بخشی از مقاله
چکیده
در قرن اخیر به×دلیل×مشکلات و مصائب اقلیتها و توجه رهبران آنها به دستیابی کامل×به×حقوق خود،×حقوق×اقلیتها×نیز×در× نظامهای داخلی و بین المللی جایگاهی پیدا کرده است ؟×این که اقلیتهای زبانی و قومی این حق را×داشته×باشند که از رفتار برابر در قانون و در واقع×همانند سایرشهروندان یک جامعه برخوردار شوند موجب تنشهایی در سراسر جهان گردیده است ؟ کارکرد اصلی شهروندی×عبارت است×از×اداره×جامعه براساس اصول احترام به×دیگران×و×تعهد×به×ایفای×نقش×در×حفظ×نهادهای× مشترکی است که این حقوق را استوار می دارد؟بررسی حقوق ×شهروندی×در×خصوص×اقلیتها در ایران جایگاهی نداشته و تحقیقات×در×این×زمینه×علی×الخصوص×بحث×حقوق×شهروندی درخصوص اقلیتها صورت نگرفته است.در این مقاله به بررسی مختصری به حقوق شهروندی به اقلیت های مذهبی پرداخته ایم.
کلید واژگان: حقوق شهروندی، اقلیتهای زبانی وقومی،جامعه،قومیت،زبان، اقلیتهای مذهبی
مقدمه
اصطلاح اقلیت کهغالباً با ویژگی هایی چون زبانی ، قومی ، دینی و مذهبی همراه است در برگیرنده آن دسته از گروه های انسانی است که در شرایطی حاشیه ای و در موقعیتی ناشی از فرودستی کمیتی و در عین حال اجتماعی ، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به سر می برند. - ژرژپی یر، - 1324 شاید بتوان گفت اقلیت ها بیشتر با این صفت شناخته می شوند که در میان طبقات اجتماعی، در مقابل اکثریت ، از حیث سیاسی ، فرهنگی و اقتصادی منزلت و جایگاه فرودستی دارند و دست یابی آنان به پاره ای از مناصب و منزلت ها در یک جامعه خاص امکان پذیر نیست و یا این که بسیار مشکل خواهد بود .به عبارتی مشارکت در ساز و کار حکومتی با محدودیت ها و موانع گسترده ای همراه است.معنی و مفهوم اصلی حقوق شهروندی اقلیت های دینی، رعایت و حفظ حقوق افراد و انسان ها در بخش کلان جامعه است .بنابراین اصطلاح حقوق شهروندی از نظر مفهومی، پدیده نوظهوری نمی تواند تلقی شود زیرا پیش از این در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و سایر قوانین عادی و حقوق مردم و حقوق عمومی تصریح شده است که در محل و جای خود به آن اشاره می شود .. - زنجانی، - 1361
بحث×و×بررسی شهروندی و حقوقیکه شهروندان در یک جامعه دارند از دیرباز توجه فیلسوفان وروشنفکران و سیاستمداران را به خود جلب نموده است ؟در قرن اخیر به دلیل مشکلات و مصائب اقلیتها و توجه رهبران آنها به دستیابی کامل به حقوق خود، حقوق اقلیتها نیز در نظامهای داخلی وبین المللی جایگاهی پیدا کرده است ؟ این که اقلیتهای زبان و قومی این حق را×داشته باشند که ازرفتار برابر در قانون و در واقع همانند سایر شهروندان یک جامعه رخوردار شوند این ادعاهای اقلیتها موجب تنشهایی در سراسر جهان گردیده است، برای مثال در ایران اقلیت کرد بعد از انقلاب ادعای ح تعیین سرنوشت داشتند که این حق با حق حاکمیت دولت مرکزی در تعارض تلقی شد و باعث تنشهای زیادی در منطقه کردستان با ماموریندولت مرکزی گردید ؟در پایان دهه و اوایل دهه 90 مساله حقوق اقلیت ها×به یکی از مهمترین دغدغه های جهانی بدل شده است ؟
در این سالها در واقع شاهد ستیزه های درونی بسیار خشونت آمیزی بوده ایم که گسترش آنها با درد و رنج×های×انسانی بسیاری آوارگی انبوه انسان ها و اختلال وخیم در حیات اقتصادی واجتماعی همراه بوده است به این درگیری ها و ستیزه های درونی به ظاهر حل ناپذیری×که×آفریقا،×آسیا و امریکای لاتین را به آشوب کشانیده است درگیری×های×جدیدی×افزوده شده که زاده فروپاشی اتحاد شوروی سابق و تجزیه یوگسلاوی سابق هستند ؟در مورد یوگسلاوی حتی شاهد گسترش اقدام نفرت انگیز و جنایتکارانه در پاکسازی قومی بودهایم×؟×بسیاری ازاین درگیری ها×از×نارضایتی اقلیت ها سرچشمه می گیرند که زاده اعتراض ها و تبعیضی است که دیرزمانی نادیده گرفته شده اند؟در طول قرن های گذشته بسیاری از کشورهای×قدرتمند× بویژه اروپایی به×بهانه×برتری نژادی ادعایی خود، در چارچوب توسعه طلبی استعماری و امپریالیستی سیاست های زیانبار تبعیص نسبت به خلق های زیر سلطه و افراد×بومی×در پیش گرفته اند ؟این احساسات،امروزه نیز در قالب شکل های جدیدی از نژادپرستی و بیگانه ستیزی درکشورها رواج می یابد؟
