بخشی از مقاله
چکیده:
موضوع بحث ما در این پژوهش دیدگاه فقه امامیه و قانون ایران در رابطه با مجازات مرتد است. درپژوهش پیشرو که به صورت ابزار کتابخانه ای مورد تحقیق قرار گرفته است قابل ذکر است که، رخدادهای بحران خیز کنونی در صحنه جهانی و پیدایش شگردها و جریانهای جدید در صحنه بین المللی از طرف دشمنان اسلام و بیدینان برای مقابله با دین و مقدسات اسلامی سبب شده است که مسأله ارتداد و حکم و مجازات آن از زوایای مختلف و با حساسیت بیشتری مورد نقد و بررسی محافل مختلف علمی، فرهنگی وسیاسی قرار گیرد . سوال اساسی این پژوهش علمی این است که، تفاوت قانون جدید مجازات اسلامی با قانون سابق مجازات اسلامی ایران در باب مجازات مرتد چیست؟در قانون مجازات اسلامی، بدعت در دین که تا به حال ممنوع بود ولی جرم محسوب نمیشد ولی در قانون جدید نه تنها جرم است بلکه برای آن مجازات اعدام در نظر گرفته شده. همچنین در مورد ارتداد در قانون قبل فرصت بازگشت برای فرد مرتد در نظر گرفته شدهبود اما در قانون جدید حکم مرتد، اعدام است بدون در نظر گرفتن هیچ فرصت و ملاحظهای. در نتیجه مرتد به صرف شک و تردید اعدام نمی شود، مرتدی به دار مجازات آویخته می شود که راه عناد و کج روی را آگاهانه برداشته ودر صدد تضعیف آیین حق اسلام- که نجات دهنده انسان ها است بر آید.
واژه کلیدی:فقه امامیه، قانون ایران، مجازات، مرتد
-1 مقدمه:
آزادی بیان از حقوقی است که اغلب قوانین داخلی و بین المللی به آن تصریح نموده و تفتیش عقاید را ممنوع اعلام داشته اند. آزادی بیان هم در حقوق داخلی و هم در حقوق بین المللی بدون قید و شرط نبوده و با یکسری باید و نبایدها محدود گردیده است به طوری که در اصل 24 قانون اساسی، آزادی مطبوعات در بیان مطالب به »عدم اخلال در مبانی اسلام« یا »حقوق عمومی« مشروط گردیده است. پایه و اساسدین اسلام، مقدّسات آن است و سرچشمه همه ی مقدّسات، ذات اقدس خداوند متعال می باشد.دین اسلام نه تنها اهانت به مقدّسات خود را امری نکوهیده و مستحق مجازات دانسته، بلکه خداوند متعال در قرآن مجید - سوره ی انعام، آیه - 108 بر عدم اهانت به مقدّسات مشرکان، تأکید نموده است. در قلمرو حقوق و آزادیهای مذهبی، مسأله ارتداد، از مهمترین و حساسترین موضوعات شمرده میشود. دربارهی حکم ارتداد نیز تبیینهایی دارند که آن را با آزادی عقیده همخوان میسازد. این نوشتار گذری اجمالی و سریع دارد به شناخت راجع به حکم ارتداد و به صورت فشرده به بررسی آن در اسلام و حقوق ایران میپردازد.
-2 فهوم لغوی ارتداد:
ارتداد مصدر باب افتعال است ، از رد به معنای برگشتن از هر امری و مراد از آن برگشتن از اسلام است بعد از گرویدن به آن و این یا به برگشتن از اصل دیانت است و یا به انکار کردن امر ضروری که بودن آن در اسلام بدیهی است. - شهید اول، م، - 1373 - ، ص - 264صاحب کتاب »المنجد فی اللغه«، ارتداد را به معنی »بازگشت و رجوع به عقب« تعریف نموده است. - معلوف، لوئیس، بی تا، ص - 198
-3 مفهوم اصطلاحی ارتداد در قرآن:
واژه ی ارتداد در قرآن: ارتداد وقتی با - - علی - - همراه شود: هم چون آیه 64 سوره کهف، که این واژه در آن به معنای بازگشت از راه رفته را می دهد". قال ذلک ما کنا نبغ فارتدا علی آثارهما قصصا “ و نیز در آیه 25 سوره محمد می خوانیم؛ “ ان الذین ارتدوا علی اربارهم من بعد ما تبیین لهم الهدی..". برخی بعد از آنی که هدایت برایشان تبیین شد به اسلام هدایت شدند به عقب یعنی کفر بازگشتند. در آیه 25 سوره محمد، بازگشت به محل قبلی نیست بلکه، بازگشت به آیین و عقیده قبلی است.و هنگامیکه واژه ی ارتداد وقتی با - - عن - - همراه گردد: در آیه 217 سوره بقره می خوانیم ؛ ... “ و لا یزالون یقاتلونکم حتی یردوکم عن دینکم ان استطاعوا و من یرتدد منکم عن دینه فیمت و هو کافرفاولِیک حبطت اعمالم فی الدنیا و الآخره... .“ در این آیه واژه ی - - یردوکم - - به معنای شما را باز می گردانند است. حسب آنچه در ترجمه آمده، ولی با توجه به همراهی یردوکم با - - عن - - ، معنای شما را از دین خارج می کنند می دهد. بنابراین معنای عبارت؛ من یرتدد منکم عن دینه، هر کس از دین خود خارج شود است بدون اینکه به کفر برگشته باشد یا به دینی دیگر.
