کانونی است که در شکل گیری این ویژگیها ، می تواند نقش حیاتی ایفا کند . دراین میان نقش و اهمیت خانواده به عنوان کانون اندیشه نوگرایی، در ایجاد روحیه خلاقیت و نوآوری در افراد ، گسترش روحیه کارآفرینی و توسعه کسب و کار جدید در جامعه ، انکارناپذیر است . چرا که خانواده از نظر کمی و کیفی به پرورش روحیه و خلق ایده و کار در افراد میپردازد .
تحقق کارآفرینی مستلزم توجه ویژه والدین به ابعاد و ساحتهای حیات فردی فرزند از هنگام تولد تا زمان تکوین شخصیت اوست . - خانواده و کارآفرینی ، باقری ، - 1386 کارآفرینی برای رشد و توسعه اقتصادی کشور یک امر مهم تلقی می شود . اما باید به این نکته مهم نیز توجه نمود که این مهم نباید باعث فدا کردن چیز مهمتری شود که همان کانون خانواده است . باید توجه کرد که کار کردن نباید باعث از هم گسیختن خانواده شود زیرا ، زیربنای هر جامعه ای را خانواده های آن تشکیل می دهند . قانون کشورمان برای حفظ حقوق خانواده در زمینه اشتغال قوانینی را وضع کرده است که از جمله می توان به قانون کارو قانون حمایت از خانواده اشاره کرد . همچنین دولت به منظور حمایت از کارگاههای خانگی نیز قوانینی را تدوین کرده است .
مفاهیم و تعاریف کار آفرینی:
بطور کلی کارآفرینی ازابتدای تاریخ بشر و همراه با او در تمام شئون مختلف زندگی انسان حضور داشته و مبنای تمامی تحولات و پیشرفتهای بشری بوده است و لذا ، تعاریف زیاد و متنوعی از آن شده است . مفهوم و مفاهیم اصلی کارآفرینی هنوز شناخته شده نیست و نمی توان تعریف استاندارد و جامع و مانعی از آن به دست داد . - توسعه روستایی با تأکید بر کارآفرینی ، رکن الدین افتخاری ، سجاسی قیداری ، 1392، ص - 20توسعه کارآفرینی عبارت است از افزایش احتمال و نرخ وقوع رفتار کارآفرینانه در کلیه ابعاد کارآفرینی ، به عبارت دیگر افزایش فرصتهای کارآفرینی ، افزایش علاقه و انگیزه شهروندان برای انجام فعالیتهای کارآفرینانه و توانمندسازی آنها برای موفقیت در اجرای فرایند کارآفرینی .
- ضرورت کارآفرینی در توسعه اقتصادی و اجتماعی جامعه ، کیاکجوری ، کوزه گر ، امیری ، - 1391واژه کارآفرینی واژه ای است نو که از کلمه اش نمی توان به مفهوم واقعی آن دست یافت . هنوز در فارسی معادل دقیقی برای انتقال مفهوم آن نداریم و اغلب واژه کارآفرینی نشان می دهد که افراد کارآفرین دارای صفات و مشخصه های عمومی خاصی هستند که نقش آنان را از سایرین متمایز می سازد از قبیل نتیجه گرا ، نیاز به کامیابی ، ایستادگی و غیره ،کارآفرین کسی است که فرصت و ارائه یک محصول ، خدمت روش و سیاست جدیدی را با تفکر جدید برای یک مشکل قدیمی می یابد . - توسعه روستایی باتاکید بر کارآفرینی ، رکن الدین افتخاری ، سجاسی قیداری ، 1389 ، ص - 22
اهمیت و ضرورت موضوع کارآفرینی :
کارآفرینی به عنوان عامل کلیدی رشد و توسعه اقتصادی در عصر مدرن شناخته شده است و طی چند سال گذشته ، دولتها به طور جدی به تشویق کارآفرینی پرداخته اند ، زیرا کارآفرینی موجب بهره مندی مردم و کشور می شود . قبل از اینکه مردم بتوانند کاری را شروع کنند ، باید دارای سرمایه ، تکنولوژی ، تسهیلات لازم برای تولید کالا و نیروی کار مناسب باشند . همچنین باید دارای روحیه مناسب و شرایط روانی متعادل برای موفقیت در کارآفرینی باشند . با آگاهی از نیازهای کارآفرینان و مشاغلی که نیاز به حمایت دارند ، به نظر می رسد که دولت در بهترین موقعیت برای تعیین خط مشی ها و طراحی برنامه ها با هدف تشویق کارآفرینی باشند . بنابراین با شکل گیری چارچوب توسعه کارآفرینی در سال 1996 ، دولتها به این فکر افتادند که باید برای توسعه کارآفرینی ، اقداماتی انجام دهند و به منظور حل مسأله کارآفرینی ، بحث خط مشی گذاری کارآفرینی را مطرح کردند .