میلیونها کارگر مهاجر، پناهنده و آواره و دیگر خارجی ها و نیزاشخاص متعلق ه اقلیت های ملی یا قومی دینی و زبان که در اروپا×یا×قاره×های دیگر بسر میبرند،تبعیص ، خشونت و بهره×کشی را هر روزه تجربه می کنند ؟گروه های سیاسی دست راستی که جان تازه یی می یابند، به بهره کشی را هر روزه تجربه میکنند؟گروه های سیاسی دست راستی که جان تازه یی می یابند، به صورت قهرمانان نوعی نژادپرستی جنگ افروز و ناسیونالیستی افراطی جلوه گر می شوند ؟درهمین اواخر،بشرشاهد پاکسازی قومی در یوگسلاوی سابق و قتل عام هزار نفر از توتسی ها در رواندا بود ؟مطالبات هویت جویانه که غالباص بازیچه منافع سیاسی میشوند، در قالب خواست خودمختاری بیان م گردند ؟وقتی که این خواسته نادیده×گرفته×می شود و هیچ راهکاری هم برای حل بحران پیش بینی نشده است ، به دشواری می توان از درگیری خشونت آمیز و حتی جنگ داخلی پرهیز کرد؟
و×در×لایحه×شهروندی×مصوب×دولت×گرچه×به×برخی اصول و قواعد مهم از جمله در مورد حقوق متهم،اصل منع بازداشت و اصل قانونی بودن جرم و مجازاتها پرداخته شده است ولی مباحثی مهم همچون اصل عدم بعیض،آزادیهای مدنی و سیاسی افراد و؟؟؟؟اشاره نشده است ونهاد یا ارگان ویژه جهت بررسی نقض حقوق اقلیتها در ایران وجود ندارند؟در کتب فقهی،حقوقی و مقالات علمی نیز یا اصلا به این موضوع پرداخته نشده و یا آنطور که باید کاستیها را جبران نکرده×است؟به همین دلیل برای رفع این ابهامات و کاستیها در این تحقیق نظری و بنیادی ه روش تحلیل محتوا به بررسی موضوع پرداخته شده و اطلاعات لازم به روش اسنادی و کتابخانه ای از کتب حقوقی،منابع فقهی،مجلات تخصصی و قوانین و مقررات جاری ایران و همچنین بعضی از اندیشه های علما به صورت مختصراستفاده شده است .
طرح مساله
اکثر×ایده های×سیاسی نوین همانند عدالت آزادی حکومت مشروطه قانون×و×وضعیت شهروندی×در آرائ×متفکران یونان و در توصیف دولت -شهر و تابعین آن بازتاب داشته است ؟در میان طبقات اجتماعی سه گانه یونان باستان یعنی غلامان ”بردگان“×،×خارجیان×و×اتباع×،× حقوق×شهروندی تنهاشامل اتباع می شد ؟ فردی یونانی محسوب می شد که والدینش بدانشهر تعلق داشتند ؟شهروندی در یونان باستان بیش×از×آنچه×جنبه×حقوقی×داشته×باشد×وجه×ذاتی×داشت ؟ شهروندی نیز ابتدا در یونان باستان توصیف شد که بر خون استوار بود؟
شهروندان تعهد شدیدی به نهادهای مشترک حکومت احساس می کردند ؟شهروندان هم حکومت کننده و هم حکومت شوندهبودند؟ شهروندی در رم باستان براساس عضویت در اجتماع سیاسی بود و حتی به برده ها نیز شهروندی اعطا شد ؟بعد از آن اندیشمندان×شروع×به× بحث در مورد شهروندی کردند؟توسعه لیبرالیسم ازقرن هفدهم تغییر زیادی در معنای شهروندی ایجادکرد ؟از نظر لاک و پین همه×افراد از حقوق غیرقابل تقسیم حیات، آزادی×و×مالکیت×برخوردارند ؟ تضمین و حفاظت از ا ین آزادیها وظیفه اصلی جامعه سیاسی است؟مکتب لیبرال از حقوق متکی سلسله فرضهایی است که نفع شخصی افراد عقلانی و خودخواه را بر نیازهای سیاسی جامعه مقدم می دارد ؟
لیبرالها انسان را حتی قبل از تشکیل دولت مستقل میدانند از این رو استدلالهایشان به نفع حقوق لیبرال انتزاعی است و این موضوع را نادیده می گیرند که×حقوق خیلی مهم است ولی باید منشا آن در روابط میان جامعه و افراد باشد ؟شهر وندی عبارت است از عضویت برابر افراد در دولت×ملت است و شهروندی یک موقعیت فعالانه است نه منفعلانه؟ شهروند دارای حقوق و مسئولیتهایی است که شامل حقوق اجتماعی، سیاسی ومدنی است؟
