بخشی از مقاله
چکیده:
موضوع این مقاله بررسی حوزه مطالعه ی فساد اداری می باشد. فساد پدیده ای است که امروزه در اکثر کشورهای جهان مورد توجه قرار گرفته است لیکن پرداختن به آن نیازمند برنامه ریزی دقیق و منسجم می باشد. حوزه مطالعه فساد در کشورها به طرق و شیوه های مختلف بیان گردیده است ولی ما در این مقاله سعی بر این امر داریم که فساد اداری را از دیدگاه قرآن و احادیث مورد بررسی قرار دهیم از این امر نیازمند صرف وقت و هزینه می باشد که باید به طور دقیق و اساسی صورت گیرد زیرا اگر به آن توجه کافی نشود می تواند آثار و صدمات زیان باری را به همراه داشته باشد.
ساختار این مقاله در طی دو فصل معین گرد آوری شده است که فصل اول را به تعاریف و اصطلاحات فساد اداری می پردازد و فصل دوم را نیز اصلاحات اجتماعی را از دیدگاه قرآن و احادیث مورد بررسی قرار می دهد لیکن نتیجه ای را کهپس از مطالعات ازمنابع گوناگون از مقاله مورد نظر می توان مطرح کرد این است که رد پای فساد اداری را می توان علاوه بر امور کشور در اسناد بین المللی و احادیث و قرآن کریم هم پیدا کرد که به آن اشاره کرده است.و دیگر مواردی چون حاکمیت زیرا بحث فساد همواره با حکمیت آمیخته است و توام با آن است به همین دلیل است که هیچ حکومتی را نمی توان یافت که عاری از هر گونه فساد باشد.
واژگان کلیدی: فساد، ادارات، افراد، جامعه .
مقدمه
فساد اداری را اگر بخواهیم از دیدگاه قرآن را احادیث مورد بررسی باید چهار حوزه از جمله حاکمیت، اصلاحات اجتماعی، مصادیق فساد اداری و مفسدان اداری را مورد بررسی قرار دهیم. لیکن فساد پدیده ای است که اگر به جامعه ای وارد شود عناصر آن دولت را سست و شکننده خواهد کرد و رشد و توسعه آن جامعه را مورد تهدید قرار دهد بحث فساد اداری بحثی بوده است که در قرآن کریم و احادیث هم به آن اشاره شده و از آسیب ها و مضرات آن همواره سخن به میان آمده است. این مقاله از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه ای گرد آوری شده است و هدف بر این امر دارد که پرده از مسایل و آسیب های ناشی از فساد اداری بر دارد لذا ساختار این مقاله از دو فصل معین تشکیل شده است که در فصل اول تعاریف و اصطلاحات را مورد بررسی قرار می دهد و در فصل دوم نیز بحث اصلاحات اجتماعی را با نگاهی به احادیث و قرآن کریم و همچنین زمینه های ظهور فساد مورد بررسی قرار می دهد.
لیکن سوالات و فرضیاتی را در این مقاله مطرح کرده ایم. سوال اول اینکه آیا می توان ردپای فساد را در آثار دینی نیز مشاهده کرد؟ سوال دوم اینکه آیا فساد با حاکمیت در آمیخته است؟ فرضیه اول اینکه خیر ردپای فساد در آثار دینی به هیچ وجه مشاهده نمی شود زیرا آثار دینی از حرمت و قداست برخوردار است و فرضیه دوم اینکه بله فساد با حاکمیت درآمیخته است و هر جا بحث حکومت و حاکمیت باشد فساد نیز وجود خواهد داشت. در ادامه به بررسی مطرح شده می پردازیم.
فصل اول:تعاریف و اصطلاحات
بخش اول:مفهوم حاکمیت
»به واسطه ارتباط ناگسستنی فساد اداری با مقوله ی حکمرانی و قدرت که همان سوء استفاده از قدرت و اختیارات عمومی برای کسب منافع شخصی میباشد؛ می بایست رد پای آن را در متون دینی در حوزه های مذکور تعقیب نمود. قرآن کریم از زبان ملکه سبا، راه و رسم غالب خَلُوا قَرْیَهًپادشاهانراأَفْسَدُوهااینگونهمعرفیمیوَکندجَعَلُوا: أَعِزﱠهَ أَهْلِها أَذِلﱠهً وَ کَذلِکَ یَفْعَلُونَ: پادشاهان وقتی به شهرو کشوری وارد شوند؛ تباهش کنند و عزیزانش را ذلیل سازند وکارشان همواره چنین بوده است. - «قرآن کریم - »پیامبر گرامی اسلام - ص - نیز در همین ارتباط میفرمایندلکلّ: شیء آفهٌ تفسده وآفه هذا الدّین ولاه السوء. برای هر چیز آفتی است که آن را تباه میسازد و آفت این دین، حاکمان نالایق است.« - نهج الفصاحه: - 478»در کلامی مشابه، امام علی - ع - نیز افراد ستمگری را که به قدرت میرسند؛ آفت و مایه خروج امور از عدالت و اعتدال میدانند: آفه العدل الظالم القادر - تمیمی آمدی،. - 347 :1366
بخش دوم:انواع فساد اداری
»ارتشاء: مصدر باب افتعال از ریشهَشَوَ است. و الرشوه قل ما تستعمل إلا فیما یتوصل به إلی إبطال حق أو تمشیه باطل. رشوته رشوا: أعطیته رشوه. و ارتشی: أخذ الرشوه. و استرشی فی حکمه: طلب علیه الرشوه. - «طریحی، - 184 :1375»اختلاساخْتَلَسَ:خْتِلَاساً: خلس الشیءَ، مرادفخلسهُ استخَلَسَ.النّظرَ: بطور پنهانی نگاهخَلَسَکرد.الخُطَی: گامهای آرام و پنهانیبرداشتخَلَسَ.القارئُالحَرَکه: خواننده حرکت حرف را بطور کامل اداء نکرد. - «مهیار: - 28