به عبارتی دولتها از طریق خط مشی گذاری می توانند موجب شکوفایی و توسعه کار آفرینی شوند . - خط مشی توسعه کارآفرینی ، محمدی حسینیه ، اکبری ،1392، ص - 54B53کارافرینی ایجاد کسب و کارهای جدید یا نوآوری در کسب و کارهای موجود در شرایط خطر خیز و پر ابهام و از طریق کشف فرصتهای و بهره گیری از منابع کمیاب است . این فرایند منجر به افزایش ظرفیتهای اقتصادی می گردد . بنابراین حل مشکل اشتغال ، گسترش روحیه کارآفرینی و جذب نیروهای کارآفرین را الزامی می کند . کارآفرینی پیش از اینکه یک عامل اقتصادی باشد یک عامل فرهنگی ، روانی و اجتماعی است . دیری است که اقتصاد کشورمان از بیکاری رنج می برد و مقوله چگونگی درمان آن که در عین حال هم اکنون نیز خود به صورت یک معضل اجتماعی رخ نموده است دولتمردان و سیاست گذاران را سخت به خود مشغول کرده است می دانیم که ایجاد شغل در سطح عمومی بسیار هزینه زاست و امکانات بسیاری را می طلبد با توجه به آن یکی از راههای اشتغال زایی پرداختن به موضوع کارآفرینی و خوداشتغالی است .
شاخص های مختلفی که رشد اقتصادی را در بسیاری از کشورها نشان می دهد از مسیر نشرو نمای کارآفرنی وخوداشتغالی می گذرند ودلالت بر حقانیت توجه به آنها در جهت حمایت از خوداشتغالی و کارآفرینی دارند. ویژگیهایی چند از خود اشتغالی و کارآفرینی را به اجمال می توان چنین برشمرد بی نیاز بودن از سرمایه گذاری هنگفت ، امکان افزایش کارایی به کارگیری تکنولوژی نوین ، قیمت تمام شده پایین و در نتیجه بهره بردن از یکی از عوامل رقابت در بازار ، توزیع مناسب درآمد ، ایجاد و گسترش بازارها ی تعادل در اقتصاد و موارد دیگر . - کارآفرنی دانش آموختگان دانشگاهی ، جزعی، - 1386
جایگاه خانواده در کارآفرینی :
ویژگیهای خانوادگی یکی از عوامل اجتماعی است که در توسعه کارآفرینی تاثیر به سزایی دارد . هر یک از خانواده ها باتوجه به سنت و مذهب خود برای کار و تولید اهمیت زیادی قایل هستند . از دیرباز خانواده ها به تولید و کشاورزی مشغول بودند و در بیشتر موارد پدر این وظیفه را به دوش می کشید . هر چند که زنان نیز همواره در کنار مردان مشغول به کارمخصوصاً در زمینه کشاورزی و دامداری بودند . اما پدر همیشه به عنوان محور اصلی اشتغال در نظر گرفته می شد . امروزه باتوجه به صنعتی شدن جوامع و تغییر در ساختار و فرهنگ و علی الخصوص رشد تحصیلی ، زنان هم در کنار مردان به تولید واشتغال می پردازند و دیگر پدر تنها محور تولید و اشتغال محصوب نمی شود.
