بخشی از مقاله
چکیده
شهروندان هر جامعه حقوقی دارند که از آن به عنوان »حقوق شهروندی« یاد میشود. حقوق شهروندی در قالب قوانین مختلف عمومی دیده میشود، ولی به دلیل اهمیت آن اعلامیهها و میثاقهایی در مورد آن تدوین گشته است.در ایران منشور حقوق شهروندی از جمله این قوانین است که علاوه بر حقوقی که در دیگر قوانین در این باره آمده است به صورت مجزا در این باره تدوین شده است. منشور حقوق شهروندی دارای محورهای اساسی است که مهمترین حقوق شهروندان را در بر دارد. یکی از این محورها که مهمترین حقوق هر شهروند را در بر میگیرد، »داشتن حق دادرسی عادلانه« است.داشتن حق دادرسی عادلانه میتواند دیگر محورهای منشور حقوق شهروندی را هم زیر نظر داشته باشد تا جایی که دیگر حقوق شهروندی با نداشتن حق دادخواهی، پایمال خواهد شد. همین علت میتواند این محور را مهمترین حقوق شهروندی قرار دهد. به دلیل اهمیت موضوع به بررسی مفاهیم حقوق شهروندی و حق دادخواهی در قوانین و ارتباط آن دو میپردازیم.
واژگان کلیدی:حقوق، حقوق شهروندی، حق دادخواهی، شهروند، دادرسی عادلانه.
.1 مقدمه
تحقق عدالت همواره در تاریخ مهمترین هدف انسانهای عدالتخواه بوده است. حق دادخواهی عادلانه تمامی حقوق شهروندی را شامل میگردد و آنها را تحت پوشش خود قرار میدهد. شهروندان با حق دادخواهی عادلانه مورد سوءاستفاده قرار نمیگیرند و میتوانند با پایمال شدن دیگر حقوق شهروندی با داشتن حق دادخواهی با آنها مقابله کنند، بنابراین این حق از اهمیت زیادی برخوردار است.داشتن حق دادخواهی، اصل قانونی بودن جرائم، حق دفاع داشتن و در نهایت حق داشتن دادخواهی و مراجعه به مراجع قضایی، آرامش خیال را برای شهروندان در بر دارد و از هرج و مرج و بی قانونی و نرسیدن حق به دادخواهان و رسیدن هر چه بیشتر به زیر پا گذاران حقوق میکاهد.
الف: قلمرو موضوع
قلمرو حق دادخواهی تمامی حقوق شهروندی را در بر میگیرد و شامل تمامی افراد میگردد و شهروندان هر جامعه با توجه به قانونی که تحت آن هستند میتوانند از آن بهره ببرند.سؤالاتی که در زمینهی ارتباط حقوق شهروندی و حق دادخواهی مطرح میگردد را میتوان موارد زیر دانست:
ب: سؤالات تحقیق
-1 آیا حق دادخواهی شهروندان در قوانین موضوعه و حقوق ایران مورد بحث قرار میگیرد؟
-2 حق دادخواهی در منشور حقوق شهروندی شامل چه مواردی میشود؟
-3 آیا حق دادخواهی اختصاص به تمامی حقوق دارد یا موارد خاصی را در بر میگیرد؟
-4 آیا حق دادخواهی شامل تمامی مراحل دادخواهی میشود؟
ج: فرضیهها
·حق دادخواهی در قوانین موضوعه ایران به خصوص در قانون اساسی و آیین دادرسی کیفری مطرح میشود.
·حق دادخواهی در منشور حقوق شهروندی جایگاه ویژهای دارد و یکی از قسمتهای اساسی آن را تشکیل میدهد.
·حق دادخواهی تمامی حقوق قانونی افراد را در بر میگیرد.
·حق دادخواهی تمامی مراحل دادخواهی از تحقیقات مقدماتی تا تجدیدنظر را در بر میگیرد.
د: پیشینهی تحقیق
حق دادخواهی و حقوق شهروندی از موضوعاتی است که به طور اختصاصی به آن پرداخته نشده است و بنابراین از پیشینه تحقیقاتی کاملی برخوردار نیست و تنها مقالاتی وجود دارد که نزدیک موضوع است که بیشتر به موضوعات کیفری در این زمینه میپردازد.»حمایت کیفری از حقوق شهروندی« نوشته دکتر شمس ناتری و همکاران و »حقوق شهروندی در فرایند کشف جرم« سرهنگ رضوی و همکاران، »امنیت و حقوق شهروندی« نوشته مهدی رضایی و همکاران است که بیشتر به مقوله حقوق کیفری در زمینه شهروندی و مفهوم شناسی شهروندی و نقش پلیس در آن اشاره دارد و به طور اختصاصی به موضوع حق دادخواهی و حقوق شهروندی پرداخته نشده است