خانواده یکی از مهمترین عناصر مؤثر در شکل گیری شخصیتی فرزندان است - توسعه روستایی باتاکید بر کارآفرینی ، رکن الدین افتخاری ، سجاسی قیداری ،1389 ، ص - 52 روانشناسان و دست اندرکاران علوم اجتماعی و انسانی معتقدند که بخش اعظمی از چهارچوب شخصیتی انسان قبل از اینکه وارد جامعه شود در خانواده و در دامن والدین و بخصوص مادر صورت می گیرد و در نتیجه زنان و به تعبیر جامع تر مادران یک جامعه در تربیت کودکان کارآفرین نقش عمده ای را ایفا می کنند . استاد شهید مرتضی مطهری در کتاب تعلیم و تربیت در اسلام نوشته است : تربیت عبارت است از پرورش دادن به معنای شکوفا کردن استعدادهای موجود زنده و اگر قرار باشد کسی پرورش یابد و تربیت شود باید کوشش کرد همان استعداد را که در او هست بروز و ظهور کند آن جیزی را که نیست نمی توان پرورش داد در کودکان تقویت اراده کودک با تعلیم و تربیت او عجین می شود. - نقش والدین در تعلیم و تربیت کودکان کارآفرین ، زارع ، . - 1379
توسعه اجتماعی بدون وجود افرادی با نوعی شخصیت اجتماعی رشد یافته امکان پذیر نیست ودراین زمینه خانواده بنیادی ترین ومهمترین عامل تاثیر گذار درفرایند جامعه پذیری وتکوین شخصیت اجتماعی درانسان است .کارآفرینی، جوهرهای است درونی که فرد کارآفرین با توجه به آن میتواند به نوآوری دست یابد و موتور اقتصادی را به کار اندازد. به اعتقاد صاحبنظران، کارآفرین کسی است که فعالیت اقتصادی کوچک، جدید و متعلق به خود را شروع میکند. کارآفرینان برای تحقق این ایده، از قدرت خطرپذیری خود استفاده میکنند و به درستی تصمیم میگیرند. بنابراین، در حقیقت، کارآفرین کسی است که ایده را به واقعیت تبدیل میکند. او از هیچ خلق میکند و چیز ارزشمندی میسازد . - کارآفرینان و نقش آنها در رشد و توسعه اقتصادی ، عندلیب آذر، - 1379در مجموع، رسالتهای اصلی خانواده در مسیر هدایت فرزندان به سوی کارآفرینی عبارتند از:
مراحل نهادینه کردن فرهنگ کارآفرینی در خانواده
خانواده به عنوان انتقال دهنده جبهه ای از اصطلاحات ، آئین ها ورفتار های اجتماعی می تواند نقش ثمر بخش خود را جهت آشنایی با مفاهیمی مثل : توفیق طلبی ، استقلال طلبی ، و خطر پذیری در عرصه فعالیت اقتصادی وهمسازی با واقعیت های کاری در جامعه ، به اعضاء خود ارزانی دارد. نوع نگرش والدین به دنیای پیرامون خود وچگونگی تجسم ارزشهای اجتماعی برای فرزندان در شکل گیری آینده شغلی آنها ، می تواند راه را برای دستیابی به اقتصاد سالم هموار سازدمثلاً چنانچه کسب موفقیت در جهت خلق ثروت وایجاد فرصتهای شغلی جدید به عنوان بخشی از ارزشهای مورد نظر والدین برای فرزند به تصویر کشیده شود ، نوجوان در چنین شرایطی ذهن خود را برای رسیدن به چنین موقعیتی آماده می سازد .در ادامه چنین فرآیند ذهنی ، فرد
